Den Haag - Gouverneur Eugene Holiday van Sint Maarten mag zich - naar het zich laat aanzien - niet langer bemoeien met de screening van kandidaat-bewindslieden.
Uit de concepttekst van de Algemene Maatregel van Rijksbestuur die minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan Sint Maarten wil opleggen, blijkt dat Nederland de regie wil overnemen bij het beoordelen van kandidaten die door de formateur worden voorgedragen voor een ministerspost.
Plasterk weigerde vrijdag na afloop van de Rijksministerraad de tekst van de AMvRB vrij te geven, maar inmiddels heeft deze krant de hand weten te leggen op een kopie van het desbetreffende document. De AMvRB is bedoeld om het verzet van de regering van Sint Maarten te breken tegen de oprichting van een integriteitswaakhond.
Het kabinet van premier Marcel Gumbs heeft geen principieel bezwaar tegen een dergelijke toezichthouder, maar kan zich er niet in vinden dat de zeggenschap over het instituut volledig in Haagse handen komt. Want dat is, het voorstel van Plasterk lezend, het geval: Als het aan de bewindsman ligt, gaat Nederland bepalen wie er minister en ambtenaar mag worden, maar ook wie een aan de overheid gelieerde vennootschap of stichting mag besturen.
De ‘Integrity Commission’ (zo wordt de toezichthouder in de AMvRB genoemd) gaat namelijk uit drie leden bestaan waarvan er een wordt benoemd op voordracht van de Nederlandse minister-president in zijn hoedanigheid van voorzitter van de Koninkrijksregering. Het tweede lid wordt voorgedragen door de premier van Sint Maarten, maar het derde lid dat bij het nemen van besluiten de doorslag geeft, wordt aangesteld door de Nederlandse minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De voordracht dient te worden bekrachtigd door de RMR, maar ook daarin heeft Nederland het voor het zeggen. De uiteindelijke benoeming geschiedt bij Koninklijk Besluit. De commissie krijgt verder een secretaris en een ambtelijke staf.
Het venijn van Plasterks voorstel zit in artikel 8 van de AMvRB waarin de taken en bevoegdheden van de Integrity Commission worden beschreven. Artikel C geeft haar de vrijheid om ‘uit eigen beweging’ de integriteit van een kandidaat te (laten) onderzoeken om te kunnen beoordelen of er voldoende waarborgen voor de integriteit van de kandidaat zijn. Met andere woorden: Het is de door Nederland gedomineerde integriteitskamer die kandidaat-bewindslieden (maar ook ambtenaren en bestuurders) gaat bepalen hoe en door welke instantie de screening wordt uitgevoerd om daarna de gouverneur te melden of iemand wel of niet voor benoeming in aanmerking komt.
Dat zijn rol bij de formatie wordt gereduceerd tot het uitvoeren van de beëdigingsceremonie heeft Holiday over zichzelf afgeroepen, weten Haagse bronnen te vertellen. Hij zou hebben geweigerd (volledig) mee te werken aan de aanwijzing die de RMR (lees: Nederland) hem op 17 oktober gaf om de door formateur/UP-leider Theo Heyliger voorgedragen ministers aan de hand van door Plasterk bepaalde criteria aan een extra screening te onderwerpen.