Van onze correspondent
Den Haag - In de maritieme regelgeving rond de havens van Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn nog veel verbeterpunten. Dat kan worden geconcludeerd uit een rapport van Port of Amsterdam International dat gisteren verscheen.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat liet het Amsterdamse havenbedrijf een beeld schetsen van de huidige praktijk op de eilanden. Het ministerie wil die input gebruiken voor nieuwe toekomstbestendige regelgeving.
Er is gekeken naar de procedures rond havenbezoek door schepen, toezicht en handhaving en incidentbestrijding. Ook de nautische ruimtelijke ordening - ofwel de inrichting van de havens - is bekeken in het kader van de veiligheid en de inpassing in overige activiteiten in de omgeving.
Wat betreft de infrastructuur blijkt uit het rapport dat er op alle eilanden onduidelijkheid bestaat over de begrenzing van de havengebieden. Ze liggen allemaal naast een onderwaternatuurpark. Er zijn op alle drie de eilanden plannen voor de nieuwe havens, zoals op Bonaire bij Hato, of de verplaatsing ervan en die moeten worden ingepast. Het proces is in Caribisch Nederland niet gestandaardiseerd waardoor het niet transparant en duidelijk is.
Over de huidige praktijk op Bonaire worden in het rapport tal van knelpunten genoemd. Zo kan de havenmeester schepen niet dwingen ontbrekende informatie te leveren. Er is geen juridische basis voor meldingen voorafgaand aan het scheepsbezoek en het is onduidelijk op grond waarvan een schip kan worden geweigerd. Een voorbeeld is tijdens de coronacrisis de informatie over de gezondheidssituatie aan boord.
Tot problemen heeft dat overigens niet geleid: ,,In de praktijk is de legitimiteit van de meldingseis niet getoetst en hebben bezoekende schepen telkens voldaan aan de eis van de havenmeester voor aanvullende informatie.” Met het nieuwe Havenreglement 2022 worden meldingen wel geformaliseerd.
Toezicht en handhaving is beperkt in de haven van Bonaire. Er is maar één bevoegde Buitengewoon Agent van Politie. Het mandaat is onduidelijk en kaderwetgeving is niet ingevuld. Ook dit zal beter worden ingevuld met het nieuwe Havenreglement. Dat geldt eveneens voor de bevoegdheden van de Havenmeester bij incidenten, maar daarmee is de beperkte beschikbaarheid van middelen voor incidentenbestrijding, zoals blusboten, niet opgelost.
Het probleem met het tekort aan loodsen en sleepdiensten op Bonaire is algemeen bekend. Dit is lastig op te lossen nu Bopec is gesloten, blijkt uit het rapport, want de haven van Bonaire is te klein om sleepdiensten altijd paraat te laten staan. De diensten van KTK op Curaçao per geval inhuren is erg duur. Anderzijds wordt ook opgemerkt dat schepen die het eiland vaak aandoen geen gebruik meer maken van loodsen, maar er wel voor betalen.
Op Sint Eustatius en Saba spelen vergelijkbare problemen. Op Statia speelt daarbij mee dat er een scheiding is tussen de nautische processen voor de reguliere haven Gallows Bay en de olieterminal. De havenmeester van Sint Eustatius heeft geen zicht op wat er bij de olieterminal gebeurt en kan daar niet of nauwelijks ingrijpen. Op Saba zijn er iets minder problemen. De rapporteurs hopen dat Statia en Saba hun processen verder harmoniseren.
