Van onze correspondent
Kralendijk - Het bezoek van de eilandsraad van Bonaire aan Nederland is gisteren afgesloten. Het werkbezoek bevatte verschillende actuele onderwerpen en verschillende vergaderingen en andere bijeenkomsten, waaraan de eilandsraad soms plenair, soms in andere combinaties deelnam. Ook maakten de verschillende fracties en de eilandgriffie gebruik van de gelegenheid om specifieke vergaderingen en andere ontmoetingen te organiseren.
De eilandsraad brengt in de regel elk jaar in juni een werkbezoek aan Nederland. In die maand vindt het jaarcongres plaats van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), een belangrijke partner voor het openbaar bestuur van Bonaire voor wat betreft technische ondersteuning, advies en beïnvloeding beleid.
Van 7 tot en met 9 juni 2023 reisde een deel van de eilandsraad door naar Mariehamm, de hoofdstad van Åland, een eilandengroep die grondwettelijk en volledig onderdeel uitmaakt van Finland. Het is vergelijkbaar met de Caribische openbare lichamen maar met een andere staatkundige inrichting en financiële waarborgen vanuit Helsinki, ter bescherming en behoud van de eigen taal, cultuur en karakter. In alle gesprekken die gevoerd werden was de centrale vraag hoe in Åland de verhoudingen en bevoegdheden zijn geregeld tussen Mariehamm en Helsinki, hoe in het onderwijs, de media en in het openbaar bestuur de eigen taal wordt bevorderd, hoe Åland wordt gefinancierd en hoe wordt voorkomen dat cultuur en karakter van Åland onomkeerbaar verdwijnen.
De hoofdthema's van het VNG-congres in Groningen waren dit jaar armoede, het wettelijk sociaal minimum in Europees Nederland en klimaatverandering. Het VNG-congres bood tevens gelegenheid aan de eilandsraden van Bonaire, Sint Eustatius en Saba om met elkaar van gedachten te wisselen en onderlinge afstemming te vinden over actuele onderwerpen van gemeenschappelijk belang in de relatie met bestuurlijk Den Haag.
In Den Haag legde de eilandsraad zowel plenair als in andere samenstellingen werkbezoeken af. Daarnaast vonden individuele en meer collectieve vergaderingen met individuele leden van de beide Kamers en met beleidsvoorbereidende ambtenaren plaats. Het ging dan over verschillende in voorbereiding zijnde voorstellen of wijzigingen van wet- en regelgeving voor Bonaire. In alle gesprekken is door de eilandsraad nadrukkelijk aandacht gevraagd voor twee recent door de raad unaniem aanvaarde moties, één over het per 1 januari 2024 invoeren van een wettelijk sociaal minimum voor Bonaire en de motie omtrent de voorgenomen wijzigingen van de WolBES en de FinBES. In laatstgenoemde motie sprak de eilandsraad uit dat geen wijzigingen kunnen worden aangebracht in deze staatkundige wetgeving zonder de instemming van de eilandsraad van Bonaire.
Op uitnodiging van de eilandsraad van Bonaire voerden de raden van Bonaire, Saba en Statia een gesprek met Professor Hoogers, hoogleraar Vergelijkend Constitutioneel recht, specialist in het Koninkrijksrecht en co-auteur van het rapport ‘Het Koninkrijk Tegen Het Licht', dat hij in 2019 publiceerde in opdracht van de Tweede Kamer. In het gesprek kwamen andere gebiedsdelen met zelfbestuur aan de orde, zoals de Faeröer eilanden, Groenland en enkele regio's met een bepaalde mate van zelfbestuur. Tenslotte bezocht een delegatie van de eilandsraad een moderne en innovatieve afvalverwerkingsinstallatie in Breda, om zich te oriënteren op verbetering van de afvalinzameling en -verwerking op Bonaire.