‘Hof rekent het tot zijn taak als rechter om dit zo te beslissen’

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Het huwelijk voor paren van gelijk geslacht wordt op Aruba en Curaçao nu niet meteen opengesteld, maar er is gisteren wel een heel grote stap in die richting gezet met twee uitspraken van het Hof.

,,Eerst moet worden afgewacht of partijen in cassatie gaan en zo ja, wat de Hoge Raad in Den Haag erover beslist.” Zo laat het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba in een persverklaring weten.
Volgens de wetgeving van Aruba en Curaçao kunnen alleen paren van verschillend geslacht met elkaar trouwen. Het Hof heeft gisteren twee uitspraken gedaan - één in een Arubaanse zaak en de andere in een Curaçaose zaak - op grond waarvan paren van gelijk geslacht met elkaar zullen kunnen trouwen in deze twee landen van het Koninkrijk.
Het Hof komt tot de conclusie dat de uitsluiting van het huwelijk voor personen van gelijk geslacht in strijd is met het discriminatieverbod (zoals opgenomen in beide Staatsregelingen). Daarom verklaart het Hof voor recht dat bepalingen uit de wetgeving van Aruba en Curaçao geen toepassing vinden, voor zover door die toepassing het huwelijk tussen twee personen van gelijk geslacht zou worden uitgesloten. ,,Het Hof rekent het tot zijn taak als rechter om dit zo te beslissen”, licht het Hof toe in een perscommuniqué.
Advocaat Mirto Murray op Curaçao stelt in een eerste reactie: ,,Ik ben super trots zonder enige financieel oogmerk naast David Wever meegestreden te hebben in de Curaçaose zaak. Hiermee is historie geschreven en wordt eindelijk recht gedaan aan een belangrijk deel van onze gemeenschap die maar al te lang als tweederangsburger genoegen moest nemen met de niet onderbouwde stelling dat het huwelijk niet voor hen bedoeld was.”
Hij weet het Antilliaans Dagblad te vertellen dat op 7 maart 2023 ‘hopelijk het eerste huwelijk plaatsvindt’: ,,De laatste dag voor het instellen van beroep in cassatie is namelijk maandag 6 maart 2023 om 23.59 uur om precies te zijn.”
Op Aruba gaat het om het een zaak van Fundacion Orguyo Aruba en twee vrouwen tegen het Land Aruba. Op Curaçao gaat het om een zaak van Human Rights Caribbean Foundation en twee vrouwen tegen het Land Curaçao.
Het Hof heeft de volgende drie vragen onderscheiden: 1. Is de uitsluiting van het huwelijk voor personen van gelijk geslacht in strijd met de mensenrechtenverdragen? Deze vraag beantwoordt het Hof ontkennend. En 2. Is de uitsluiting van het huwelijk voor personen van gelijk geslacht in strijd met de Staatsregelingen van Aruba en Curaçao? Deze vraag beantwoordt het Hof voor beide landen bevestigend. En tot slot 3. Valt het binnen de rechtsvormende taak van de rechter om het huwelijk open te stellen voor paren van gelijk geslacht? Ook deze vraag beantwoordt het Hof bevestigend.

‘In strijd met discriminatieverbod’
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heeft meermalen beslist dat het Europese mensenrechtenverdrag (het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, EVRM) landen toestaat om te bepalen dat alleen paren van verschillend geslacht met elkaar kunnen trouwen.
Het Gemeenschappelijk Hof, aldus het persbericht, ‘acht zich niet vrij daarover anders te oordelen dan het Europese Hof’. ,,Cruciaal in de overwegingen van het Europese Hof is dat het Europese verdrag een bepaling kent waarin het traditionele huwelijk tussen personen van verschillend geslacht is verankerd. Het Europese Hof heeft geoordeeld dat het discriminatieverbod van het Europese Verdrag in nauwe samenhang met die bepaling moet worden toegepast.”
De Staatsregeling van Aruba en de Staatsregeling van Curaçao (soort constitutie, red.) kennen zo’n bepaling over het traditionele huwelijk echter niet, legt de persverklaring van het Hof uit. ,,Zij kennen wel een discriminatieverbod. Het Hof komt tot de conclusie dat de uitsluiting van het huwelijk voor personen van gelijk geslacht in strijd is met dat discriminatieverbod.”
In de Curaçaose zaak merkt het Hof nog op dat de mensenrechtenverdragen en de Staatsregeling van Curaçao worden geschonden doordat er geen geregistreerd partnerschap is ingevoerd.
Verder heeft het Hof beslist dat de uitspraken van dinsdag ‘geen gevolgen hebben voor de regeling van adoptie’. ,,In dat verband heeft het Hof overwogen dat over de openstelling van adoptie voor paren van gelijk geslacht eerst een debat gevoerd moet worden, bij voorkeur mede in de Staten.”
De uitspraken zijn te raadplegen op www.rechtspraak.nl. Naast een persbericht verzorgde het Hof ook een uitzending, die nogmaals te bekijken is via het YouTube- kanaal van het Hof: www.youtube.com/watch?v=Ce-0NMoWd8s.

Van Huffelen blij met uitspraak
De Nederlandse staatsecretaris Alexandra van Huffelen (D66) van Koninkrijksrelaties heeft een korte verklaring uitgebracht: ,,Ik ben blij met de uitspraak dat mensen van hetzelfde geslacht mogen trouwen op Aruba en Curaçao. Het is goed dat er nu duidelijkheid is voor hen die met elkaar in het huwelijksbootje willen stappen, dat het in ons Koninkrijk niet uitmaakt waar je woont en wie je liefhebt.