Optimisme moet de leidraad zijn en niet pessimisme, maar nog beter is positief realisme. Ontkenning is gevaarlijk. Afgelopen week drukte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) van Curaçao iedereen met de neus hard op de feiten: volgens de jongste cijfers bedraagt de werkloosheid 21,1 procent. Dat is ongekend hoog en waarschijnlijk zelfs een record. Een dieptepunt. Te midden van alle onderhandelingen over een aanwijzing dan wel een akkoord met Nederland, waarin afspraken worden gemaakt die per saldo het effect moeten hebben van een aanwijzing om de financiën te verbeteren maar óók perspectief moeten bieden voor verbetering van sociaaleconomische situatie, is het CBS-nieuws over het dramatisch hoge werkloosheidspercentage een dat als een bom inslaat.
Iedereen weet dat het slecht gaat, vooral als gevolg van de impact van de Venezuela-crisis op de lokale economie, maar dat één op de vijf zonder baan zit, is buitengewoon ernstig. En dit is nog zónder de dreigende sluiting van de Isla-raffinaderij meegerekend. Werkloosheid is in wezen de moeder van alle problemen: het tast de koopkracht van individuen en huishoudens aan en daarmee de economie en de (overheids)financiën, het wakkert onrust en (electorale) ontevredenheid aan, het gaat meestal gepaard met een golf aan kleine en grote criminaliteit en het leidt tot emigratie. Dat de werkloosheid volgens het CBS is gestegen van 13,4 procent in september vorig jaar naar 21,1 procent in april moet voor iederéén een teken aan de wand zijn dat er serieus iets aan de hand is.
En toch, bij de bevolking heerst niet de overtuiging dat de regering zich bewust is van de urgentie. Er worden geen noodplannen uitgerold en überhaupt acties ondernomen die leiden tot tastbare verbeteringen. Het kabinet, waarvan enkele leden zelfs volstrekt onzichtbaar zijn - zoals de ministers Hensley Koeiman van Sociale Ontwikkeling en nota bene Arbeid en Welzijn (SOAW) en zijn collega Armin Konket van Bestuur, Planning en Dienstverlening (BPD) - en dat nog altijd geen vaste bewindspersoon heeft voor Economische Ontwikkeling (alle drie MAN-portefeuilles, overigens) - sprankelt niet. Het trio premier Eugene Rhuggenaath (PAR), Financiënminister Kenneth Gijsbertha (MAN) en Suzy Camelia-Römer (PIN) van Gezondheid werkt ogenschijnlijk hard, maar héél veel tijd en energie gaat zitten in besprekingen met en over het financieel toezicht (Cft) en over al dan geen aanwijzing of akkoord waarmee de Rijksministerraad (RMR) zal instemmen. Intussen staat een deel van het huis in brand, zonder dat de bewoners de brandweer zien of horen, laat staan dat het huis op een steviger fundament wordt wederopgebouwd. Het uitstel (andermaal) van definitieve besluitvorming door de RMR wordt in Fòrti min of meer ervaren als een opluchting, maar lost op zichzelf nog niets op. Hopelijk houdt de vertraging in dat zowel Curaçao als Nederland verwachten er samen alsnog uit te komen, maar welk akkoord er ook komt: elke volgende stap zal moeizaam zijn.
In plaats van ‘bold action’ of uitvoering van een urgentieprogramma, lijkt politiek Willemstad in een permanente staat van ontkenning en vergeet de (uitgebluste?) regering en passant te communiceren met sociale partners, vakbonden en bedrijfsleven. Natuurlijk is er het ‘Venezuela-probleem’, maar er is méér aan de hand dan alleen pech van buitenaf. Ook binnenshuis is veel mis en al erg lang. Er wordt echter niet erkend dat eerst de lekken dicht moeten, dat de excessen aangepakt moeten worden, om (meer) pijn te vermijden. Met als gevolg dat de pijn alleen maar snel heviger zal worden. Daarvan zullen de ouderen, zieken, jongeren, alle kwetsbaren van dit land het meeste last hebben. Op de Dia di Bandera mooie woorden over identiteit en saamhorigheid - tussen wie eigenlijk? - maar kan er eens iemand naar voren stappen en zeggen: ‘Dit gaat niet goed, we moeten wat doen!’.
Een werkloosheidcijfer van 21,1 procent is een tikkende tijdbom onder élke samenleving, die daarom zo snel mogelijk onschadelijk moet worden gemaakt. Het kabinet-Rhuggenaath is al over de helft van haar regeerperiode. Wil het in de resterende twee jaar tot aan de verkiezingen daadwerkelijk ‘scoren’, moet er op zeer korte termijn samen met Den Haag - zonder hulp van buitenaf is het onbegonnen werk - echt wat gebeuren. Vastberaden en zonder pardon.
