Door Michelle da Costa Gomez
Oranjestad - Met het verlies van het kort geding, eerder deze week, dat Aruba Birdlife Conservation (ABC) had aangespannen om te voorkomen dat terreinen in het zogenaamde groengebied rond de Bubaliplas in erfpacht zouden worden aangegeven, is de overheid van Aruba wederom op de vingers getikt voor de wijze waarop het met eigen wetten omgaat.
Al eerder in het jaar, op 13 januari, deed het gerechtshof een uitspraak in een zaak, die was aangespannen door de organisatie Reserva Malmok, waarbij de rechter oordeelde dat de overheid eigen wet- en regelgeving overtrad. In deze zaak ging het om bewoners van de wijk Malmok die bij het aanschaffen van een erfpachtterrein als voorwaarde meekregen dat deze slechts als woongebied mocht worden gebruikt en derhalve geen commerciële activiteiten mochten ontplooien. Deze voorwaarde was ook deel van de algehele bestemming van het gebied. De overheid meende echter een terrein uit te geven aan een commerciële instelling en stond toe dat er commerciële activiteiten werden ontplooid op het terrein dat zich in de woonwijk bevond. De overheid gaf geen gehoor aan de bezwaren van de bewoners en deze verenigden zich in de organisatie Reserva Malmok en spanden een kort geding aan tegen de overheid. Centraal daarin stond de vaststelling van Malmok als bestemming woongebied of woonkern in het Ruimtelijke Ontwikkelingsplan (ROP) dat als overheidsbeleid geldt tot 2017. De eigenaar van het betwiste terrein kreeg een bouwvergunning met daarop de woonbestemming-voorwaarde, maar bouwde een boutique hotel met verschillende faciliteiten en ging door de met de werkzaamheden ondanks een gebod op een bouwstop vanuit de dienst Openbare Werken. De bouwer oordeelde echter dat de bestemmingswijziging daadwerkelijk was doorgevoerd en voerde als bewijs een verzoek tot bestemmingswijziging aan waar de minister van Ruimtelijke Ordening een handtekening onder had gezet en aan de ondernemer overhandigd. ,,Dat stuk met die aantekening betreft een intern stuk dat staat aan het begin van een niet zelden langdurig traject van advisering en besluitvorming, waaraan geen rechten kunnen worden ontleend zelfs niet als dat stuk met die krabbel aan de ondernemer is gegeven door de minister”, zo stelt de rechter in deze zaak en stelt verder dat indien het Land overgaat tot wijziging van de erfpachtsvoorwaarden deze onrechtmatig handelt ten opzichte van de bewoners. Het Land werd verboden een bestemmingswijziging door te voeren totdat in een bodemprocedure eventueel anders zou worden beslist. 
Tijdens de behandeling van dit kort geding was het voor de bewoners noodzakelijk om wederom naar de rechter te stappen om een ordemaatregel te eisen tegen de overheid. De rechter achtte dit noodzakelijk omdat ondertussen was gebleken dat het Land, in plaats van het resultaat af te wachten van het eerder genoemde kort geding, besloten had de bestemmingsvoorwaarde van het terrein te wijzigen van een woonbestemming naar een commerciële en/of horecabestemming. ,,Door aldus te handelen heeft het Land naar het oordeel van het gerecht willens en wetens de rechtsgang gefrustreerd en heeft het Land willens en wetens geknaagd aan de wortels van de rechtsstaat”, is de keiharde conclusie van de rechtbank, en deze legde de overheid een ordemaatregel op door het Land te verbieden de bestemming te wijzigen totdat de uitspraak van het kort geding had plaatsgevonden op straffe van een dwangsom van 25.000 florin per dag.
Bij de Bubaliplas was het half maart raak. Aruba Birdlife Conservation (ABC) trok aan de bel nadat een groot stuk vegetatie aan de rand van de Bubaliplas, een locatie die volgens ROP als groengebied bestempeld is en tevens internationaal de noemer Important Bird Area (IBA) heeft, geheel weggehaald was. Met als doel de ontwikkeling van een nieuw resort op deze locatie. Ook andere organisaties, waaronder internationale vogelbeschermingsstichtingen, trokken aan de bel en lokaal was er grote verontwaardiging over de wijze waarop het terrein is kaal geveegd en de reactie vanuit de overheid dat het niet om een stuk zou gaan dat als groengebied aangemerkt is. Tevens droeg de overheid aan dat het een stuk betrof dat reeds in erfpacht was afgegeven vóór de vaststelling van ROP in 2009.
ABC besloot dit in een kort geding bij de burgerrechter aan te vechten en haalde daar de ROP-wet bij waarin staat: 'De groene bufferzone tussen Oranjestad en Noord (Bubali e.o.) is opgenomen als ruimtelijke buffer en waterafvoergebied. Er zijn hier locaties met een hoge archeologische verwachtingswaarde; een deel van het cultuurhistorisch erfgoed van Aruba zit hier in de grond. Ook om die reden is dit gebied als (niet bebouwbaar) groengebied opgenomen.'
De bescherming van Bubali als groengebied werd nog eens bekrachtigd door het parlement van Aruba bij het unaniem aannemen van een motie waarin werd voorgesteld om een specifiek aantal genoemde gebieden, waaronder IBA Bubaliplas, de bijzondere status van bescherming toe te kennen.
De rechter stelde, zoals bekend, ABC in het gelijk en tikt en passant de overheid wederom op de vingers voor het overtreden van de eigen Wet ROP, en dit keer ook voor het doen van ongefundeerde stellingen over de natuurwaarde van het gebied. Want, zo pleitte de advocaat van de overheid tijdens het kort geding, door de aanhoudende droogte op het eiland zouden de vogels het gebied hebben verlaten en zou het gebied dus het karakter als belangrijke habitat voor vogels hebben verloren. De stelling werd niet alleen ontkracht maar ook visueel tegengesproken met foto's van verschillende natuurfotografen op het eiland die praktisch dagelijks op pad gingen om de vogelsoorten in het gebied vast te leggen.
Daarnaast verweet het gerecht het Land de projectontwikkelaar geen strobreed in de weg te hebben gelegd en niet handhavend opgetreden te hebben bij het bouwrijp maken van het betreffende terrein, waarvan de erfpachtoptie in januari verliep en tot de rechtszaak niet was vernieuwd.
Het Land werd wederom verboden, op straffe van een dwangsom van 25.000 florin per dag, om de terreinen in erfpacht af te geven.
