Van onze correspondent
Den Haag - Het Bestuursakkoord Bonaire en de Saba Package, die beide in 2022 aflopen, zullen worden vervangen door meerjarige uitvoeringsagenda’s. Dat is het plan als uitwerking van adviezen van de Raad van State (RvS) en het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) over de bestuurlijke verhoudingen tussen het Rijk en de openbare lichamen.
Demissionair staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties schetst dit toekomstbeeld in antwoord op vragen van de Tweede Kamer over het rapport van de Algemene Rekenkamer over de bijzondere uitkeringen. Zoals deze krant gisteren al schreef probeert het kabinet het beleid op de eilanden met de bijzondere uitkeringen te sturen, omdat het op bestedingen uit de vrije uitkering geen grip heeft.
Knops ziet raakvlakken tussen het rapport van de Rekenkamer en de adviezen van de RvS en IBO uit 2019. Beide gaan over de samenwerking tussen Europees Nederland en Caribisch Nederland. Het kabinet wil op korte termijn concrete afspraken maken met de eilanden over taakverdeling, versterking van de uitvoeringskracht, het wegwerken van achterstanden en de publieke dienstverlening door lokaal bestuur en de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN).
,,Het streven is om uiterlijk medio 2022 tot concluderende afspraken met elk van de openbare lichamen te komen. Beoogd is om de afspraken in meerjarige uitvoeringsagenda’s vast te leggen”, schrijft Knops. En die komen dus in de plaats van de Bestuursakkoorden met Bonaire en Saba. ,,Gezien de huidige planning en de impact van de te maken afspraken, zal het echter aan mijn opvolger zijn om tot definitieve afspraken over de op te stellen uitvoeringsagenda´s te komen”, aldus de staatssecretaris.
Een van de punten waarover wordt nagedacht is het omzetten van het BES-fonds (een begroting) in een investeringsfonds. De RvS ziet dat als mogelijkheid om uitvoeringsagenda’s te ondersteunen en de coördinerende rol van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) te versterken. Knops vindt dat het volgende kabinet hierover samen met de openbare lichamen moet besluiten.
De komende maanden zal ook verder worden gesproken over concrete afspraken over de taakverdeling tussen het Rijk en de openbare lichamen. Daarbij moet gedacht worden aan nutsvoorzieningen, havens en luchthavens. Een van de punten hierin is ook de armoedebestrijding, waar zowel het Rijk als de openbare lichamen taken hebben. Het armoedebeleid is een eilandstaak en kan bekostigd worden uit de vrije uitkering, maar het Rijk gaat over onder andere de onderstand en uitkeringen ten behoeve van bijvoorbeeld kinderopvang en voedselbanken.
De grenzen tussen bijzondere onderstand en eilandelijk armoedebeleid zijn niet altijd scherp te trekken, geeft Knops toe. Op Saba is dit al helemaal aan het eilandsbestuur overgedragen, met Bonaire wordt hierover nog gesproken. Herijking van de taakverdeling zal ook gevolgen hebben voor de systematiek bij de bepaling van de hoogte van de vrije uitkering. Al verschillende keren is het kabinet erop gewezen dat bij de indexering te weinig rekening wordt gehouden met de bevolkingsgroei, maar voor een nieuwe indexeringsmethode ingevoerd wordt zal volgens het kabinet ook de taakverdeling duidelijk moeten zijn.
