Van onze correspondent
Oranjestad - De capaciteitsproblemen van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Bubali (RWZI) mogen niet worden afgewenteld op de hotels. De overheid moet binnen 30 dagen nieuwe apparatuur plaatsen om de werking te verbeteren en voor 1 september zorgen dat de capaciteit voldoende is.

De rechter sprak dit vonnis woensdag uit tijdens een kort geding dat was aangespannen door Amsterdam Manor, tegen het Land Aruba en tegen Aruba Wastewater Sustainable Solutions (AWSS). In het vonnis staat onder andere dat de overheid zelf vergunningen voor hotels heeft uitgegeven en dit probleem dus zelf moet oplossen.
De RWZI moet begin juni beschikken over vijf werkende aerators, zes werkende borstelbeluchters en drie nabezinktanks. Slib en schuim moeten dagelijks worden afgevoerd naar Zeewijk of Parkietenbos. Dagelijks moet een monster van het afvalwater worden genomen en binnen 24 uur worden getest. Het resultaat moet worden gestuurd naar de leverancier die de test heeft gedaan en naar Amsterdam Manor. Het hotel moet elke week van het Land informatie krijgen over de werking van de geplaatste apparatuur. Aan het vonnis zijn dwangsommen verbonden, variërend van 10.000 florin tot maximaal 500.000 florin.
De rechter heeft ook bepaald dat op 1 september 2024 de capaciteit van de RWZI in Bubali groot genoeg moet zijn om minimaal 12.000 kubieke meter afvalwater per dag te verwerken. Dat moet gebeuren door mobiele RWZi’s te plaatsen. Deze situatie blijft van kracht tot een nieuwe RWZI gereed is. Hier is een dwangsom bepaald van 450.000 florin.
Dat bij de RWZI meer afvalwater terechtkomt, waardoor de capaciteit het niet redt, is volgens de rechter een gevolg van de bouw van nieuwe hotels. ,, De huidige regering moet zelf de beleidskeuzes uit het verleden oplossen.”
De RWZI verwerkt het rioolwater van het hotelgebied in Aruba. De capaciteit van de RWZI is 4.500 kubieke meter afvalwater per dag. Die capaciteit wordt ruimschoots overschreden: op dit moment komt 8.000 tot 9.000 kubieke meter afvalwater binnen. Als het regent, kan dit zelfs oplopen tot 12.000 kubieke meter water per dag.
Amsterdam Manor ligt aan Eagle Beach en heeft al tientallen jaren last van stankoverlast en vliegen. Meerdere rechtszaken zijn gevoerd. In november 2022 oordeelde de rechter dat het Land de plank misslaat door geen maatregelen te nemen om de overlast te beperken die Amsterdam Manor van de RWZI ondervindt.
In december 2023 werd dit in een bodemvonnis opnieuw bevestigd. ,,Het Land handelt sinds 2002 onrechtmatig door geen of onvoldoende maatregelen te nemen om de RWZI geschikt te maken om rioolwater op adequate wijze te verwerken.” Het Land heeft niet (tijdig) voldaan aan de verschillende opdrachten die de rechter gaf. De overheid heeft daardoor 710.000 florin aan dwangsommen aan Amsterdam Manor moeten betalen.
Uit een rapport van het bedrijf GlobalPro - door Amsterdam Manor ingeschakeld - blijkt dat het niet mogelijk is om meer dan 4.500 kubieke meter afvalwater met deze RWZI te verwerken. Ingenieursbureau Witteveen+Bos stelt uitbreiding voor en adviseert om dagelijks slib af te voeren.
Het Land wil de exploitatie van de RWZI overdragen aan AWSS. Om die reden wordt niet veel geïnvesteerd in de RWZI. Tijdens de zitting vertelde de directeur van Dienst Openbare Werken (DOW) echter dat het nog zeker drie jaar zal duren voordat een nieuwe RWZI wordt gebouwd. De wetgeving ligt nu bij het parlement. AWSS heeft niet genoeg geld om in een nieuwe RWZI te investeren. Dat zal nog wel een aantal jaren duren. Dit betekent dat AWSS het zal moeten doen met dezelfde gebrekkige installatie.
Het argument van de overheid om nu niet veel te investeren, wijst de rechter af. ,,Het Land vergeet dat er al rechterlijke uitspraken zijn gedaan die het moet nakomen. Zolang het Land verantwoordelijk is voor de RWZI, moet het geld steken in exploitatie daarvan.”