Van een onzer verslaggevers
Willemstad/Kralendijk - Het overschot van Bonaire op de begroting van 2018 was groter dan was voorzien, namelijk 12,7 miljoen dollar in plaats van nihil. Dat is geen goed nieuws, want het overschot is ontstaan door achterstanden op veel beleidsterreinen.

Bij het bezoek aan Bonaire eind juni was het College financieel toezicht (Cft) complimenteus over het Bestuurscollege (BC). Vooral het op tijd indienen van de jaarrekening 2018 werd als een goed teken beschouwd dat het BC op de goede weg was. Maar er is nog genoeg werk aan de winkel, blijkt uit de vorige week verstuurde reactie op de jaarrekening 2018.
Het compliment voor het tijdig aanleveren van de jaarrekening wordt in de brief aan het BC door Cft-voorzitter Raymond Gradus herhaald, want dat is voor het eerst sinds jaren. Maar het behaalde overschot is ‘niet wenselijk’, schrijft hij. Het geld moet rollen is zijn boodschap: ,,Het Cft heeft hier indringend met u over gesproken tijdens de bezoeken in februari en juni dit jaar en geadviseerd een deel van het overschot te bestemmen voor uitgaven in 2019 en volgende jaren.”
De baten waren in 2018 ruim 3 miljoen dollar hoger dan begroot (64 miljoen dollar) en de lasten 8,5 miljoen lager (51,4 miljoen dollar). Een van de posten waarop sprake is van onderbesteding is het personeel. De uitgaven aan salarissen zijn structureel lager dan begroot, in 2018 met 20 miljoen dollar 2,6 miljoen minder dan was voorzien. Het Cft wil dat het BC die situatie grondig analyseert en de resultaten daarvan in de tweede uitvoeringsrapportage over 2019 meeneemt, zodat een realistische begroting van de personeelslasten tot stand komt.
Ook de bijzondere uitkeringen vanuit Nederland worden niet volledig besteed. Met 700.000 dollar aan onderbesteding groeide het saldo in 2018 naar 7,3 miljoen dollar aan geld dat op de plank ligt. ,,Het Cft stelt vast dat er projecten zijn waarvan de middelen al langere tijd beschikbaar zijn, maar niet worden aangewend.” Dat vraagt om intensivering van het beleid, aldus Gradus.
Bij veel posten constateert het Cft dat een goede registratie op Bonaire ontbreekt. Zo is de weerstandscapaciteit (42,9 miljoen dollar) weliswaar ruim voldoende om de geïdentificeerde risico’s van 3,6 miljoen te dekken, maar daaraan wordt toegevoegd dat ‘een goede en volledige registratie van mogelijke risico’s en verplichtingen’ van groot belang is. Een adequate registratie van claims, verplichtingen en andere toezeggingen ontbreekt.
Ook de incasso kan nog beter. Wel worden er in het kader van het verbeterplan meer aanslagen grondbelasting en erfpacht opgelegd, maar er blijven veel aanslagen die niet geïnd worden. Daardoor moet het BC voorzieningen inboeken voor vorderingen die niet meer inbaar zijn.
Het Cft beklaagt zich erover dat de jaarrekeningen van overheidsbedrijven en -stichtingen nog niet zijn ingeleverd, hoewel dat voor 30 juni moet gebeuren. Daardoor is de waarde van 6,3 miljoen dollar op de balans aan overheidsdeelnemingen niet met zekerheid vast te stellen.
Door de fouten en onzekerheden in de jaarrekening 2018 heeft de accountant een verklaring van oordeelonthouding moeten afgeven. De uitvoering van het verbeterplan moet leiden tot een betere betrouwbaarheid van de cijfers. De hoop is vooral gevestigd op het volgende maand in te dienen verbeterplan 2.0, waardoor in 2021 een goedkeurende accountantsverklaring bij de jaarrekening afgegeven zou moeten worden.