Door Rob Spong
De vraag of de heer John Leerdam, Tweede Kamerlid (PvdA) in Nederland, misschien ook een cijfer weet voor de vermoorde foetussen bij illegale abortus op de eilanden en tevens welke de gevallen van nood zijn waarover hij het heeft en wie dat bepaalt, hoeft hij niet te beantwoorden; die kan sinds kort beantwoord worden op basis van een recente studie die is uitgevoerd onder de huisartsenpraktijken op Curaçao, waar de abortussen worden uitgevoerd.
Waren er vroeger geen harde cijfers bekend over het aantal abortussen, sinds kort is er op basis van de gegevens vanuit de huisartsenpraktijken waar de abortussen worden uitgevoerd, berekend dat er jaarlijks rond de 1.300 abortussen plaats vinden op Curaçao voor de Curaçaose en Bonaireaanse bevolking, tegenover een geboortecijfer van rond de 2.300 op Curaçao. Ja, u leest het goed, 1.300 abortussen op Curaçao en dat ondanks de huidige wetgeving, waarin abortus nog officieel strafbaar gesteld is, doch waar er sinds jaren een gedoogbeleid gevoerd wordt en ondanks het katholieke geloof. Een onbedoelde zwangerschap is een veel voorkomend probleem op Curaçao. De huidige cijfers laten zien dat het abortuscijfer op Curaçao minstens vijf keer zo hoog is als in Nederland, terwijl het geboortecijfer iets lager ligt. Maar ook in Nederland wordt de Curaçaose cultuur voortgezet. In Nederland kiezen Antilliaanse vrouwen vaker voor afbreking van hun zwangerschap: bijna de helft van hun zwangerschappen wordt afgebroken ten opzichte van nog geen 5 procent van de autochtone Nederlandse vrouwen. Het geschatte abortuscijfer in Nederland ligt tussen de zeven en acht per duizend vrouwen in de leeftijd van 15-45 jaar. Bij de autochtone Nederlandse vrouwen ligt het geschatte abortuscijfer tussen de 4,5 en 5 per duizend vrouwen in de leeftijd van 15-45 jaar, Echter, bij de Antilliaanse vrouwen in Nederland ligt dat cijfer veel hoger: rond de 44 per duizend vrouwen in de leeftijd van 15-45 jaar. Wat zeggen deze cijfers ons nu mede in het licht gezien van de komende staatkundige veranderingen waarbij wetgeving veranderd moet worden? De harde cijfers bewijzen ten eerste: dat er een ongelofelijk groot aantal onbedoelde zwangerschappen ontstaan onder de Curaçaose en Bonaireaanse vrouwen, ten tweede dat een procentueel groot aantal van deze vrouwen kiest voor een abortus. Zij bewijzen daarmee dat de vaak geuite stelling - onder andere door politici - dat de Curaçaose en Bonaireaanse bevolking wat betreft deze ethische kwestie nog niet aan toe is aan legalisatie en abortus niet past in onze cultuur een grote farce, zeg maar gerust een grote leugen is. Want als men er moreel een zodanig groot probleem mee heeft, hoe is het dan mogelijk dat zo een groot deel van deze vrouwen wel voor deze handeling kiest? En dat het niet past in onze cultuur is al helemaal lariekoek als blijkt dat het juist Antilliaanse vrouwen zijn die veel vaker dan die zogenaamd verdorven liberale Nederlandse vrouwen kiezen voor een abortus. Daarbij komt ook het gegeven dat het Openbaar Ministerie al meer dan tien jaar niet vervolgd maar gedoogd, en dus indirect de goedkeuring heeft van alle politici. Tezamen met de eerder genoemde harde cijfers kan er feitelijk gesproken worden van een bijna volledige acceptatie van abortus door de bevolking, in tegenstelling tot wat politici en andere critici beweren. Het moet voor onze politici daarom een kleine moeite zijn om de wet officieel aan te passen.
Een ander argument dat de stelling ‘het past niet in onze cultuur’ een valse stelling is, is het hoge recidief percentage. Ook dat blijkt bij Curaçaose vrouwen veel hoger te liggen dan bij Nederlandse vrouwen. Uit onderzoek blijkt dat recidiverende abortussen bij bijna 40 procent van de Antilliaanse vrouwen voor komt. Hoe kan het, dat als abortus cultureel en moreel gezien niet past in onze samenleving, er toch een zodanig groot percentage vrouwen er voor kiest om niet één, maar twee, ja zelfs soms drie keer die verderfelijke handeling te ondergaan. Ik heb ze meegemaakt dat zij al ‘Dios yuda mi’ prevelend de ingreep ondergingen om vervolgens na enkele maanden weer op te staan voor de volgende abortus. Het kan dus niet anders dat abortus wel degelijk geaccepteerd wordt in de samenleving, dat blijkt keihard uit deze cijfers. Anders is het niet te verklaren dat uit verschillende onderzoeken deze hoge abortusfrequentie en een hoog aantal onbedoelde zwangerschappen onder de Antilliaanse bevolking naar voren komt. Als voornaamste oorzaak van een onbedoelde zwangerschap wordt het niet of inconsequent gebruik van anticonceptie genoemd. Tevens speelt het machogedrag een belangrijke rol in het ontstaan van die ongewenste zwangerschappen. Wel vrijen, maar niet nadenken. Wordt het niet eens tijd dat de Curaçaose en Bonaireaanse bevolking eens goed in de spiegel naar zichzelf gaat kijken en zich eens ernstig gaat afvragen waar men mee bezig is. Want als blijkt dat het aantal onbedoelde zwangerschappen zo hoog is dan is het gebrul dat men, ethisch en moreel, abortus niet zou kunnen accepteren een grote hypocriete leugen. Ik zou als beleidsmaker en als inwoner van deze maatschappij mij veel meer druk maken en bekommeren om vele misstanden op andere sociaal en ethische gebieden, namelijk het hoge aantal tienerzwangerschappen, het hoge aantal buitenechtelijke kinderen, het hoge aantal van 25 procent kinderen zonder een juridische vader, het tot voor een aantal jaren terug schrikbarend hoge aantal moorden, zeker procentueel gezien, het hoge percentage gevangenen - wel drie keer zo hoog als in Nederland - allemaal zaken die erop wijzen dat er behoorlijk wat mis is in deze maatschappij en waaraan men veel harder moet werken, dan zich zorgen maken om zogenaamde immorele wetgeving op het gebied van abortus.
Op Curaçao moet het concept wijziging Wetboek van Strafrecht aangenomen worden door de thans nog functionerende Staten van de Nederlandse Antillen, waarbij abortus gelegaliseerd zal worden en op Bonaire zal de Nederlandse wetgeving gaan gelden, waarbij abortus overigens eigenlijk nog steeds strafbaar is, doch met een strafuitsluitingsgrond. Abortus provocatus is volgens het artikel 296 van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht (Titel XIX A - Misdrijven tegen het leven gericht) als misdrijf strafbaar, maar de Wet Afbreking Zwangerschap geeft een aborterende arts een strafuitsluitingsgrond, wanneer hij tot de bevinding is gekomen dat de vrouw verklaart zich in een ‘noodsituatie’ te bevinden. De beslissing hierover ligt soeverein bij de vrouw. Het is van belang dat abortussen op een veilige en verantwoorde manier worden uitgevoerd, zodat complicaties zoveel mogelijk worden vermeden. Daarom is het belangrijk dat er goede richtlijnen rond de abortusprocedure zijn opgesteld en dit regelmatig wordt geëvalueerd. Zo kan abortus op een professionele en veilige manier worden uitgevoerd. Het legaliseren van abortus, en hierdoor veiliger en toegankelijker maken voor de bevolking, kan hierbij een stap in de goede richting zijn, sterker nog: is een noodzaak, temeer ook om de volgende reden. Als een tegenstander van abortus om wat voor reden dan ook toch ongewild zwanger zou raken, dan is er niemand die haar verplicht om een abortus te laten verrichten. Zij kiest er zelf voor om het ongewenste kind alsnog op deze wereld te zetten met alle mogelijke sociale gevolgen van dien. Dat is haar goed recht. Maar het is ook het goed recht van een ander om wel voor het afbreken van een ongewenste zwangerschap te kiezen. Op grond waarvan menen tegenstanders dat zij wel een inbreuk mogen maken op die vrije keuze van ieder individu over zo een persoonlijke levenskwestie? Op grond waarvan menen de tegenstanders van abortus dat zij wel voor een ander mogen bepalen wat die andere persoon wel of niet moet of mag doen? Abortus legaliseren is een ethische kwestie en Strafrecht valt niet samen met ethiek. Strafrecht is niet gelijk aan religieuze opvattingen, strafrecht moet veel terughoudender zijn en moet niet dingen of handelingen strafbaar stellen omdat zij op grond van het geloof verwerpelijk zijn, maar strafrecht moet alleen dingen strafbaar stellen die schadelijk zijn voor de samenleving. Daar valt deze persoonlijke levenskeuze buiten. Alleen al om deze belangrijke reden dient abortus gelegaliseerd te worden. En, oh ja, hoe staat het met die gevallen van nood? Dat is wanneer weer een van de vele machomannen zijn hormonen niet kan bedwingen en zijn sperma ongewild in een vrouw achterlaat. En dat gebeurt niet alleen buiten het huwelijk of welke samenlevingsvorm dan ook, maar juist zeer frequent daarbinnen. Die zijn helaas veel talrijker dan u denkt!

Rob Spong, huisarts op Curaçao.