Commentaar: Trias politica (2)
De veroordeling door het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Accountantskantoor Jourdain en de eigenaar ervan tot betaling van, alles bij elkaar, ruim 4,1 miljoen gulden in verband met de BZV-zaak (Stichting Buro Ziektekostenvoorzieningen) is opnieuw een schok voor de samenleving. Dat geldt overigens ook voor diverse andere (tuchtrecht)uitspraken waarin vooraanstaande, hoogopgeleide personen in topfuncties een dubieuze (hoofd)rol spelen; wat dat betreft is in de afgelopen periode een deel van de lokale elite ontmaskerd met alle pijnlijke gevolgen van dien. Maar de kwestie van BZV trekt natuurlijk bijzonder de aandacht.
Ten eerste omdat de zaak zelf gaat over wanbestuur bij een openbare instelling, waarbij - zo wordt duidelijk - door ex-bestuurders en toenmalige adviseurs is gesmeten met publieke gelden. De betrokken accountant kan ten aanzien van zijn facturen voor BZV geen deugdelijke administratie van de gemaakte uren overleggen en terloops merkt het Hof ook op dat hij het grote verschil tussen de lage winst(belasting) enerzijds en de hoge omzet anderzijds niet afdoende kan verklaren. Maar deze zaak is vooral extra delicaat omdat de in juni 2021 aangetreden minister van Gezondheid, Milieu en Natuur (GMN), Dorothy Pietersz-Janga (van de grootste regeringspartij MFK), zichzelf bij iets heeft betrokken waar zij zich verre van had moeten houden.
De publieke en politieke verontwaardiging was al groot toen eind vorig jaar ‘uitlekte’ dat zij hoogstpersoonlijk een stokje had willen steken voor de voortgang van de rechtsprocedure. Door haar eigen partij moest Pietersz-Janga nota bene uitgelegd krijgen dat zij met haar ongeoorloofde actie had geprobeerd te interveniëren in de basisprincipes van de ‘trias politica’. En in feite was zij - eigenmachtig en zonder enige bevoegdheid - op de stoel van de vereffenaars gaan zitten. Zij gaf namelijk de instructie aan de vereffenaars van BZV tot intrekking van de lopende zaken; opheffing van conservatoire beslagen; en om ‘uitdrukkelijk afstand’ te nemen van alle aan de eerder reeds gewonnen vonnissen te ontlenen rechten.
Met de wetenschap van nu - waarbij één van de drie personen betrokken in de BZV-kwestie door drie rechters van het Hof ‘bij vervroeging’ is veroordeeld tot betaling van ruim 4 miljoen aan de stichting, en dat ‘uitvoerbaar bij voorraad’ - wordt opnieuw licht geschenen op de zittende bewindsvrouw. Dat zij met haar interventie, een politieke en vennootschappelijke doodzonde voor een minister, het publieke doel allesbehalve heeft gediend is met dit laatste vonnis feitelijk bewezen.
Pietersz-Janga moest eerder al een motie van afkeuring van de regeringspartijen in de Staten slikken en overleefde ternauwernood twee moties van wantrouwen, maar het vertrouwen in haar als minister van de Curaçaose bevolking heeft na de BZV-uitspraak een zodanige deuk opgelopen dat de MFK zich serieus moet afvragen of zij langer gehandhaafd kan blijven op deze cruciale functie. In feite kan gezegd worden dat de GMN-minister door het rechtsprekende deel van de trias politica zelf ook is veroordeeld.
