Van onze correspondent
Den Haag - De Tweede Kamer staat achter het principe van een geleidelijk herstel van de democratie op Sint Eustatius.
In de reacties op het wetsvoorstel ‘herstel voorzieningen Sint Eustatius’ is veel begrip te lezen voor de voorstellen van het kabinet voor een fasegewijze overgang.
Toch bestaan er bij veel fracties twijfels over de voorgenomen verkiezingen in oktober 2020 voor een nieuwe Eilandsraad met beperkte bevoegdheden. De Tweede Kamer heeft sinds de bestuurlijke ingreep in februari 2018 regelmatig aangedrongen op het snel organiseren van verkiezingen. Maar nu het zover is, blijkt de twijfel toe te slaan of dit tijdschema niet te ambitieus is. De politici in Den Haag vragen zich af of er wel voldoende animo is voor een Eilandsraad die weinig te vertellen heeft, omdat de regeringscommissaris het voorlopig nog voor het zeggen heeft. Ook de Raad van State sprak daar in zijn advies over het wetsvoorstel zijn twijfel over uit.
De PvdA verwoordt een breed gedragen gevoel over de nieuw te kiezen volksvertegenwoordiging: ,,In hoeverre is er sprake van een overgangstermijn wanneer er sprake is van de oprichting van een Eilandsraad zonder dat deze de feitelijke bevoegdheden hebben om het eiland te besturen? Is er de facto dan geen sprake van verlenging van de huidige situatie?”
Veel fracties vragen zich af of het kabinet dit wel goed heeft doordacht. Het CDA vraagt zich af of de verplichte opleiding voor kandidaat-politici wel democratisch is. ,,Is dat niet de verantwoordelijkheid van politieke partijen zelf?” Deze fractie heeft het gevoel dat het kabinet de oude partijen wil uitsluiten door een nieuwe registratie bij de Kiesraad te eisen. Hoewel de coronacrisis in theorie nieuwe verkiezingen niet in de weg staan, vragen PvdA en ChristenUnie (CU) of dit geen praktische belemmering is. Zo is het voeren van campagne in deze tijd lastig. De CU wil weten of er scenario’s zijn voorbereid en of de bestuurskracht op Statia hiervoor wel voldoende is.
Vragen zijn er ook over de invloed van de bevolking in de overgangsfase. Het kabinet wil de huidige maatschappelijke adviesraad vervangen door een burgerparticipatieraad. Of de bevolking daarin voldoende vertegenwoordigd is, wordt een aantal fracties niet duidelijk. Het CDA en PvdA willen duidelijkheid over de bevoegdheden en taken van die nieuwe raad en meerdere partijen willen weten hoe die wordt samengesteld. De SGP wil de bestaande adviesraad liever voorlopig in stand laten.
Veel fracties missen een duidelijke onderbouwing bij de stelling dat nog niet is voldaan aan de criteria die in de huidige Tijdelijke wet taakverwaarlozing worden gesteld voor herstel van behoorlijk bestuur. Er zou ook meer duidelijkheid moeten komen over de momenten waarop naar een volgende fase wordt overgegaan in de nieuwe wet, die stelt dat in 2024 of uiterlijk 2025 het lokale bestuur volledig moet zijn hersteld. D66 vraagt de regering of er op Sint Eustatius voldoende draagvlak is voor de voorgestelde plannen.
Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.