Ondervragingscommissie spreekt van ‘Papieren werkelijkheid' 

’Van een onzer verslaggevers

Den Haag/Willemstad - Nederland speelt een belangrijke rol bij het ontwerpen en beheren van internationale fiscale constructies.

Tot die conclusie komt de parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies van de Tweede Kamer die gisteren haar verslag aanbood.De titel van het verslag is ‘Papieren werkelijkheid’. Dit geeft volgens de commissie weer wat de commissie tijdens haar verhoren onder ede waarnam: ,,De betrokkenen bij doelvennootschappen, trustkantoren en belastingadviseurs creëren een papieren werkelijkheid. Met gebruik van belastingadviezen en de diensten van trustkantoren kan aan wettelijke vereisten worden voldaan, zonder dat hierbij de geest van de wet in acht wordt genomen. Voor toezichthouders en de fiscus wordt daarmee het zicht op de werkelijkheid lastiger gemaakt. Handhaving wordt ingewikkelder en risico’s op belastingontwijking en -ontduiking nemen toe.”De parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies heeft in de eerste twee weken van juni 27 deskundigen en getuigen gehoord naar aanleiding van de Panama Papers. Met deze ondervraging wil de Kamer meer inzicht krijgen in de werkwijze van trustkantoren en de fiscale adviespraktijk, en de effectiviteit van het toezicht daarop. Op vrijdag 9 juni werd vanuit Curaçao ook Gregory Elias, chairman United Trust Curaçao en bestuurder United Trust International Holdings, als getuige gehoord. Hij maakte de commissie onder andere duidelijk dat wat hem betreft de dienstverlening niet gericht is op ontduiking of ontwijking, maar ‘belastingbespáring’.De constructies die de Kamercommissie heeft onderzocht, zijn tweeledig. Enerzijds heeft de commissie gefocust op financiële stromen die via doelvennootschappen door Nederland lopen. Het schatten van de omvang hiervan is niet eenvoudig. In een onderzoek uit 2011 wordt een bedrag van 4.000 miljard euro genoemd. Anderzijds onderzocht de commissie het wegsluizen van (Nederlandse) particuliere vermogens.,,Tijdens de verhoren is bevestigd dat buitenlandse bedrijven zich vaak mede om fiscale redenen in Nederland vestigen.” De deelnemingsvrijstelling, het ontbreken van bronbelasting op rente en royalty’s en het grote aantal belastingverdragen maken ‘Nederland in fiscaal opzicht een aantrekkelijk vestigingsland’. Aldus ‘Papieren werkelijkheid’.Verschillen tussen belastingstelsels resulteren erin dat met behulp van constructies minder belasting kan worden betaald, om legitieme redenen (zoals het voorkomen van dubbele heffingen) en niet-legitieme redenen (zoals dubbele niet-heffing). Als buitenlandse bedrijven zich in Nederland vestigen, kan dit leiden tot grondslaguitholling in het buitenland (minder belastingafdracht). Ook het schatten van de omvang van het vermogen dat Nederlanders in het buitenland plaatsen, is volgens de commissie ‘intrinsiek ingewikkeld’. ,,Het doel hiervan is immers veelal het vermogen te verhullen. Bestaande schattingen kennen dan ook een grote bandbreedte. Uit de verhoren is gebleken dat hoewel de inschattingen van (ten onrechte niet aangegeven) APV’s in het buitenland uiteenlopen, het om grote bedragen gaat.” APV staat voor afgezonderde particuliere vermogens.Onder de tussenkop ‘Sterke verwevenheid sector’ stelt de commissie: belastingadviseurs ontwerpen de bouwtekening van de fiscale constructie. De uitvoering daarvan komt voor rekening van onder andere trustkantoren en notarissen. Banken faciliteren de geldstromen die ermee gepaard gaan. ,,In het speelveld van de fiscale constructies werken trustkantoren, belastingadviseurs en notarissen veelal in vaste samenwerkingsverbanden samen. Gezien het grensoverschrijdende karakter van fiscale constructies zijn er ook samenwerkingsverbanden met in het buitenland gevestigde trustkantoren, belastingadviseurs en notarissen.”