Duidelijke taal
De brief van de drie premiers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten aan premier Mark Rutte (VVD), waarin zij verklaren in de toekomst geen uitvoering te geven aan een onrechtmatige aanwijzing, was qua timing en entourage ijzersterk. Voordat de premiers tot de kern van de zaak komen, staan zij stil bij de rol van de Verenigde Naties (VN) bij de totstandkoming van het Statuut medio jaren 50. En wat blijkt? De toenmalige Antilliaanse premier Ephraim Jonckheer van de Democratische Partij op Curaçao - die ideologisch andere opvattingen had dan zittend premier Ben Whiteman van Pueblo Soberano bijvoorbeeld - uitte toen al, net als de drie huidige ministers-presidenten dat nu in hun recente brief verwoordden: de zorg dat Nederland de autonomie van de eilanden niet respecteert. Men kan zich afvragen wat er zich aan de onderhandelingstafel van het Statuut of daarvoor afspeelde, waardoor Jonckheer klip en klaar stelling nam. Hij stond niet alleen. De Algemene Vergadering had destijds twijfels of er echt sprake zou zijn van dekolonisatie van de Nederlandse overzeese gebieden. Zestig jaar na dato laten de premiers, net als destijds Jonckheer, weten dat het hun menens is. De drie premiers maakten afgelopen week deel uit van een Koninkrijksdelegatie die de 70e sessie van de Algemene Vergadering van de VN bijwoonde. Deze krant publiceerde een foto van een jolig kijkende premier Rutte met de lachende drie Caribische premiers. Niets aan het handje, zou je denken. Misschien is het een teken van respect naar Nederland toe, dat de premiers ondanks hun stellingname zich voor de rest als ‘even goede vrienden’ gedragen. Het glasheldere oordeel van de Raad van State over de onrechtmatige aanwijzing die Aruba vorig jaar ontving, heeft de drie regeringsleiders echter nog meer gesterkt in hun overtuiging dat zij op het juiste spoor zitten. Overigens waren de adviesorganen op Aruba, Curaçao (en Sint Maarten) eerder tot dezelfde conclusie als de Raad van State gekomen. De hamvraag is nu of Nederland samen met de partners snel tot de oprichting van een onafhankelijke geschillencommissie komt. En of het oordeel van de Raad van State ter harte wordt genomen. Het land dat zich internationaal graag profileert als tolerant en correct, en er prat op gaat de mensen- en volkenrechten hoog in het vaandel te hebben, kan het zich niet permitteren om het oordeel van haar hoogste adviescollege naast zich neer te leggen, omdat het Den Haag toevallig niet goed uitkomt. Ook al was het maar om 60 jaar na dato te bewijzen dat de VN géén gelijk had met haar twijfels over de Nederlandse dekolonisatie.
