Puzzelwerk
Uit verschillende hoeken van onze samenleving horen we van tijd tot tijd de kreet dat we niet alleen onze economie moeten doen groeien, maar ook onze bevolking, en misschien zelfs deze doen verdubbelen. Het is goed bij het begin van het nieuwe jaar, een jaar dat we hopelijk met een schone lei en met hernieuwde en gezamenlijke krachten beginnen, bij die wens stil te staan.
Waarom eigenlijk?
Afgezien van het feit dat de Curaçaose bevolking niet verdubbeld wordt indien zelfs alle Caribische Nederlanders die in Curaçao geboren zijn (circa 70 duizend) vanuit Nederland repatriëren, is de vraag waarom we eigenlijk een snelle en aanzienlijke groei van onze bevolking zouden willen. Die aanzienlijke groei is overigens alleen mogelijk als we ook niet-Curaçaoënaars, voor wie patriottisme geen rol speelt, (kunnen) overtuigen om te repatriëren. Zowel in Aruba als in Sint Maarten is het karakter van de samenleving geheel veranderd door een bovenmatige aanwezigheid van vreemdelingen. Ook op Bonaire zien we de samenleving langzaam maar zeker ontwricht worden door de groeiende Europees-Nederlandse aanwezigheid en belangen. De import van een relatief groot deel van de bevolking uit het buitenland betekent dat het eigene van de samenleving sterk verandert, en doorgaans niet ten goede.
De ingrediënten bij het repatriëren
Bij repatriëring speelt het ‘teruggaan naar huis’ uiteraard een belangrijke rol. Daarnaast is er ook een stuk patriottisme, het willen bijdragen aan de opbouw of de groei van het land dat je als je eigen ervaart.
Maar is dat genoeg? Internationale studies, onder andere van het ILO, wijzen uit dat er veel meer moet zijn om een mobiele werker of gezin ertoe te bewegen te repatriëren. Samengevat wijzen deze studies uit dat het gaat om vier ingrediënten. Voor je gezin en kinderen: goed onderwijs en de normen en waarden waarmee ze zullen opgroeien. Van de nieuwe samenleving: veiligheid, zorg, infrastructuur, sociale adhesie en een kosmopolitische gemeenschap. Van het politieke klimaat: stabiliteit, transparantie, geen corruptie en een fiscale structuur waarin evenwicht is tussen wat je betaalt en wat je daarvoor krijgt. En tot slot, als vierde ingrediënt, voor jezelf en je echtgeno(o)t(e): een redelijk salaris, keuze van beroepsmogelijkheden, een flexibele arbeidsmarkt, en cultuur, sport en andere vermaaksactiviteiten.
Hoe scoort Curaçao?
Hoe scoort de aantrekkingskracht van Curaçao als het er om gaat het leven in Nederland of de Verenigde Staten vaarwel te zeggen en te repatriëren? Die vier ingrediënten daarom één voor één.
Onderwijs, waarden en normen: een verward en vaak moeilijk te begrijpen onderwijsstructuur, gebrek aan onderwijzend personeel en aan schoolmateriaal, veel achterstallig onderhoud aan onze scholen, en waarden en normen die in verval zijn.
Veiligheid, zorg, infrastructuur, sociale adhesie en kosmopolitische gemeenschap: groeiende criminaliteit en angst daarvoor, goede medici maar een zorgstructuur en ziekenhuis die zwaar onvoldoende scoren, wegen die Curaçao meer doen lijken op een geheel onontwikkeld land dan een ontwikkelingsland, groeiende tegenstellingen in de samenleving, maar wel een kosmopolitische omgeving.
En dan onze gemeenschap: politiek sterk gepolariseerd, weinig transparantie, vragen over integriteit, maar ook de modernisering van een verouderde fiscale structuur.
Tot slot: genoeg gevarieerde en uitstekende vermaaksactiviteiten, een weinig flexibele arbeidsmarkt, niet veel keuze aan beroepsactiviteiten en een beperkte beroepsmarkt, maar wel een salaris dat doorgaans redelijk is voor professionals en afgestudeerden.
Op een aantal punten scoort Curaçao dus goed, maar in het algemeen scoren we zeer middelmatig, en zeker nog niet met een aantrekkingskracht voor aanzienlijke repatriëring. Er is dus veel werk aan de winkel willen we succesvol zijn om Curaçaoënaars en anderen aan te trekken om zich hier te vestigen.
Het puzzelwerk
Bij een puzzel dienen alle stukken netjes in elkaar te passen zodat aan het einde een mooi plaatje te zien is. Bij ons heet dat plaatje een ‘welvarend en groeiend Curaçao’ en de puzzelstukjes zijn de maatregelen, de besluiten, de uitspraken, kortweg al hetgeen we dagelijks doen, zeggen en beleven. Als een puzzelstukje er niet in past, heeft dat tot gevolg dat het eindplaatje niet mooi tot stand komt, en Curaçao aantrekkingskracht voor repatriëring zal missen. Het grijpt allemaal in elkaar, niets staat los van de rest.
Een streven naar meer groen, zowel bij de energieopwekking als bij het behoud van de natuur, past prachtig in zo’n plaatje, en daar moeten we meer van hebben. Zo ook het ombuigen van ‘red tape’ naar ‘red carpet’, en de ‘one stop window’ voor investeerders; dat zijn prachtige puzzelstukjes die mooi passen in de totaliteit.
De 80/20-maatregel staat echter haaks op het streven de bevolking aanzienlijk te doen groeien: waar de ene een bescherming van de lokale arbeider voor ogen heeft, ziet een ander juist discriminatie en een ongelijke behandeling. Zo ook middelbare school eindexamens in het Papiaments; waar Curaçao juist in het verleden werd beschouwd als een veeltalige oase, is het in deze globale samenleving vasthouden aan middelbaar onderwijs in een taal die slechts door circa 350.000 mensen wordt gesproken een puzzelstukje dat niet in het eindplaatje past - hoeveel wij allemaal ons Papiamentu ook lief hebben. En waar kundige professionals om onduidelijke en zelfs onrechtmatige redenen worden ontslagen, is het signaal dat hiervan uitgaat dat we liever ja-knikkers hebben dan capabele en onafhankelijk denkende mensen.
Puzzelen: elke individuele maatregel heeft gevolgen voor het eindplaatje, en dat wordt helaas soms te weinig ingezien. Te vaak wordt gedacht dat handelingen en uitspraken in zowel de publieke als de particuliere sector een eigen bestaan zullen leiden, en wordt niet ingezien dat alle puzzelstukjes juist in dat totaal eindplaatje moeten kunnen passen.
Een nieuwjaarswens
Ik zou niets liever willen zien dan dat Curaçao inderdaad weer in alle opzichten een gezond groeiend land wordt. Laten we ons in dit nieuwe jaar toeleggen op het daadwerkelijk uitvoeren van wat er allemaal dringend moet gebeuren om hoger te scoren. Daarmee zijn niet alleen repatriërende Curaçaoënaars gebaat, maar onze gehele bevolking, die het soms moeilijk heeft in ons stagnerend land. Laat dat dan ook een inspanning zijn van de publieke en de private sectoren gezamenlijk, een verbondenheid met onze medemens dat een prachtig voornemen zou zijn voor dit nieuwe jaar!
Ron Gomes Casseres
