In iets meer dan een jaar tijd werden we met zijn allen onaangenaam verrast door een aantal black-outs bij Aqualectra, wat niet alleen veel irritatie heeft veroorzaakt maar ook een grote economische schade heeft opgeleverd. Als nutsbedrijf, opererend vanuit een monopoliepositie, behoort Aqualectra kwalitatief hoogwaardige producten en diensten te leveren die in het algemeen belang zijn. De hoge tarieven die Aqualectra voor deze dienstverlening hanteert is kennelijk geen enkele garantie voor kwaliteit want op maandag 7 december zat het hele eiland zonder stroom, maar ook daaropvolgende donderdag en zaterdag, de dag met het black-outrecord van 18 uur!

Volgens Aqualectra werd men afgelopen maandag tijdens het opstarten om 08.20 uur verrast door een stijgend stroomvraag. Wat voor de energiegebruiker dan weer een verrassing is, dat men ons wil laten geloven dat afgelopen maandag het werkelijk voor de eerste keer was dat een toename van de stroomvraag plaatsvond tussen 08.00 een 08.30 uur.

Door die stijgende stroomvraag ontstond meer instabiliteit die dus kennelijk door de energiegebruikers werd veroorzaakt met als gevolg die black-out!

De waarheid is echter dat het bij Aqualectra al jaren bekend is dat de instabiliteit van het net de nodige zorgen baart en ondanks alle technische mogelijkheden die daarvoor beschikbaar zijn wordt er hoegenaamd niets aan gedaan. Wat daar ook niet bij helpt is het gegeven dat de energieverliezen van Aqualectra bovengemiddeld hoog zijn en wel zo’n 13% bedragen. (Nederland gemiddeld 5%).

Dan is het bijna aandoenlijk om te vernemen dat tijdens de black-out meneer Jonis hoogstpersoonlijk op de werkvloer is verschenen, maar dat is misschien een stukje PR waar je de problemen natuurlijk niet mee oplost. Natuurlijk is er wel een oplossing voor deze problemen, maar daar staan echt forse investeringen tegenover. Ook opvallend is de reactie van financieel directeur Isenia die de black-out van het afgelopen weekend toeschreef aan onmacht! Ik denk dat de omschrijving onkunde veel meer recht doet aan de situatie. Ik heb mij er ook zeer over verbaasd dat er werd geïnvesteerd in drie nieuwe generatoren, terwijl je weet dat het distributienet aan een zeer noodzakelijke revisie toe is. Een nieuw koelaggregaat plaatsen als de afgaande kanalen lekken is ook niet erg zinvol.

Het grote probleem is vanzelfsprekend dat nutsbedrijven monopolisten zijn, die in principe alles willen laten zoals het was. Als er dan wel initiatieven worden genomen die enigszins innovatief zijn, wordt dat gedaan omdat de monopolist er zelf belang bij heeft. Curacao heeft dan wel de pretentie om hoogwaardige economische activiteiten aan te trekken, maar de harde waarheid is dat er barrières worden opgeworpen voor innovaties op het gebied van energievoorziening. Monopolisten zijn dodelijk voor innovaties! Alhoewel het distributiebedrijf er een is van ons allemaal wordt de gebruiker ook nooit gehoord. Naar mijn smaak is de reactie in de editie van het AD van dinsdag 8 december van onze minister van Economische Zaken veelzeggend: ,,De situatie van een totale black-out is natuurlijk niet fijn. Daartegenover kunnen we gelukkig nog stellen dat een black-out meer uitzondering is dan regel op Curacao.” Een opvallend lauwe reactie van een minister die toen uiteraard nog niet wist dat er nog twee black-outs zouden volgen, maar die er wel alles aan is gelegen om 15.000 nieuwe arbeidsplaatsen te creëren. Blijf maar dromen, want natuurlijk zal een bedrijf van enige importantie niet zomaar op een eiland als Curaçao met z’n onbetrouwbare infrastructuur gaan investeren. Nog even terzijde vermeld dat dit ook geldt voor de diensten die UTS aanbiedt en waarvoor kennelijk ook geen enkele back-up is (geen stroom! In veel gevallen geen IT!)

Voor wat betreft de uitzondering van de black-outs die plaats vinden op Curacao hebben we in een periode van iets meer dan een jaar nu door 5 black-outs al zeker 40 uur geen stroom gehad.

Daarbij niet meegerekend de momenten dat Aqualectra moet schakelen (ook zoiets!) of voor werkzaamheden het distributienet spanningsloos moet maken.

Dat is toch wel een schril contrast met een gemiddeld Europees land als bijvoorbeeld Spanje waar men in tijd van een jaar zegge en schrijve 56 minuten in het donker heeft gezeten.

De conclusie kan zijn dat we in navolging van de overheid zo’n black-out accepteren met als gevolg dat we het bedrijfsleven en de consument (die geacht wordt steeds meer thuis te werken) opzadelen met een onbetrouwbare infrastructuur.

Anderzijds kunnen we ook vaststellen dat het gewoon niet langer acceptabel is, dan zal er flink geïnvesteerd moeten worden in ons gammel distributienet, waarvan de structuur nog stamt uit het OGEM-tijdperk. Om te beginnen zal er een deugdelijke stabiliteitsberekening op tafel moeten komen aan de hand waarvan expliciet de zwakke plekken in het distributienet worden bepaald.

Vervolgens zullen stap voor stap de nodige verbeteringen geïmplementeerd moeten worden.

Anderzijds zou je ervoor kunnen kiezen om decentrale duurzame opwekking bij particulieren en bedrijven te stimuleren om op deze wijze het net te kunnen ontlasten waardoor de benodigde investeringen kunnen worden uitgesteld of zelfs geschrapt kunnen worden. Dat zou niet alleen een oplossing zijn waar weinig investering voor nodig is, maar ook een geweldige impuls voor het verder ontwikkelen van duurzame energievoorzieningen.

Alhoewel het ontlasten van het distributienet in feite in het algemeen belang is, kun je verwachten dat Aqualectra daar weinig heil in zal zien, om de doodeenvoudige reden dat hun verdienmodel daarmee wordt aangetast.
De raad van commissarissen van Aqualectra (dus ook de overheid) heeft van de directie inmiddels tekst en uitleg gekregen waarom het nu weer zo hopeloos verkeerd kon gaan.

Een van de gebruikte argumenten is een interne coronabesmetting bij een aantal medewerkers. Uiteraard wens ik de betreffende medewerkers beterschap, maar Aqualectra moet van zijn probleem zeker niet ons probleem maken.
Een bouwkundig aannemer die op korte termijn wordt geconfronteerd met een datum van oplevering, krijgt daarvoor ook geen uitstel vanwege ziek en zeer in het personeelsbestand.

De eindgebruiker heeft recht op een ongestoorde energielevering en dient zelfs financieel gecompenseerd te worden als de levering wordt onderbroken.

Willem Kemper,
Curaçao