AD Commentaar

Eindelijk is duidelijk wat de Nederlandse staatssecretaris Raymond Knops bedoelt met zijn ‘verlaging van 12,5 procent op het totale pakket arbeidsvoorwaarden van alle werknemers’ in de ambtenarij en (semi)publieke sector. Een wat hij zelf noemt ‘generieke voorwaarde’ die hij al op 13 mei stelde aan de regeringen van de Caribische landen van het Koninkrijk voor het verkrijgen van broodnodige liquiditeitssteun in verband met de keihard toegeslagen coronacrisis.

Knops legt deze jokerkaart nu pas, na bijna 50 dagen, op tafel. Pas na de rellen en ongeregeldheden in Willemstad en elders op Curaçao en na een indringende oproep van een groep prominenten in Nederland, viel bij hem het kwartje afgelopen woensdag tijdens een debat met de vaste Kamercommissie Koninkrijksrelaties. Knops legt uit dat die 12,5 procent niet van toepassing is - of beter: niet per se van toepassing hóéft te zijn - op elke individuele ambtenaar of persoon werkzaam in de publieke sector, maar dat de regering zélf bepaalt hoe de besparing op de totale loonsom wordt gerealiseerd.

Had hij dat niet eerder kunnen zeggen? Leest Knops geen kranten, waarin de diverse krimpscenario’s zijn beschreven? En waar waren de ambtenaren, woordvoerders, adviseurs en functionarissen van bijvoorbeeld de Vertegenwoordiging van Nederland? Hadden zij ergens in de afgelopen zeven weken niet de andere interpretatie van deze voorwaarde - waarmee ‘onvoorwaardelijk’ moest worden ingestemd - in kunnen brengen? Dat de kaasschaafmethode niet de enige optie is?

Vraag is of de bewuste zinsnede inderdaad multi-interpretabel is. Dat zou betekenen dat de ambtenaren en ministers van de regeringen in Willemstad, Oranjestad en Philipsburg een steek hebben laten vallen en de bestuurders te klakkeloos ‘ja en amen’ hebben gezegd, zonder eerst onderzoekend te vragen of misschien wel groepen ambtenaren kunnen worden ontzien bij de 12,5 procent besparing. Onduidelijk is wel of en, zo ja, wat dan de betere optie is. Een hoger loonoffer van bijvoorbeeld de midden- en hogere inkomens in de overheidssector? 30 Procent, 40 procent? Is dát wat Knops bedoelde? Ook dat is zeker niet zonder gevolgen, want kan onder meer een exodus teweegbrengen van hoger opgeleide personen; mensen die in deze crisisfase juist hard nodig zijn. Daar staat tegenover dat de acties en maatregelen van de zijde van het kabinet-Rhuggenaath tergend traag uitgevoerd worden. In crisistijden is veel meer (eigen) daadkracht vereist.

Feit blijft echter dat het - bedoeld of onbedoeld - een opmerkelijke actie was van Knops en de zijnen deze week. Er waren genoeg tussentijdse contactmomenten geweest om eerder aan de bel te trekken. Zoals vorige week nog toen op Curaçao de vlam in de pan sloeg en Knops tegenover premier Eugene Rhuggenaath zijn ‘zorgen’ uitte. Knops zei niets over het eventueel (kunnen) ontzien van vitale beroepen op het moment dat ambtenaren in alle rangen en standen hun misnoegen kenbaar maakten, waaronder verpleegkundigen en onderwijzers, gevolgd door medewerkers van vuilnisophaal-overheids-nv Selikor. Allemaal vitale beroepen. Toen in Nederland vanaf zondag de discussie in media en politiek losging over de grote sociale onrust op Curaçao, ja toen kwam afgelopen woensdag in de Tweede Kamer onder druk ineens de ‘uitleg’. Het was aan de regeringen zélf om te bepalen hoe er 12,5 procent moet worden bespaard op de totale loonsom. Dit noemen we een fraaie ‘draaibeweging’.

Hou het netjes!

PS. Iets waarvoor constant gewaakt moet worden is dat de koninkrijksrelaties vertroebeld raken door (onderlinge) spanningen, die er in crises altijd zijn maar die kunnen uitmonden in irritaties en zelfs conflicten. En zeker dient te worden voorkomen dat deze verder worden aangewakkerd door bepaalde vooral Tweede Kamerleden (en/of Caribische Statenleden), die in eigen land nauwelijks politiek gewicht in de schaal leggen, maar ‘scoren’ met het Antillendossier.

Dat zij kritiek hebben op het vaak trage tempo waarmee de kabinetten in het Caribisch deel van het Koninkrijk re(a)geren ten aanzien van de coronacrisis, laat staan het doorvoeren van de al jaren noodzakelijke structurele hervormingen, is prima en zelfs terecht. Maar de toon is te vaak aanmatigend en zelfs beledigend. Sommigen voerden dat afgelopen week zelfs verder door met hun gifpijlen gericht op ‘prominenten in Nederland’, die het in hun hoofd hadden gehaald om premier Mark Rutte, tevens voorzitter van de Rijksministerraad (RMR), op te roepen met enerzijds warm hart en compassie en anderzijds koel verstand de coronanoden van Curaçao, Aruba en Sint Maarten te benaderen. Kortom: door enige coulance te tonen.

De manier waarop André Bosman (regeringspartij VVD) en Ronald van Raak (oppositiepartij SP) - het bekende duo - de briefschrijvers respectloos bejegenen, is een Kamerlid onwaardig. Alsof de opbouwende mening van gezaghebbende personen als Hans de Boer, Roger van Boxtel en Nout Wellink (en veel anderen) niet meetelt. Het lijkt er welhaast op dat het de eilanden niet wordt gegund om ‘Antillenvrienden’ in Nederland te hebben. Maar bovenal zetten deze Kamerleden de relaties binnen het Koninkrijk, die echt niet alléén politiek zijn, onnodig op scherp. Hou het aub netjes, heren!

Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.