Van een onzer verslaggevers
Willemstad - Met de verkiezingen voor de deur is ook de discussie over een nieuwe gevangenis weer opgelaaid. Ten minste twee politieke partijen, regeringspartij PAIS en nieuwkomer Un Kòrsou Hustu van onafhankelijk Statenlid Omayra Leeflang, willen een gloednieuwe bajes laten bouwen.
Nummer drie op de verkiezingslijst van Un Kòrsou Hustu, Magali Jacoba, liet tijdens haar ambtstermijn als minister van Justitie in 2009 en 2010 al plannen ontwikkelen voor een nieuwe gevangenis, maar deze plannen eindigden in de spreekwoordelijke la.
,,Het is een oude discussie. De ministers zijn bang om een besluit te nemen, vanwege de hoge kosten van ongeveer honderd miljoen gulden, die volgens veel mensen beter aan andere zaken als onderwijs besteed kunnen worden”, aldus Jacoba.
Het huidige Sentro di Detenshon i Korekshon Korsou (SDKK) staat volgens haar bekend als een ‘universiteit voor criminelen’. ,,We moeten op de juiste manier re-integratie organiseren. Gedetineerden moeten een goede behandeling krijgen voor hun psychische problemen. De huidige aanpak is achterhaald.”
Volgens de oud-minister voldoet ook het gebouw niet meer aan de eisen van deze tijd. Naar eigen zeggen waren er tijdens haar ministerschap honderdvijftig cellen ‘kapot’ en zijn dat er nu tweehonderd. Ze stelt voor de bouw en inrichting van een nieuwe gevangenis, de training van personeel en de re-integratieprojecten zo veel mogelijk in koninkrijksverband uit te voeren. Hierbij kan volgens haar gekeken worden naar waar het goed gaat, zoals Bonaire en Nederland, waar Curaçao van kan leren.
Politiek leider van PAIS, Alex Rosaria, is ook voorstander van een nieuwe gevangenis, maar hij benadrukt dat het geen speerpunt van zijn partij is. ,,Het maakt voor slechts 0,07 procent deel uit van ons verkiezingsprogramma”, aldus Rosaria. Net als oud-minister Jacoba vindt hij dat de re-socialisering van gevangenen centraal moet komen te staan, wat volgens hem nu niet het geval is. ,,We willen ons vooral richten op preventie en de re-socialisering van jongeren en hier geld van het criminaliteitsfonds voor aanwenden.”
De kosten van honderd miljoen voor een compleet nieuwe gevangenis zijn volgens Rosaria niet onoverkomelijk, omdat Curaçao zich nu niet in de financieel zware tijden van enkele jaren terug bevindt. Wel stelt hij dat vanwege de kleinschaligheid het eiland niet twee grote bouwprojecten tegelijk aankan. ,,We hebben al moeite om lokale mensen te vinden voor de bouw van het nieuwe ziekenhuis.”
Rosaria is net als Jacoba voorstander van een ‘intensieve en positieve’ samenwerking in koninkrijksverband. Over eventuele locaties voor een nieuwe gevangenis laten beide politici zich niet uit. ,,Dat laat ik over aan de experts”, aldus Rosaria.

In reactie aan deze krant zegt gevangenisdirecteur Urny Floran zich ver te willen houden van de politiek in verkiezingstijd, maar stelt hij wel dat hij al jaren roept dat er een nieuwe gevangenis moet komen.
De huidige gevangenis dateert van 1960 en voldoet volgens hem niet meer aan veiligheids- en resocialisatienormen van het Europees Comité voor de Preventie van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (CPT).
Floran ontkent de uitspraken van oud-minister Jacoba dat er 200 cellen kapot zijn, omdat er in de afgelopen tijd juist veel cellen zijn verbouwd. ,,Maar we moeten te veel mensen en apparatuur gebruiken om de gevangenen en het personeel te beveiligen. Dit ding is zo oud.” Hij beaamt dat vanwege de vele aanbouwingen de gevangenis meer ‘hoekig is geworden, wat de veiligheid niet ten goede komt’.
De gevangenisdirecteur stelt dat de mentaliteit van de Curaçaoënaar is ‘dat we niets willen veranderen’ en dat de gevangenis een monument is geworden waar men niet aan mag komen. Zelf zou hij graag zien dat er een publiek-privaat partnerschap wordt opgericht, waarbij investeerders een deel van de bouwkosten van de nieuwe gevangenis op zich nemen, in ruil voor de exploitatie van de oude bajes als museum en hotelresort.
Floran verwacht dat de nieuwe gevangenis er ook daadwerkelijk komt, ‘omdat het gewoon nodig is’, maar hij voorziet dat er ten minste zes jaar nodig zal zijn om de politieke discussie te voeren, de planning te maken en de bouw te realiseren.
Als mogelijke nieuwe locatie noemt hij de noordkant van het eiland, ter hoogte van Sunset Heights en in de buurt van de schietbanen. Klein Curaçao wordt soms ook als locatie genoemd, maar volgens de gevangenisdirecteur is dat niet realistisch: ,,Te duur, onveilig en onpraktisch om personeel op en neer te vervoeren en bovendien moet Klein Curaçao een conserveringsgebied blijven.”
Hoewel de kosten hoog zijn, zal de nieuwe gevangenis zich naar verwachting in acht tot tien jaar ‘terugverdienen’. Momenteel liggen de kosten op 47 miljoen gulden per jaar om SDKK draaiende te houden, inclusief personeelskosten, onderhoud, water en elektra.
Volgens de gevangenisdirecteur wordt er op dit moment te veel geld besteed aan dure verbouwingen en extra beveiliging en zal met een nieuwe gevangenis minimaal een derde op kosten worden bespaard, onder andere doordat er minder personeel nodig zal zijn, dat met pensionering ‘op een natuurlijke manier afvloeit’.
De gevangenis telt bijna driehonderd cellen met 512 bedden ter huisvesting van 352 gevangenen, inclusief 50 vrouwen en illegale vreemdelingen. Dat is volgens Florian een flinke afname ten opzichte van begin jaren 2000, toen er bijna wekelijks bolletjesslikkers en overige drugskoeriers werden opgepakt. ,,Tegenwoordig zijn het vooral de zware jongens en witteboordcriminelen die hier vastzitten”, aldus de baas van de bajes.