De olieraffinage zit in de min. Wereldwijd. En in die uiterst moeilijke omstandigheden zoekt Curaçao naar een nieuwe operator van de Isla-raffinaderij. Onmogelijk? Er zijn onlangs toch drie partijen geselecteerd als mogelijke kandidaten voor de overname van de exploitatie van zowel raffinaderij en nutsbedrijf Curaçao Refinery Utilities (CRU) als de wel renderende olieterminal. Naar verluidt gaat het om een Chinese, een Indiase en ook een ‘lokale’ groep met nauwe Braziliaanse banden.
De volgende stap is dat de partijen - ook overheids-nv Refineria di Kòrsou (RdK) spreekt in meervoud - die op de nu overgebleven shortlist staan uiterlijk op 27 november een ‘binding proposal’ indienen. Hierna selecteert de evaluatiecommissie op 4 december een ‘preferred bidder’ om de onderhandelingen op te starten over het management en de exploitatie van de oliefaciliteiten.
Drie groepen. Dat lijkt luxe. Dat ís een luxe uitgangspunt, in een tijd dat de petroleumindustrie, in het bijzonder de olieraffinage - plat gezegd - op z’n gat ligt. Afgelopen week nog werd bekend dat ‘Royal Dutch Shell’ de raffinaderij in Convent, in de Amerikaanse staat Louisiana, sluit. De grootste in Amerika van zijn soort aan de Golfkust van de Verenigde Staten. Dicht, omdat de coronacrisis rampzalige gevolgen heeft voor de internationale vraag, berichtte het persbureau Reuters. ,,De shutdown vindt nog deze maand plaats, aangezien Shell er niet in is geslaagd een koper te vinden.” Deze raffinaderij is al de negende op rij in de VS die ermee stopt of die voorlopig alleen nog op een laag pitje doorpruttelt. Nadat alle aspecten van de business onder de loep waren gelegd, waaronder natuurlijk vooral de financiële resultaten, is Shell tot het ‘moeilijke besluit’ gekomen om Convent te sluiten.

Ook in het Caribisch gebied is het kommer en kwel. Aruba krijgt de raffinaderij bij San Nicolas al tijden niet opgestart. En een poging van de verenigde vakbonden in Trinidad en Tobago om de faciliteiten aan te zwengelen mislukten jammerlijk. De regering in Port of Spain gelooft niet in het gepresenteerde plan; er is véél meer kapitaal nodig.
Raffinagemarges zijn sinds de Covid-19-pandemie significant lager. De marge om benzine te produceren ligt momenteel op 8,79 dollar per vat, aldus Reuters. Dat is onder het niveau waar de meeste raffinaderijen nog geld mee kunnen verdienen. Onder break-even dus. Daarom staken de meesten of velen met de productie. De sluiting van Convent komt bovenop de reductie van bijna 2 miljoen vaten raffinagecapaciteit per dag sinds de coronacrisis. Faciliteiten voor nog eens dagelijks 1,4 miljoen vaten zijn omgezet in onder meer terminalcapaciteit. Dit doet zich voor in de VS, maar ook in Canada en elders.
De malaise is ook in buurland Venezuela, thuisbasis van de vorige huurder/operator van de Isla, op alle fronten voel- en merkbaar. ‘Venezolaanse olie-industrie loopt op laatste benen’, kopte afgelopen week Het Financieele Dagblad (FD). ,,In de ooit welvarende oliestaat Venezuela lekken doorgeroeste pijpleidingen zwarte smurrie op straat. Verlaten olieputten wasemen giftige dampen uit. Raffinaderijen raken in onbruik en kunnen niet meer worden opgestart.”
De val was al eerder ingezet, vervolgt FD, maar de situatie nu noemen experts ‘het einde van een tijdperk’ voor de Venezolaanse olie-industrie. Het Zuid-Amerikaanse land, oprichtend lid van oliekartel Opec, zit op de grootste oliereserves ter wereld, maar krijgt steeds minder olie bovengronds, laat staan geraffineerd of verkocht.

Dit komt onder meer door corruptie en jarenlang wanbeheer bij staatsoliebedrijf Petróleos de Venezuela (PdVSA), van 1985 tot en met 31 december 2019 exploitant van de Curaçaose raffinaderij aan het Schottegat. Bovendien deed de coronapandemie de vraag naar olie kelderen. Maar het zijn vooral almaar strengere Amerikaanse sancties die het Venezuela nagenoeg onmogelijk maken om nog olie te verhandelen. In oktober voerde het land gemiddeld 359.000 vaten per dag uit, een dieptepunt sinds 1943, berichtte Reuters.
Ondanks al deze somberheid zetten Curaçao en RdK (gewoon) door en wordt gemikt op een deal met één van de drie partijen nu nog over op de shortlist. Mogelijk tegen beter weten in wordt met het ‘Project Arawak’ gemikt op 1. lease; 2. joint venture; 3. verkoop; 4. tolling agreement; of 5. een combinatie van deze vier. Aldus een eerder ministerraadbesluit van het kabinet-Rhuggenaath. ,,Primair zal de PMO (Project Management Organisatie, red.) zich richten op het vinden van een partij die op lange termijn een oplossing biedt voor continuering van de faciliteiten”, meldt dit besluit.
De vraag is natuurlijk of dit lukt. Eén ding is ondanks alle onzekerheid wel duidelijk: een eenmaal volledig stilgelegde raffinaderij is nóg moeilijker te verhuren of te verkopen. Dan verliest het nog meer van zijn waarde. ,,Raffinaderijen zijn niet als een lichtknop, die je aan- en uitdoet. Een shutdown en een herstart van een raffinaderij is bijzonder kostbaar”, zegt een oliedeskundige.

Dat is ook de reden dat RdK de Isla nog al die tijd - nu al 10,5 maanden lang - aan de praat houdt. Zonder raffinageproductie, maar het waakvlammetje boven het Schottegat brandt nog steeds. Volgens het ‘Overall plan’ moet dit geduld tartende proces begin februari 2021 leiden tot de ‘closing van de deal’, in de hoop dat vanaf maart volgend jaar kan worden begonnen met een gefaseerde startup van de exploitatie. IJdele hoop? We zullen het nu redelijk gauw weten. Wordt het een Chinees, een Indiase groep, een lokale onderneming met kapitaal en expertise uit Brazilië, of helemaal niets? Of moet uiteindelijk een regimewissel in Caracas de uitkomst brengen? De Venezolaanse olie-industrie ligt in puin, maar juist dán kan Curaçao een cruciale rol spelen. Zeker in combinatie met het einde van de sancties. Want met een vertrek van Nicolás Maduro uit Miraflores zal de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden niet alleen de sancties opheffen, maar vermoedelijk ook alles doen om de invloedsfeer van China, Rusland, India en Iran in Venezuela in te dammen. Daar zou Isla op Curaçao van kunnen profiteren. Maar dat is nog altijd ‘als … dan’ en dus voorlopig koffiedik kijken.

Wilt u meer informatie? Neem een online abonnement op de krant.