Van Huffelen: Maar risico’s Ennia voor Land zijn vermoedelijk veel kleiner

Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Den Haag - Op 5 oktober vernam staatssecretaris Alexandra van Huffelen, in eerste instantie via de media (het Antilliaans Dagblad bracht het bericht in de nacht van 4 op 5 oktober), dat Curaçao de keuze had gemaakt om af te zien van een lening van Nederland voor de doorstart van Ennia Leven en in plaats daarvan zou kiezen voor een gecontroleerde afwikkeling van de pensioenverzekeraar.

Later op de dag heeft minister-president Gilmar Pisas (MFK) haar schriftelijk geïnformeerd over deze beslissing. Op 6 oktober heeft de regering-Jacobs van Sint Maarten de Nederlandse bewindsvrouw per brief laten weten dat ook Sint Maarten bereid is mee te werken aan een gecontroleerde afwikkeling. ,,Ook de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten (CBCS) heeft hiertoe bereidheid uitgesproken.” Zo schrijft Van Huffelen in een ‘stand-van-zakenbrief’ aan de Tweede Kamer. Daarin blikt zij terug op de afgelopen periode:
,,Op 25 augustus jongstleden liet ik u weten dat op ambtelijk niveau een concept-Hoofdlijnenakkoord was overeengekomen inzake een oplossing voor de financiële problemen bij pensioenverzekeraar Ennia. Nederland heeft zo’n akkoord als voorwaarde gesteld voor een gunstige rente op de herfinanciering van de covidleningen.”
In het Hoofdlijnenakkoord werd als oplossingsrichting gekozen voor een solvabele doorstart van Ennia, die gerealiseerd moest worden middels een forse kapitaalinjectie door Curaçao en Sint Maarten, waarvoor zij in totaal circa 660 miljoen euro zouden lenen bij Nederland (tot voor kort ging het nog om 600 miljoen euro, red.).
De regering van Curaçao heeft de staatssecretaris dus op 5 oktober ‘echter laten weten niet langer voor een doorstart als oplossing te kiezen, maar nu de voorkeur te geven aan een gecontroleerde afwikkeling’.

Voorgeschiedenis
Sinds juli 2018 zit Ennia in de noodregeling van de Centrale Bank CBCS vanwege ‘een groot vermogenstekort’. De Technische Commissie Ennia (TCE) van de CBCS is sinds die tijd belast met het vinden en uitwerken van een oplossing voor de ontstane situatie. Het tekort is opgelopen tot zo’n 90 procent van de zogenoemde technische voorziening en er dreigen acute liquiditeitsproblemen. Dit raakt zo’n 30.000 polishouders.
,,Ik heb de regering van Curaçao in mei van dit jaar gevraagd op korte termijn een expertmeeting te organiseren over de oplossing voor Ennia. In juli en augustus van dit jaar hebben vervolgens diverse expertmeetings plaatsgevonden, waarbij kosten en risico’s van de opties voor Ennia zo goed mogelijk in kaart zijn gebracht. Uiteindelijk werd een solvabele doorstart met een kapitaalinjectie door de landen door experts als financieel voldoende realistisch beoordeeld.”
Uit de analyse bleek dat de totale kosten van een doorstart lager zouden zijn dan die van een gecontroleerde afwikkeling, maar dat een doorstart wel grotere risico’s kent, licht Van Huffelen toe. ,,Ook was bekend dat de omvang van de lening voor met name Curaçao een langdurig en groot beslag op de begroting zou leggen en een knelpunt zou vormen met betrekking tot de rentelastnorm van de Rijkswet financieel toezicht (Rft).”
Met de landen is volgens de bewindsvrouw van Koninkrijksrelaties een gesprek gevoerd ‘over de risico’s en gevolgen’. ,,Curaçao heeft ook daarna expliciet de voorkeur gegeven aan een doorstart en Sint Maarten heeft zich bij de keuze aangesloten, ook vanwege het relatief kleine aandeel van Sint Maarten (7 procent) in het aantal getroffen polishouders.”
Het kabinet-Rutte In Den Haag ‘heeft deze keuze van de autonome landen gerespecteerd’ en heeft in augustus 2023 ingestemd met het concept-Hoofdlijnenakkoord dat op ambtelijk niveau was overeengekomen. ,,Een akkoord dat Nederland als financier van de oplossing ook bestuurlijk zou ondertekenen. Daarbij is wel opgemerkt, dat in een vergelijkbaar geval in Nederland waarschijnlijk gekozen zou worden voor een afwikkeling van de verzekeraar.”
Dit laatste volgens Van Huffelen op grond van regelgeving, waaronder de regels voor herstel en afwikkeling van verzekeraars en de staatssteunregels. ,,Deze kaders gelden in Curaçao en Sint Maarten echter niet.”

Cft-advies
Het College financieel toezicht (Cft) wees in correspondentie op de rentelastnorm, de schuldhoudbaarheid en de beperking die vanuit de norm de komende jaren zou gelden voor de mogelijkheden extra leningen voor investeringen aan te trekken. Uit (niet aan de Staten en/of de media ter beschikking gestelde, red.) doorrekeningen van de CBCS bleek ‘dat de rentelastnorm inderdaad zou worden overschreden, waardoor de investeringsplannen van de regering van Curaçao inderdaad niet volledig zouden kunnen worden uitgevoerd’.
Een belangrijk argument dat telkens van de zijde van Curaçao naar voren is gebracht en waarover de staatssecretaris nu het volgende schrijft: ,,Dit acht ik onwenselijk voor de economische ontwikkeling van het Land.”
De afgelopen weken zijn daarom met Curaçao verschillende opties verkend om een doorstart van Ennia mogelijk te maken zonder overschrijding van de rentelastnorm en met behoud van investeringsruimte.
,,Er is toen door Nederland en de CBCS gekeken of de rentestructuur van de lening zodanig kon worden vormgegeven dat er voldoende ruimte zou blijven voor investeringen”, stelt Van Huffelen, vermoedelijk doelend op het voorstel van CBCS-president Richard Doornbosch met betrekking tot een zero coupon bond-structuur, waar de regering-Pisas echter geen vertrouwen in had omdat de projecties en uitkomsten ervan telkens een ander - in de ogen van de ministerraad onbetrouwbaar - beeld gaven.
,,Ook is gekeken naar de mogelijkheid de omvang van de Ennia-lening (1,2 tot zelfs 1,3 miljard gulden, naar nu blijkt, red.) te beperken door inzet van een deel van de financiële reserves van het Land.”
De staatssecretaris daarover aan de Kamer: ,,Ik heb dit in september jongstleden in diverse gesprekken met de regering van Curaçao toegelicht en daarbij aangedrongen op een spoedig akkoord over Ennia, omdat de datum 10 oktober 2023 voor de herfinanciering naderde.” Het gaat daarbij over de herfinanciering van 911 miljoen aan de coronaleningen.
Vermoedelijk zijn de kosten van de optie ‘afwikkeling’ weliswaar iets hoger dan ‘doorstart’, aldus Van Huffelen, ‘maar de risico’s zijn veel kleiner’.