Van onze correspondent
Oranjestad - ,,Onnodig complex”, noemt het College Aruba financieel toezicht (CAft) het nieuwe belastingstelsel dat Aruba vorig jaar heeft ingevoerd. Het stelsel van indirecte belastingen blijft versnipperd. Een eenvoudiger stelsel, in de vorm van een belasting op toegevoegde waarde (btw), werkt beter en zorgt voor een betere compliance.
Deze kritische noot had het CAft gistermiddag toen het op Aruba tijdens een persconferentie zijn standpunt gaf over de huidige financiële en economische ontwikkelingen van het land. Overigens is het college verder zeer positief over de Arubaanse aanpak. ,,De huidige financiële situatie is positief. De economie van Aruba groeit voorspoedig. Ook de overheidsfinanciën tonen een positief beeld. Nu moet Aruba doorzetten en met structurele hervormingen komen in de sociale zekerheid en arbeidsmarkt. Dit is ook het juiste moment om de overheidsfinanciën structureel op orde te brengen en de economie weerbaarder te maken. Gezien de hoge rentelasten is een verstandig begrotingsbeleid van groot belang.”
Het CAft merkt op dat Aruba de begroting van 2024 op tijd heeft vastgesteld en de begroting voldoet voor zowel 2024 als meerjarig ruimschoots aan de centrale begrotingsnorm. Die norm is dat er een overschot moet zijn van minimaal 1 procent van het bruto binnenlands product. Het college ziet ook risico’s. De rentelasten nemen nu al bijna een vijfde van de begroting in beslag, maar dit kan oplopen. Want, Aruba moet gaan herfinancieren in komende jaren. Door die herfinanciering zal de regering andere uitgaven of investeringen niet kunnen doen of daarmee moeten wachten. Het blijft daarom belangrijk dat d schuld zo snel mogelijk wordt afgelost.
Investeringen maken de economie weerbaarder. Het CAft ziet in de begroting dat het bedrag voor investeringen oploopt naar 115 miljoen florin in 2028. Het college vindt dit een positief uitgangspunt. Een advies aan de regering is om te zorgen dat deze investeringen efficiënt gebeuren. Het is belangrijk dat een meerjarige investeringsplanning wordt gemaakt en deze moet worden gekoppeld aan de beleidsdoelstellingen, inclusief die uit het Landspakket.
Aruba heeft budgettaire ruimte bij zowel het land als de sociale fondsen. Nu is het moment om noodzakelijke hervormingen door te voeren die de economie versterken. In de zorg worden concrete stappen gezet om tot structurele beheersing van de zorguitgaven te komen. Het CAft staat - in beginsel - positief tegenover een uitgavenkader als beheersinstrument, als de zorguitgaven daardoor daadwerkelijk minder worden.
Voor de sociale zekerheid zou Aruba, juist nu de uitgangspositie van de fondsen gunstig is, kunnen kijken naar hervormingen die ook de arbeidsmarkt dynamischer maken. Aruba heeft de luxe dat er hervormingen doorgevoerd kunnen worden, zonder dat de lastendruk hoeft toe te nemen.