Van onze correspondent
Den Haag - Het inlopen van de achterstanden en de ontwikkelingen in Caribisch Nederland gaan te langzaam. Die boodschap heeft staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Koninkrijksrelaties duidelijk meegekregen tijdens haar bezoek aan de eilanden. Ze wil Bonaire, Sint Eustatius en Saba perspectief bieden op een gelijkwaardige positie binnen Nederland.
,,Dit is niet vrijblijvend en vergt nader overleg binnen het kabinet om hier inhoudelijk en financieel - binnen de kaders van het coalitieakkoord - invulling aan te geven”, schrijft Van Huffelen in de hoofdlijnenbrief over haar beleid. Het voorzieningenniveau moet gelijkwaardig worden aan Europees Nederland. Voor de zomer wil ze nieuwe bestuurlijke afspraken maken met de openbare lichamen die volgend jaar in bestuursakkoorden concreet moeten worden ingevuld.
Een termijn voor het bereiken van de doelen noemt de staatssecretaris nog niet. Wel stelt ze dat ze samen met de eilandbesturen en het maatschappelijk middenveld aan de slag wil gaan, waarbij de inwoners centraal moeten staan. ,,Maatregelen moeten beoordeeld worden op hun effect voor mensen, zodat zij gaan merken dat het beter gaat.” Door de verschillen tussen de eilanden zal er maatwerk geleverd moeten worden.
In haar brief loopt Van Huffelen een lijst met zeven prioriteiten door met daarbij de opmerking dat de beleidsagenda breder is dan deze punten. Een armoedevrij Caribisch Nederland is het eerste punt op haar lijst. ,,Inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba moeten, net als inwoners van Europees Nederland, kunnen rekenen op bestaanszekerheid.”
Veel punten klinken bekend voor de inwoners van de eilanden. Net als onder het vorige kabinet staat het stapsgewijs toewerken naar het ijkpunt sociaal minimum centraal in het beleid. Daarbij horen ook hogere uitkeringen en minimumlonen. Het verlagen van de kosten voor levensonderhoud is het andere bekende punt. De staatssecretaris schrok tijdens haar bezoek aan de eilanden van de prijzen. ,,Er ligt een opgave voor alle betrokken bewindspersonen om de hoge kosten van levensonderhoud en nutsvoorzieningen aan te pakken en hiervoor met concrete voorstellen te komen.”
De aanpak van huiselijk geweld en het versterken van de economie zijn eveneens bekende beleidsdoelen. Ze neemt hierin ook digitalisering mee als doel, het andere deel van haar portefeuille. Ze kondigt een integrale strategie aan. ,,Er liggen kansen in het lokaal versterken van digitale dienstverlening en de digitale economie, waarbij de eilanden als hub fungeren en andere delen van de wereld bedienen.”
Het tweede punt op de prioriteitenlijst is behoud en herstel van natuur. Dat is goed voor het welzijn en de economie. Zoals bekend is hiervoor 35 miljoen euro beschikbaar, allereerst voor de uitvoering van het Natuur en Milieubeleidsplan. En de eilanden moeten klimaatneutraal worden. Daarvoor komt er op korte termijn een concreet actieplan per eiland.
Andere punten op de prioriteitenlijst zijn wonen en ruimtelijke ontwikkeling, mobiliteit en bereikbaarheid (een betrouwbare en betaalbare verbinding tussen de Bovenwindse eilanden), het versterken van de bestuurskracht met ‘forse investeringen’ op de korte termijn en de kwestie Sint Eustatius. Over dit laatste schrijft Van Huffelen dat het tijd vraagt om terug te keren naar een volwaardige democratie. ,,Het proces zal niet makkelijk zijn.”
Zoals ze gisteren in het interview met deze krant al zei moeten daarvoor eerst de verhoudingen tussen de regeringscommissaris en de Eilandsraad worden hersteld. ,,Het is evident dat de regeringscommissaris, de Eilandsraad en het kabinet in openheid en transparantie moeten werken. Zo kan er op een verantwoorde manier toegewerkt worden naar een duurzame democratie.”
De bestuursafspraken wil Van Huffelen uiterlijk in juni hebben gemaakt met Bonaire, Sint Eustatius en Saba. ,,We maken afspraken over inhoudelijke maatregelen, de ‘governance’ (wijze van samenwerking, monitoring, ambtelijke en bestuurlijke voortgangsgesprekken) en financiële maatregelen.” Na de Eilandsraadsverkiezingen van maart 2023 wil ze concrete vervolgstappen vastleggen in bestuursakkoorden met de nieuwe Bestuurscolleges. Er komt dan een periodiek bestuurlijk overleg over de uitvoering.
