Eigen gewin afgestraft
,,Een omkopingsschandaal van deze omvang schaadt het imago van het Land Curaçao, waardoor toekomstige investeerders kunnen worden afgeschrikt.” Zo oordeelt de rechter in de zogeheten Lacerta-zaak van het Openbaar Ministerie (OM) tegen voormalig directeur Roderick van Kwartel van overheids-nv Refineria di Kòrsou (RdK) en twee van zijn hooggeplaatste functionarissen, plus een consultant van RdK. De op non-actiefstelling en het ontslag van de directeur was al een schok voor de gemeenschap, dat gold ook voor hun aanhouding, het vonnis doet daar een schep bovenop met de bevestiging van wat de raad van commissarissen (RvC) op basis van forensisch onderzoek had geconcludeerd: de ex-directeur en de zijnen hebben zich schuldig gemaakt aan het vragen van steekpenningen.
Nu is omkoping of het uitlokken van omkoping op zich al zeer afkeurenswaardig. In dit geval is sprake van een extra dimensie omdat het omkoping betreft door de leiding van een publiek orgaan - een vennootschap behorend tot de overheid - en wel in het traject van de zoektocht naar een nieuwe strategische partner voor de Isla-raffinaderij. Zonder overdrijving mag wel gesteld worden dat dit veruit hét belangrijkste traject van de afgelopen paar jaar was, waar álle ogen op waren gericht. Niet alleen van de duizend werknemers die direct emplooi vinden bij de raffinaderij, maar ook het veelvoud daarvan die voor hun dagelijkse inkomen indirect afhankelijk zijn van de Isla. En de facto de héle samenleving, alle toeleveranciersbedrijven in de haven bijvoorbeeld - zoals CPA, CPO en KTK - en in feite de meeste, zo niet alle, economische sectoren. En niet in de laatste plaats de overheid zelf door (het gemis aan) belasting- en dividendopbrengsten. Kortom, er stond - en staat nog steeds - een nationaal belang op het spel. Het is onbegrijpelijk dat, als wij de verwijten en nu de veroordeling moeten geloven, een handjevol mensen dit grote algemene belang in de waagschaal heeft gelegd, puur en alleen voor eigen gewin.
Dat de steekpenningen uiteindelijk niet zijn uitbetaald, heeft ervoor gezorgd dat de gevangenisstraf lager uitvalt dan was geëist, maar inmiddels was het traject voor het zoeken van een exploitant ernstig besmet. Zelfs zodanig dat toen een van de meest veelbelovende kandidaten - sterker nog, de voorkeurskandidaat - voor de langetermijnovername van de raffinaderij, waarmee vele miljarden aan investeringen zijn gemoeid, de besprekingen afbrak. En de deur dichtdeed voor RdK en daarmee voor Curaçao. Het betrof Motiva Enterprises in de VS, een volle dochter van de Saoedische petroleumgigant Aramco. Een klap voor de onderhandelingen. Een dreun voor Curaçao. De plotselinge manier waarop dit gebeurde, versterkt het vermoeden dat de geur van corruptie Motiva ervan weerhield om de reeds vergevorderde besprekingen te vervolgen. En zo stond Curaçao met lege handen en kon het proces van voor af aan beginnen. Dat er inmiddels voor de overname van Isla een akkoord ligt met Klesch Group neemt niet weg dat het weglopen van Motiva voor aanzienlijke vertraging, hoogoplopende spanningen én maatschappelijke kosten heeft gezorgd. Opzettelijk of naïef, Van Kwartel en consorten hebben een uiterst kwalijke rol gespeeld. Het is goed dat de RvC, het OM en gerecht dit hoog hebben opgenomen zodat de verantwoordelijke personen er niet mee wegkomen.
