Nadat ik de onderstaande tekst had geschreven, heb ik de tekst voorgelegd aan een antropologe van het eiland. Haar mening was: Toonchi, jouw stukje is niet wetenschappelijk onderbouwd, maar van mij mag je, jij bent geen professional. Het is een aardig verhaaltje, het zal zo ongeveer wel kloppen.
Als Nederlander ben ik al vanaf 1984 regelmatig op Curaçao en de laatste 20 jaar permanent. Vanaf het begin dat ik op Curaçao kwam meende ik dat de Curaçaoënaars vaak, in sympathie, de voorkeur gaven aan Amerikanen boven de Nederlanders. Ik kon me dat niet zo goed voorstellen. Wij Nederlanders zijn toch ook heel erg aardig en sympathiek, dacht ik zo.
Kwam die voorkeur voor de Amerikanen misschien door de geschiedenis, een slechte hiërarchische ervaring van de Curaçaoënaars met de eerste Nederlanders uit de koloniale tijd. En/of de positieve invloed van de Amerikanen die in de Tweede Wereldoorlog van 1942 tot 1945 op Curaçao zijn geweest. De Amerikanen van toen hebben een enorme welvaart op Curacao gebracht. Die Amerikanen hebben een economisch en maatschappelijk heel prettige en positieve invloed op de Curaçaose maatschappij gehad.
Ik dacht wel eens dat de royale levensstijl van de Curaçaoënaars in die periode is overgenomen van de Amerikanen. Of kwam het door de Amerikaanse cruisetoeristen die de winkeliers op Punda enorm goed winstgevend zaken lieten doen. Of kwam het door de royale fooi in de hotels en restaurants die de Amerikanen wel gaven en de heel zuinige Nederlanders niet. In die twintig jaar die ik nu op Curaçao woon, ben ik door blijven zoeken hoe dat nou zit met de verschillen tussen de Amerikanen en de Nederlandse makamba’s.
Om zo te zien, zo op een afstand, lijken ze erg op elkaar, ogenschijnlijk zitten er niet veel verschillen tussen, globaal zijn ze gelijk, maar in de omgang zijn er enorme verschillen. Na dat vele zoeken en mijn ervaringen kan ik wel dertig anekdotes opschrijven over Amerikanen en de verschillen met de Nederlanders op Curaçao. Nu kom ik met twee anekdotes die de verschillen laten zien.
Ik begin met onze Amerikaanse buren, ze wonen drie wintermaanden per jaar in hun huis dat ze al 47 jaar hebben. Zij is gepensioneerd verpleegkundige 82 jaar en hij is gepensioneerd tandarts 84 jaar. Zij werkt nog steeds als invalverpleegkundige om in de drukke tijd antigriep-injecties te geven. Hij werkt nog een aantal halve dagen en geeft op scholen een lesprogramma hoe je het gebit moet onderhouden en de tanden goed moet poetsen.
Toen wij verleden jaar een oliebollenparty gaven op 31 december, waren de twee duidelijk en luid aanwezig. Ze vertelde over het gespaarde geld van hun jobs na de pensionering. Stralend vertelden ze dat ze dat geld hebben besteed aan een facelift. Ze waren heel blij met die facelift, de weggezakte oogleden waren omhoog getrokken en de onderkin was weg. Tien jaar jonger, ze waren echt blij met die facelift en wilde dat wel tegen iedereen vertellen. Ik zie me zo’n verhaal over Nederlanders nog niet kunnen opschrijven, daarmee zijn die Amerikanen typisch Amerikaans in mijn ogen. Leuk Amerikaans, vind ik.
Het volgende verhaal gaat over een Amerikaans echtpaar, die zijn van twee huizen verderop. Ze komen graag op Curaçao en ook vaak, soms wel driemaal per jaar. Er wordt dan bij zonsondergang gemusiceerd onder de palmboom. Leuk, zoals vrienden het leuk kunnen hebben. De Amerikaanse vriend vraagt aan de Nederlander of ze in een periode van twee weken ruimte hebben in de agenda, ja die ruimte was er, maar waar was dat voor. Hij vroeg ook weer heel beleefd aan een Nederlander of hij een reis naar hun woonplaats in Idaho, USA als een cadeautje zou willen accepteren. Op het ‘ja’ van de Nederlander werd de agenda ingevuld en na een aantal weken lagen er airline-tickets in de mailbox met een programma voor twee weken, helemaal ingevuld met alle uitstapjes reisjes en feestjes in Idaho, USA.
Cadeau: geheel all-in. De Nederlanders zijn inmiddels tweemaal geweest, de derde maal kon wegens ziekte niet doorgaan. In Idaho werden ze in de lokale groupie opgenomen en elke morgen met tien tot twintig vrienden koffie in een lokaal café en een praatje met iedereen. Alle vrienden werden zo aan hen voorgesteld met als hoogtepunten een muziekuitvoering aan huis en later een royale barbecue in de tuin. Alles werd door de Amerikaan aangeboden.
Het verhaal dat ik nu net over die Idaho-vrienden heb zitten schrijven heb ik in mijn hele leven in Nederland niet meegemaakt. Hoe genereus royaal kunnen die Amerikanen zijn en vrolijk van de vroege ochtend tot de late avond en overal maar vertellen tegen hun vrienden dat die Nederlanders zo heel leuk en heel aardig zijn. Mijn mening op het einde van dit verhaal: Nederlanders zijn zo heel anders, er is een groot verschil met Amerikanen. Na dit verhaal snap ik de voorkeur van sommige Curaçaoënaars wel.
Toonchi Diepstraeten, Curaçao