Commentaar: Eensgezindheid
In het gesprek tussen Nederland en de Caribische landen van het Koninkrijk over het weerbaarder en schokbestendiger maken van de eilandelijke economieën ‘is het belangrijk steeds de eensgezindheid te zoeken’. Zo sprak koning Willem-Alexander gisteren namens de Nederlandse regering in de Troonrede van 2021. Als verwezen wordt naar het gesprek en naar de afspraken over de financiële steun van Nederland aan Curaçao, Aruba en Sint Maarten, gaat het natuurlijk over Coho. Op dit moment hét belangrijkste onderwerp voor de drie Caribische landen. Coho wordt gezien als het vehikel waarmee niet alleen de diepe coronacrisis kan worden overwonnen, maar waarmee ook een brug kan worden geslagen naar het nieuwe fundament dat broodnodig is. Daarvoor zijn de zo veelbesproken hervormingen noodzakelijk. Toch laat de regeringsleider van Curaçao, Gilmar Pisas (MFK), dit onderwerp over aan een andere minister. Op Aruba en Sint Maarten maken de regeringen andere keuzes. De vraag is zeer of Curaçao (lees: het kabinet-Pisas) hier verstandig aan doet. Al eerder was het Coho-mandaat verstrekt aan Financiënminister Javier Silvania, partijgenoot van de premier. Al ruim vóór de Rijksministerraad van 3 september jongstleden, die bijna op dramatische wijze mislukte doordat Silvania een dag ervoor publiekelijk - en niet binnenskamers - zijn bedenkingen uitte over het Coho-traject, waar nota bene zijn minister-president al mee had ingestemd en zelfs zijn handtekening onder had gezet. Het was dankzij snel en diplomatiek optreden van Pisas op de dag zelf dat de geschorste RMR-vergadering toch nog kon worden voortgezet met een besluit van alle landen om verder te gaan. De blunder was net op tijd hersteld en de premier was weer ‘in charge’. Gisteren echter werd in een brief aan alle leidinggevenden van de overheid van Curaçao bekend dat de ministerraad heeft besloten toch weer een ‘coördinatierol’ te geven aan de bewindsman van Financiën. Overigens verwijst Pisas daarin naar ‘de verantwoordelijkheid van de minister-president, tevens minister van Algemene Zaken, voor de uitvoering van het Landspakket en de daarmee verbonden Uitvoeringsagenda, alsmede het bijzondere belang van de financiële dimensie die verbonden is met de uit te voeren hervormingen’. Desondanks maakt hij Silvania het ‘politiek-bestuurlijk aanspreekpunt’ in verband met Coho. Het is een dubbele inschattingsfout van de premier: hij had het onderwerp zelf moeten blijven doen en hij had - als hij er echt niet zelf mee verder wilde - zeker niet de MinFin ermee moeten belasten. Pisas ontloopt zijn verantwoordelijkheid als eerste minister en is nu - hoewel hij dit niet wil - mede debet aan een verslechterde relatie met Nederland. Den Haag wil een betrouwbare partner waarmee gemaakte afspraken ook als zodanig worden nagekomen en die niet onverwacht dwars gaat liggen. Dat is in de huidige omstandigheden vooral in het belang van Curaçao en de andere Caribische landen zelf. Zij zijn het die zich tot de Nederlandse regering hebben moeten wenden voor hulp en bijstand, teneinde de financieel-economische crisis ‘het hoofd te kunnen bieden’, zoals de premier zelf aangeeft in de brief, waarin hij bovendien de nadruk legt op het grote belang ‘dat op eenduidige en transparante wijze’ wordt omgegaan en gecommuniceerd met de Nederlandse counterpart. In het schrijven stelt Pisas bij herhaling dat Silvania ‘namens mij’ belast is. Dat biedt hem, indien nodig, een escape. En dat is nodig, want zich geheel onttrekken van Coho is niet verstandig en zelfs onmogelijk als de door de koning genoemde ‘eensgezindheid’ ook écht wordt nagestreefd.
