Nieuwe coalitie Nederland belooft investeringen

Van onze correspondent
Den Haag - In het gisteren in Den Haag gepresenteerde vijftig pagina’s lange coalitieakkoord 2021-2025 tussen VVD, D66, CDA en ChristenUnie is ongeveer een pagina ingeruimd voor het Koninkrijk.

‘Een betere toekomst voor het hele Koninkrijk’ is de kop daarboven. Een aanpassing van het Statuut wordt in overweging genomen. In Caribisch Nederland wordt 30 miljoen euro structureel geïnvesteerd.
Het Koninkrijk staat voorin in het akkoord, in hoofdstuk 1 ‘Democratische rechtsorde’. Een korte inleiding benadrukt de gezamenlijke geschiedenis en toekomst die de partners in het Koninkrijk delen. ,,Een toekomst die we samen vormgeven. Na tien jaar economische stagnatie en de klappen van een orkaan en een pandemie wil Nederland de drie Caribische landen ondersteunen bij het inslaan van een pad naar duurzame groei”, verwijst het akkoord duidelijk naar het Coho dat voor Curaçao, Aruba en Sint Maarten (de CAS-landen) op stapel staat.
Daarna volgt een bekende verwijzing naar de gelijkwaardigheid en wederkerigheid uit het Statuut. Maar dat basisdocument is niet in beton gegoten en kan worden gewijzigd als daar behoefte aan is: ,,Aan de hand van een eerlijke verkenning over wensen tot eventuele aanpassing van het Statuut.”
De Nederlandse coalitiepartijen willen ervoor zorgen dat het democratisch tekort bij besluitvorming over rijkswetten wordt opgeheven ‘door ruimte te geven voor een proportionele stem van de Caribische landen’. Vanuit de CAS-landen moet stemmen voor het Europees Parlement ‘net zo toegankelijk’ worden als in Europees Nederland. Dat geldt uiteraard alleen voor degenen die stemgerechtigd zijn.
Verbetering van de deugdelijkheid van bestuur en de overheidsfinanciën op Curaçao, Aruba en Sint Maarten is urgent, aldus het akkoord. Dat is door de coronapandemie nog eens extra duidelijk geworden, vinden de coalitiepartners. ,,We blijven ons vanuit Nederland inspannen om samen met Aruba, Curaçao en Sint Maarten te werken aan goed bestuur, de aanpak van corruptie en het duurzaam versterken van de economieën en onderwijs aan de hand van duurzame afspraken.”
Om de economische ontwikkeling in de CAS-landen te stimuleren wil de coalitie ‘rendabel bijdragen’ door garantieregelingen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het Nationaal Groeifonds en regelingen voor duurzame energieproductie (SDE++) open te stellen voor aanvragen uit het hele Koninkrijk.
BES-eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba moeten een gelijkwaardig deel van Nederland zijn. Heel verrassend zijn de plannen niet voor Caribisch Nederland. Versterking van de arbeidsmarkt gaat gepaard met het aanpakken van de armoede, ‘met speciale aandacht voor de positie van jongeren’. Het leven moet betaalbaarder worden met ‘een herijking van het sociaal minimum’.
De genoemde maatregelen waren al door het vorige kabinet in gang gezet: ,,Het verhogen van de onderstand, het betaalbaar houden van nutsvoorzieningen en een versnelde overstap op volledig duurzame energie, riolering en een betere drinkwatervoorziening zodat de vaste lasten voor nutsvoorzieningen dalen.”
Ook landbouw en ecotoerisme zijn bekende punten. ,,We gaan de unieke cultuur en natuur van Bonaire, Saba en Sint Eustatius, zowel boven als onder water, beter beschermen.” De nieuwe Haagse coalitie belooft verder dat de ‘financiële basisvoorziening’ structureel op orde gebracht wordt. In totaal wordt er structureel 30 miljoen euro geïnvesteerd in Caribisch Nederland.
Details over hoe de plannen worden uitgevoerd bevat het document niet. Dat is aan de nog aan te stellen bewindspersoon voor Koninkrijksrelaties. Naar verwachting zal het nieuwe Nederlandse kabinet rond 15 januari 2022 aantreden. Demissionair staatssecretaris Raymond Knops (CDA) is in ieder geval enthousiast. ,,Een Koninkrijksdag met goed nieuws!”, schreef hij op Twitter. ,,Coalitieakkoord met ruime aandacht en investeringen voor het Koninkrijk.”
In het hoofdstuk Internationaal wordt het Caribische deel van het Koninkrijk niet genoemd. Over de bewaking van de grenzen rond de eilanden en de problemen in buurland Venezuela wordt niet gerept. Wel staat in het akkoord dat er fors (10,7 miljard euro) wordt geïnvesteerd in Defensie voor onder andere onderhoud en modernisering van het materieel. Migratie en asiel zijn belangrijke onderwerpen (‘rechtvaardig, humaan en effectief’), maar worden niet in verband gebracht met het Caribisch gebied.