Hoge Raad bevestigt uitspaak Hof

Van een onzer verslaggevers
Den Haag/Willemstad - Sinds gisteren is het voor stellen van gelijk geslacht officieel en definitief mogelijk om op Curaçao en Aruba met elkaar te trouwen. Niet omdat de wetgever dat heeft besloten, maar omdat de Hoge Raad in Den Haag uitspraak heeft gedaan in het cassatieberoep. Ruthline Haddocks, de directeur van de Burgerlijke Stand, laat aan Antilliaans Dagblad weten dat Kranshi er helemaal klaar voor is.

,,De software die wij gebruiken komt uit Nederland. Het gedeelte over het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht was echter afgeschermd”, aldus de Kranshi-directeur. ,,In aanloop naar de uitspraak hebben we al afspraken gemaakt met de leverancier en inmiddels is, conform het vonnis, deze beperking uit het systeem verwijderd.”

Volgens haar is de ‘weigerambtenaar’, waarmee in Nederland destijds, na de invoering van het homohuwelijk, ambtenaren werden aangeduid die wegens gewetensbezwaren geen huwelijk wilden voltrekken tussen twee mannen of twee vrouwen, op Curaçao nog geen begrip. Haddocks vertelt dat er ongetwijfeld enkele ambtenaren zullen zijn die hier terughoudend in zijn, maar die wil ze de tijd geven. ,,We hebben in ieder geval voldoende ambtenaren die deze huwelijken kunnen voltrekken”, aldus de directeur.

Na de inhoudelijke behandeling op 10 november 2023, en het advies van Advocaat-Generaal Gerbrant Snijders op 22 december 2023, was gisteren het laatste woord aan Martijn Polak, vicevoorzitter van de Hoge Raad der Nederlanden. Tijdens de rechtszitting sprak hij niet de volledige arresten uit, maar las hij het persbericht voor, waarin de strekking van de uitspraak duidelijk werd uitgelegd.

Allereerst werd er aandacht besteed aan het procesverloop, waarbij Polak kort samenvatte hoe belangenorganisaties in beide Landen de procedure zijn gestart, welke uitspraken de Gerechten van Eerste Aanleg deden, hoe daarna in hoger beroep het oordeel luidde van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie en vervolgens wat de cassatieklachten van de Landen waren.
,,De Hoge Raad is van oordeel dat de uitspraken van het Hof in stand kunnen blijven”, zo viel de vicevoorzitter, eenmaal aangekomen bij de feitelijke uitspraak, direct met de deur in huis.

Aansluitend legde hij uit dat in dit specifieke geval twee belangen tegen elkaar moesten worden afgewogen; het belang dat aan betrokkenen direct effectieve rechtsbescherming kan worden geboden en het belang dat de rechter zich bij het ingrijpen in een wettelijke regeling terughoudend moet opstellen. ,,In dit geval gaat het om discriminatie op grond van seksuele oriëntatie die betrokkenen belemmert in de vrijheid hun persoonlijke leven in te richten. Zij hebben er een zwaarwegend belang bij dat de discriminatie zo spoedig mogelijk wordt opgeheven. Daar staat tegenover dat de rechter, door zelf in het rechtstekort te voorzien, ingrijpt in een landsverordening. De rechter dient daarin terughoudend te zijn; voor landsverordeningen geldt het primaat van de wetgever”, aldus de vicevoorzitter van de Hoge Raad.

Hieraan voegde hij toe dat de wetgever in beginsel ook beter dan de rechter is toegerust om te beoordelen welke aanpassingen nodig zijn om de discriminatie op te heffen. ,,Bovendien is in een democratie het doorlopen van het wetgevingsproces, mede door de betrokkenheid van het parlement, van groot belang, juist ook waar het gaat om maatschappelijk gevoelige kwesties”, zo zei Polak.

Desondanks vindt de Hoge Raad dat het Hof heeft kunnen besluiten om zelf het huwelijk open te stellen voor personen van gelijk geslacht. Polak legt uit: ,,Het Hof heeft daarbij onder meer in aanmerking genomen dat het rechtstekort al geruime tijd bestaat, dat de rechterlijke ingreep technisch niet gecompliceerd is en dat de wijze waarop het huwelijk moet worden opengesteld voor personen van gelijk geslacht niet afhankelijk is van verder te maken keuzen van politieke aard.” Zowel Curaçao als Aruba hebben die uitgangspunten volgens de Hoge Raad niet, of in ieder geval niet met succes, bestreden.

,Over het belang van ‘rechterlijke terughoudendheid in de verhouding tot de wetgever’, legt Polak uit dat het belang dat aan betrokkenen direct effectieve bescherming kan worden geboden in dit geval zwaarder weegt.

,,De uitspraak van de Hoge Raad betekent dat de uitspraken van het Hof definitief zijn en dat op Aruba en op Curaçao het huwelijk nu is opengesteld voor personen van gelijk geslacht”, zo besloot Polak de uitspraak.

Dit werd direct gevolgd door een lang aanhoudend gejuich vanuit de rechtszaal. ,,Dit staat niet in mijn tekst, maar ik kan me er iets bij voorstellen”, reageerde vicevoorzitter Polak gevat. De livestream eindigde met het beeld van toeschouwers die elkaar emotioneel, blij en opgelucht in de armen vielen.

Wilt u het vervolg van dit artikel lezen? Neem een online abonnement op de krant.