Gok niet zonder risico’s
Het eerder al door het Koninkrijk niet-erkennen van Nicolás Maduro als president van Venezuela was al een gewaagde stap voor de ABC-eilanden, gelegen zo vlak voor de Venezolaanse kust en gezien de bewezen grilligheid van het staatshoofd. De (toekomstige) erkenning sinds het weekeinde van de parlementsvoorzitter Juan Guaidó als interim-president van Venezuela is een veel meer vergaande zet, waarmee het Koninkrijk daadwerkelijk kleur bekent, met mogelijk grote gevolgen voor Bonaire, Aruba en Curaçao. Bonaire geniet als integraal onderdeel van de Nederlandse staat automatisch financiële en economische steun van Nederland en, mocht het zover komen, vermoedelijk ook militaire bescherming van de Navo. Maar Aruba en Curaçao zijn autonome landen, die weliswaar deel uitmaken van het Koninkrijk, maar in wezen hun eigen boontjes moeten doppen. Beide (ei)landen weten heel goed wat het betekende toen Maduro vorig jaar unilateraal de grens afsloot en vooral Curaçao kent nog altijd grote economische afhankelijkheid van handelspartner Venezuela. Niet meer zozeer qua toerisme, die bron is nagenoeg opgedroogd, maar nog wel wat betreft internationale financiële diensten (gezien de hoeveelheid lokaal gevestigde Venezolaanse banken) en natuurlijk vooral de olie-industrie. Ook al is het contract met het Venezolaanse PdVSA opgezegd, er resten nog altijd elf maanden en bovenal: in elk scenario is de welwillende medewerking van het staatsbedrijf en daarmee van politiek Caracas een vereiste.
Natuurlijk moet er wat gebeuren en kan de buitenwereld niet langer de andere kant op kijken. Het geduld van een groot deel van de regio is op; pogingen tot dialoog hebben tot nu toe niets opgeleverd. Behalve ideologische oppositie is er in steeds toenemende mate weerstand vanwege de impact van de Venezuela-crisis op omringende landen en de regio. Het is geen nationaal probleem meer, maar een grensoverschrijdende crisis: migratie, vluchtelingen, verstoorde handel, meer drugs, criminaliteit, mensenhandel en uitbuiting. De internationale gemeenschap is op zoek naar een manier om de Venezolaanse bevolking te helpen en tegelijkertijd het effect op buurlanden te beperken. Vandaar de betrokkenheid van organisaties als UNHCR, IOM, IMF, Wereldbank, IDB en Paho. Curaçao is verhoudingsgewijs hard getroffen en behoort tot de regionale top wat betreft aantal migranten/vluchtelingen per capita. En de economische gevolgen zijn ook aanzienlijk, zoals het International Monetair Fonds (IMF) afgelopen vrijdag nog aangaf.
Hoewel Willemstad noch Oranjestad het zelf in de hand hebben - Den Haag beslist over buitenlands beleid - zal de feitelijke openlijke steun aan Guaidó door Maduro ervaren worden als een klap in het gezicht. En daarmee is de opstelling van Nederland (lees: het Koninkrijk) een gok niet zonder risico’s. Mocht de oppositie de machtsstrijd uiteindelijk winnen, dan kan dat (zelfs) voordelen hebben voor de ABC, maar mocht Maduro er in slagen te blijven - dat zal het geval zijn zolang hij het leger aan zijn kant heeft - dan kan men al raden dat dit nadelig zal uitpakken voor de eilanden. ,,Ik sta in nauw contact met de ministers-presidenten van de Caribische landen van het Koninkrijk, die vanwege de nauwe historische, sociale en culturele verwevenheid zeer betrokken zijn. Venezuela is immers een belangrijk buurland van het Koninkrijk”, schrijft minister Stef Blok (VVD) van Buitenlandse Zaken. Dat is prima, maar stelt hier te lande niet per se gerust. Zelfs als Maduro het te druk heeft met eigen nationale zaken, dan nog verwachten kenners dat de eilanden een enorme verdere toename van het aantal migranten/vluchtelingen kunnen verwachten, waar - zo hebben de voorbije maanden al aangetoond - zij niet tegen opgewassen zijn. Pase lo que pase, zoals in het Spaans wordt gezegd, de ABC hebben hulp nodig.
