Door Roy Jansen
In een week waarin de ‘Road to Global Entrepreneurship Summit 2019 Caribbean’ plaatsvindt, waarin ondernemers met ondernemers in gesprek zijn over de duurzaamheid en toekomstbestendigheid van diverse sectoren (o.a. toerisme en zorg) en de lokale toepassing van trends die zich wereldwijd manifesteren, is het dezelfde week waarin de kranten vol staan met artikelen over meerdere strategische dossiers waar we als Curaçao grote risico’s lopen. Vol euforie en passie met bruisende ondernemersenergie over de toekomst spreken en tegelijkertijd de frustratie en negatieve emoties voelen bij de zo belangrijke pilaren van onze maatschappij. Waarom zouden we nu blij moeten zijn met dergelijke uitersten, waarom überhaupt een dergelijke conferentie organiseren, wanneer we heus wel andere zaken aan ons hoofd hebben? Niets is minder waar, laten we vooral één waarheid gezamenlijk omarmen: dergelijke paradoxen zijn de basis voor ons leven en voor de wijze waarop we onszelf organiseren. Daarbij is het helaas ter aanvulling vaak zo dat we pas veranderen als de pijn van niet veranderen groter is dan de pijn van wel veranderen. We staan op een punt waarop we allemaal een beroep doen op onszelf, intrapreneurs hebben de toekomst!
'Den tempu di nesesidat nos ta bira mas kreativo'.
De term intrapreneur is reeds een aantal decennia in gebruik en heeft in de jaren 70 al haar intrede gedaan. Meerdere auteurs refereren naar intrapreneurs als medewerkers werkzaam in organisaties die hetzelfde gedrag vertonen als ondernemers, alsof de organisatie hun eigen onderneming is. Doorzettingsvermogen, creativiteit en het hebben van een ‘hart voor de zaak’ is iets wat entrepreneurs door de regel onderscheidt van medewerkers in loondienst. Een intrapreneur als collega is iemand die op zoek gaat naar kansen en deze inzet teneinde waarde te creëren voor de organisatie. Aangezien diverse studies en voorbeelden uit de praktijk nadrukkelijk onderstrepen dat organisaties een klimaat dienen te faciliteren, waarin intrapreneurs daadwerkelijk kunnen ondernemen, is de hernieuwde introductie van de intrapreneur ook een verzoek aan de ‘formele’ leiders op Curaçao: Nodig uw meest gedreven medewerkers uit om de beste intrapreneur uit zichzelf te halen. Alle ondernemerscapaciteit is welkom om de toekomst van uw beoogde strategie zeker te stellen met innovatieve suggesties voor producten/diensten of andere verbetervoorstellen waar uw organisatie van profiteert.
Waarom zo’n nadrukkelijke oproep aan de ‘formele’ leiders Curaçao? Een traditionele, haast ouderwetse vorm van organiseren is namelijk op Curaçao nog alledaags aanwezig: sterke piramidale structuren, hiërarchisch en top-down vormgegeven. In bovenstaande schets van een omgeving waarin intrapreneurs floreren en dag-in-dag-uit hun schouders onder de alledaagse problemen zetten (en deze overigens omdenken naar kansen), is leiderschap namelijk niet iets van de ‘baas’ of de ‘manager’ alleen. Leiderschap is een eigenschap/functie die door verschillende medewerkers kan en wellicht dient te worden ingevuld. Formeel en informeel leiderschap bestonden altijd al naast elkaar, door de eeuwen heen, maar het is aan ons allen om de leider in onszelf en anderen te (h)erkennen, zodat deze tot volledige wasdom komt. Alles op zijn tijd: voor iedere intrapreneur een eigen reis.
Ten grondslag aan de dialoog over onze maatschappij, de geschiedenis, de waan van het hier-en-nu, maar vooral de hoop en verwachtingen op een welvarende toekomst, ligt de reis van onze persoonlijke ontwikkeling en in het verlengde daarvan de maatschappelijke ontwikkeling van Curaçao. Naar het werk van Joseph Campbell, ‘De Held Met de Duizend Gezichten’, betreft dit een reis die een verhalend overzicht geeft van de menselijke ontwikkeling met een cyclisch verloop van opkomst, bloei, neergang en wederopstanding. We ontwikkelen onszelf als leider, of in de context van dit artikel als intrapreneur, langs deze cycli met telkens een verhoogd bewustzijnsniveau. Jonge professionals starten veelal hun carrière als twintiger waar eveneens basisprincipes van leidinggeven aangeleerd worden. Diepere relatievorming, teamleiderschap met verschillende -rollen zijn karakteristiek voor de volgende fase van ontwikkeling. En zomaar eens in de context van ons ‘systeem’ op Curaçao de belangrijkste volgende stap van leidinggeven, in ieders eigen ontwikkeling en die van andere ‘leiders’, is het besef dat eigen belang niet (meer) prevaleert boven gezamenlijk belang. Als leider op een punt belanden dat je anderen daadwerkelijk ondersteunt ‘beter’ te worden dan jezelf is het moment dat we afscheid nemen van ons ego ten gunste van een dienende houding naar het grotere geheel.
Een oproep aan onszelf, in dit artikel gericht aan de intrapreneurs, maar eigenlijk aan een ieder die een stem hoort of een gevoel heeft dat een waardevolle bijdrage kan worden geleverd aan de wederopstanding. Ieders reis, onze reis, samen op reis.

Roy Jansen is als Director Advisory verantwoordelijk voor de adviespraktijk van Grant Thornton in the Dutch Caribbean. Hij heeft o.a. ervaring met Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) en het Double Healix-model voor leiderschaps- en maatschappijontwikkeling.