Loslopende geiten kosten eiland mogelijk miljoenen dollars
Van onze correspondent
Oranjestad - Sint Eustatius stevent af op een miljoenenstrop door de onveilige situatie rondom de enige echte klif van het Koninkrijk der Nederlanden, de klif van Oranjestad op Statia.
Dit is te lezen op de website Binnenlands Bestuur. Vanaf 13 mei 2021 loopt de schade al op met vijfentwintighonderd dollar per dag en vanaf half april 2023 komt daar nog minimaal duizend dollar per dag bovenop door dwangsommen.
Door erosie vanwege de loslopende geiten die het eiland kaalvreten, kan het Orange Bay Hotel onder aan de klif al sinds het begin van de pandemie niet open. Doordat er rotsblokken naar beneden kunnen vallen is de veiligheid van de gasten niet gegarandeerd. Het hotel eist een schadevergoeding, waarvan de teller nu al staat op 1,4 miljoen dollar.
Het Orange Bay hotel kreeg eind 2022 al voor honderd procent gelijk van de rechter op Sint Eustatius. In een civiele procedure gelastte de rechter het eilandbestuur de klif veilig te maken met een dwangsom van duizend dollar per dag, die kan oplopen tot een miljoen dollar. De dwangsom, die drie maanden na betekenis van het vonnis in gaat, legde de rechter op omdat hij er geen vertrouwen in heeft dat Sint Eustatius uit zichzelf met een bevredigende oplossing komt, zo valt in het vonnis te lezen.
Ook stelde de rechter het Openbaar Lichaam Sint Eustatius aansprakelijk voor de bedrijfsschade van het hotel, die het hotel zelf becijfert op vijfentwintighonderd dollar per dag. Daarmee is de weg vrij voor de daadwerkelijke vaststelling van de schade, in een schadestaatprocedure. Het vonnis is bij voorraad uitvoerbaar, wat betekent dat een hoger beroep geen schorsende werking heeft. Of een eventueel hoger beroep Sint Eustatius, dat bestuurt wordt door Den Haag vanwege een gebrek aan bestuurskracht, nog kan redden is onduidelijk. Het is nog niet ingesteld.
Inmiddels probeert het eilandbestuur buitengerechtelijk tot een vergelijk te komen met het hotel. Dat gebeurde nadat een dreigmail van de advocaat van het eiland geen succes bleek te hebben. De eilandadvocaat uitte per mail stevige dreigementen als Sint Eustatius in een eventueel hoger beroep alsnog gelijk zou krijgen. De dwangsom zou in dat geval niet alleen teruggehaald worden bij Eco Statia NV, maar ook persoonlijk bij eigenaar van de NV. ,,Dat is nogal een intimiderend dreigement”, zo laat financieel adviseur Bas Roorda van Eco Statia aan Binnenlands bestuur weten. ,,Maar het kan alleen als er echt sprake is van wanbestuur van de NV en dat is niet zo.” Inmiddels heeft een deurwaarder het vonnis namens Eco Statia NV betekend.
In het eerste overleg over een buitengerechtelijke oplossing heeft Eco Statia vorige week volgens Roorda twee opties voorgelegd. De eerste is uitvoering van het vonnis, dus de klif veilig maken, en de bedrijfsschade betalen. De tweede is het hotel uitkopen voor ongeveer zes miljoen dollar. Volgens Roorda is die oplossing het meest efficiënt voor het eilandbestuur. ,,Als ze de klif veilig maken met matten tegen vallende rotsblokken, is niet bekend hoe de klif en de bovenliggende bouwwerken zich houden, omdat er in het gerodeerde gesteente moet worden geboord. Daarnaast is volkomen onduidelijk hoelang dat die werkzaamheden gaan duren. In de tussentijd tikt de schademeter door.”
Op de klif liggen al deels matten, maar achter het Orange Bay Hotel weigerde Statia maatregelen te nemen. Uitkoop heeft volgens Roorda nog een voordeel voor het openbaar lichaam. ,,Dan zit het overheidsgeld in stenen en grond en is het niet weg als schadevergoeding.” Het eiland heeft nog geen keus gemaakt voor een van de opties of voor een hoger beroep. Roorda zegt blij te zijn met het overleg van afgelopen woensdag. ,,Het is voor het eerst dat er echt serieus wordt gezocht naar een oplossing.” Vijf rapporten die aantoonden dat de klif onveilig is werden door het eilandbestuur aanvankelijk uit de openbaarheid gehouden. Op 13 februari dient bij de bestuursrechter op Sint Maarten nog een woo-verzoek waarin ook openbaarheid van bijlagen bij die rapporten wordt geëist. Daarin staan de kosten om de klif veilig te maken.