Van onze correspondent
Oranjestad - Het College Aruba financieel toezicht (CAft) waarschuwt dat de ontwerpbegroting 2026 van het kabinet AVP-Futuro te rooskleurig is. De cijfers zien er op papier goed uit, maar missen volgens het College realiteitszin.
Het CAft ziet echter ook een pluspunt. Aruba zet met deze begroting een eerste stap richting policy-based budgeting, waarbij de inzet van middelen beter gekoppeld wordt aan beleid.
De regering rekent voor 2026 op een overschot van 159 miljoen florin, 2,1 procent van het bbp. Ook voor 2027-2030 zijn overschotten van meer dan één procent ingeboekt. Daarmee voldoet de begroting formeel aan de Landsverordening Aruba financieel toezicht (LAft) en aan de voorschriften voor tekortcompensatie. ,,Als dit beleid niet verandert, zal het overschot onder druk komen te staan”, waarschuwt het CAft. Vooral de stijgende lasten vormen een risico. Sinds 2023 zijn de lasten met circa 250 miljoen florin gestegen, onder andere door hogere salarissen voor ambtenaren en onderwijspersoneel en de reparatietoeslag voor gepensioneerden. Ook de rentelasten namen bijna 30 miljoen florin toe door herfinanciering van aflopende leningen.
De aannames voor 2027-2030 zijn volgens het College te optimistisch. De begroting gaat er grotendeels van uit dat veel lastencategorieën nominaal gelijk blijven, terwijl concrete maatregelen voor beheersing ontbreken. Zonder actieve sturing op bijvoorbeeld loonmatiging of personeelsplafonds kunnen tekorten ontstaan.
De reparatietoeslag voor gepensioneerden werd per 1 mei 2025 verhoogd met 250 florin per maand. In de ontwerpbegroting staat dat deze toeslag op 1 januari 2026 opnieuw wordt verhoogd. Het bedrag wordt niet gespecificeerd, het CAft gaat ervan uit dat het om 200 florin per maand extra gaat. Het College signaleert als probleem dat de toeslag nu wordt uitgekeerd aan alle gepensioneerden, ongeacht inkomen. Het zou beter zijn om de toeslag uit te betalen na een inkomenstoets. Zo wordt duidelijk wie de toeslag moet krijgen en kunnen de budgettaire gevolgen onder controle worden gehouden.
De rentelasten drukken op de overheidsfinanciën. In 2026 gaat 16 cent van iedere florin die binnenkomt naar renteverplichtingen. Volgens de meerjarenraming blijft dit aandeel tot 2030 ongeveer gelijk. De ontwikkeling van de rentelasten hangt bovendien af van internationale rentes, met name in de Verenigde Staten, en van de kredietwaardigheid van Aruba. Het CAft benadrukt dat de nieuwe Rijkswet houdbare overheidsfinanciën (Hofa) mogelijk kan helpen om de rentelasten te verlichten.
De schuld van het land komt eind 2026 uit op 5.113 miljoen florin, oftewel 67 procent van het bbp. Volgens de begroting daalt dit naar 50 procent in 2030, maar dat geldt alleen voor de schuld van het land en niet voor de gehele collectieve sector. Het is bovendien nog onduidelijk wanneer de collectieve sector voor 2025 wordt vastgesteld en wat deze precies omvat.
Schulden verlagen
Meer hierover lezen? Neem een online abonnement op de krant.