Ipko ging gisteren over het democratisch deficit

Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Een koninkrijk zonder ongemak is een illusie die we najagen. Dit was een uitspraak van de Nederlandse GroenLinks-politicus Paul Rosenmöller tijdens het openbare Interparlementair Koninkrijksoverleg (Ipko)-debat gisteren in de Tweede Kamer.

Onderwerp was het democratisch deficit en Gert Oostindie hield samen met coauteur Wouter Veenendaal een inleiding over het door hen onlangs gepubliceerde boek ‘Ongemak’. ,,Ik denk dat met elke oplossing voor het democratisch deficit andere of nieuwe vormen van ongemak zullen ontstaan. Een Europese Unie (EU) zonder ongemak bestaat ook niet. We kennen dat gevoel wel, ook in Nederland”, aldus Rosenmöller.

Ook Veenendaal stelt in antwoord op een vraag van Sheldry Osepa (PNP) dat er met het schrijven van het boek niet de illusie is geweest dat ongemak weggenomen kan worden. Verschillende parlementariërs brachten de problemen en knelpunten van het Statuut naar voren. Veenendaal: ,,We hebben in ons boek beschreven dat er weeffouten zijn in het Statuut, maar het is heel moeilijk het Statuut aan te passen omdat elk van de vier landen het vetorecht heeft en dus iedereen het met elkaar eens moet zijn. We hebben dus gezocht naar wat binnen de mogelijkheden van het Statuut oplossingen kunnen zijn voor betere samenwerking.”

Oostindie legt enkele van die mogelijkheden uit. Zo kan ervoor gezorgd worden dat Caribische parlementariërs digitaal mee vergaderen in de Tweede Kamer. Een andere oplossing is dat de gevolmachtigde minister een dubbelfunctie krijgt en ook als parlementariër deelneemt in het Nederlandse Parlement. Veenendaal voegt eraan toe dat dit dan wel een persoon moet zijn waar de bevolking op heeft kunnen stemmen.

En om antwoord te geven op de vraag van Quincy Girigorie (PAR) of hier wel behoefte aan is stelt de auteur: ,,De vraag is inderdaad hoeveel behoefte hieraan is. Je hebt nu een Koninkrijksregering maar geen Koninkrijksparlement.”

Naar aanleiding van opmerkingen van het Sint Maartense Tweede Kamerlid Jorien Wuitte voegt Oostindie hier nog aan toe. ,,We moeten het niet hebben over de stemverhoudingen, want dan trekt Nederland altijd aan het langste eind. Als het over de Koninkrijksrelaties gaat moeten de mensen van de eilanden kunnen meepraten.”

Over mensen gesproken. Giselle Mc William (MAN) voert aan dat in de hele discussie de bevolking zelf niet vergeten moet worden. ,,Wat betekent dit alles voor de mensen? Het moet niet te veel een politieke discussie worden.” Veenendaal: ,,Eén zetel kan van groot belang zijn in het politieke debat en de besluitvorming. Het gaat erom dat de stem van de inwoners wordt gehoord in de Tweede Kamer. Neem de discussie indertijd over beperking van het vrije personenverkeer. Het zou uitmaken als een vertegenwoordiger van de eilanden hier iets over had kunnen zeggen.”

Oostindie haakt in op het belang van de burgers: ,,We kunnen het hebben over de verschillende modellen, zoals de Fransen of de Denen, maar het gaat er uiteindelijk om wat je doet voor de mensen. En dan zeggen we, ga niet veel tijd besteden aan die veranderingen of het aanpassen van het Statuut.”

De Ipko-voorzitter Mariëlle Paul vat het debat samen met: ,,Zonder wrijving geen glans.” En aansluitend op Mc William die stelt dat ook aan de Caribische zijde meer huiswerk gedaan moet worden om het democratisch deficit te verhelpen zegt Paul: ,,We hebben inderdaad huiswerk te doen.”

Ongemak door taal

Over ongemak gesproken. Rennox Calmes (TpK) zorgde gisteren tijdens het debat in de Tweede Kamer over het democratisch deficit voor een ongemakkelijke situatie. Hij mocht een vraag stellen maar begon een verhandeling in het Papiaments. ,,De taal is een van de problemen van het democratisch deficit. Ik heb tijdens het vorige Ipko al gevraagd of er tolken aanwezig kunnen zijn. Als we willen samenwerken dan moeten we elkaar begrijpen. De mensen van Sint Maarten praten Engels, de Nederlanders Nederlands en wij kunnen geen Papiaments spreken.” Waarop Ipko-voorzitter Paul zegt: ,,Dit is niet correct. Ik grijp in. Er kan best af en toe wat in het Papiaments gezegd worden, maar afgesproken is dat de voertaal Engels is.”

Calmes verder in het Papiaments: ,,Het is lastig voor jullie, maar dat is het ook voor mij om me voor te doen alsof ik jullie taal spreek.” En gefrustreerd: ,,Ze zijn niet serieus.”

Maar Oostindie heeft de vraag begrepen. ,,Calmes heeft eigenlijk geen vraag maar een statement gemaakt, namelijk dat taal bijdraagt aan het democratisch deficit en dat er een tolk nodig is. Het is niet aan mij daar een mening over te hebben dat is aan u als parlementariërs. Je zou wel kunnen zeggen dat er meerdere talen zijn in het Koninkrijk. En dat zou een argument kunnen zijn om tolken toe te wijzen. Je kan het ook omdraaien en zeggen dat als iedereen onderdeel wil zijn van het Koninkrijk, dat de taal die veruit de meeste Nederlanders (verwijzend naar de nationaliteit, red.) spreken, leidend moet zijn. Dat is een politieke keuze waar ik als wetenschapper geen mening over heb.”