Van onze correspondent
Den Haag - Een route-tijdtabel voor het volledige herstel van de democratie op Sint Eustatius is er nog niet, maar het eiland is klaar voor de eerste fase. Dat zijn de verkiezingen voor een nieuwe Eilandsraad op 21 oktober.
Staatssecretaris Raymond Knops van Koninkrijksrelaties geeft in een tussentijdse evaluatie een overzicht van de stand van zaken.
,,Er is nog veel werk te verrichten om goed bestuur duurzaam in te richten”, schrijft Knops aan de Tweede Kamer. Maar aan alle voorwaarden voor het houden van de verkiezingen is voldaan. ,,Na de Eilandsraadsverkiezingen hoop ik op actieve participatie van de Eilandsraad bij het dagelijkse bestuur van het eiland.”
De nieuwe Eilandsraad moet na 21 oktober het eiland besturen samen met de regeringscommissaris. In de volgende fases worden steeds meer taken overgedragen aan gekozen bestuurders. Volgens Knops wordt er na de verkiezingen een tijdpad opgesteld.
Covid-19 zorgt voor de nodige extra problemen die de aandacht van de regeringscommissaris vragen. Desondanks zijn de voorbereidingen op de verkiezingen op tijd afgerond. De lijsttrekkers van de drie partijen die aan de verkiezingen meedoen worden door de regeringscommissaris betrokken bij het overleg over de coronacrisis.
Zoals eerder gemeld, zijn er geen knelpunten die de stembusgang in de weg staan, onder voorbehoud van nieuwe ontwikkelingen rond Covid-19. De Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) is een campagne gestart om de opkomst bij de verkiezingen te bevorderen. Verder meldt Knops dat een regionale waarnemingsmissie de verkiezingen zal volgen.
De staatssecretaris somt de voorwaarden op waaraan voldaan moest worden om de eerste stap naar herstel van de democratie te zetten. Bij vrijwel allemaal zet hij een vinkje voor ‘voldaan’. Op enkele punten moeten nog onderdelen worden afgerond of herzien, bijvoorbeeld omdat onvoorziene problemen aan het licht kwamen.
Het kiesregister is opgeschoond en geactualiseerd door onder meer huis-aan-huisbezoeken. Het ambtelijk apparaat is gereorganiseerd, onder meer door overplaatsingen en het invullen van vacatures voor sleutelposities. Maar ook werden nevenfuncties gecontroleerd en geregistreerd. Een ‘cultuurveranderingstraject’ loopt door tot na de verkiezingen.
Een groot aantal procedures en werkinstructies voor ambtenaren en de griffie is geactualiseerd. Hierbij deed zich het probleem voor dat er veel veranderd is, waardoor een extra analyse nodig is en er nog beschrijvingen ontbreken. Voor de meest kritieke procedures, zoals die voor financiën en verkiezingen, zal dit proces voor 21 oktober klaar zijn, belooft de staatssecretaris. 
Inmiddels is er een rekenkamer ingesteld, die op 14 mei werd beëdigd. Het eerste onderzoek zal worden gedaan naar de kwaliteit van het subsidiebeheer en de besteding van subsidies van het openbaar lichaam. De laatste voorwaarde waaraan voldaan is voor de verkiezingen, is het opleidingsprogramma voor politici. Dezer dagen worden de trainingen aangeboden voor kandidaten van de politieke partijen. Die zijn door Covid-19 voor een groot deel online.
Voor de tweede fase naar herstel van de democratie, onder andere benoeming van gedeputeerden, staat al veel in de steigers. Daartoe behoren onder andere het vaststellen van verordeningen, toezicht en handhaving, een opleidingsprogramma voor ambtenaren, financiële processen en financieel beheer. Over de fases 3 en 4, het aanstellen van een gezaghebber en overdracht van bevoegdheden door de Rijksvertegenwoordiger, heeft Knops nog niets te melden.
Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.