Ik zal mij bescheiden in de discussie mengen omtrent de uitzending over de Nederlanders op Curaçao. De vraag is welke reactie van mijn kant het beste begrepen wordt. Ik doe toch een poging. Als Curaçaoënaar, woonachtig in Nederland gedurende zo’n 45 jaar, wil ik eerst enig vergelijking maken met het wonen in den vreemde.
Ik weet dat er grote groepen Curaçaoënaars in Nederland wonen die ervoor hebben gekozen wel of niet te integreren in de Nederlandse samenleving. Eigen keuze waar ik verder geen oordeel over wil vellen. Het sleutelwoord in Nederland is integratie voor alles wat buitenlander heet en in Nederland wil wonen. Het wordt hier zelfs verplicht gesteld wil je niet aan de rand van de samenleving staan.
Hoe ligt dat op Curaçao? Voor zover mijn ervaring over integratie van buitenlanders op Curaçao, waar ik met enige regelmaat mijn vakanties doorbreng, bespeur ik weinig tot geen verwachting of eis van de samenleving. Je kunt je afvragen waar dit door komt. Door mijn contacten en activiteiten op Curaçao hoor ik enkele geluiden die ik in de samenleving terug zie. Als reactie op de vraag: Waarom spreek je nog geen Papiaments, terwijl je al zo lang op dit eiland woont?
Ik heb begrip voor sommige antwoorden zoals: ‘De meesten spreken hier ook Nederlands’, of ‘Ik wil het wel leren maar heb er geen tijd voor, ik vind het wel makkelijk dat iedereen mij kan verstaan’, ‘Ik heb geen Antilliaanse collega’s’, en zo kun je doorgaan met allerlei argumenten om aan te tonen dat je niet wilt of kunt integreren.
Daarentegen zijn er heel veel Nederlanders die goed geïntegreerd zijn en midden in de samenleving met Curaçaoënaars wonen. Ik denk bij deze aan die mevrouw van de haringkraam waar ik soms tijdens mijn vakantie ook een haring ga happen. Dit tot verbazing van enkele van mijn landgenoten. Er zijn zelfs veel Nederlanders die helemaal ‘verantillianiseerd’ zijn zoals die mevrouw in de aflevering dat vol trots aangaf. Uit de vele reacties die ik gelezen heb na de aflevering wil ik mij met name richten op de reacties die een discussie over wederzijds begrip oproepen.
Met mij zijn nog vele Curaçaoënaars die deze ontwikkeling op Curaçao kunnen plaatsen. Neemt niet weg dat de Nederlander die in den vreemde gaat wonen zich dient te verplichten om te integreren en zich aanpast aan de gewoontes van het land waar ze zich vestigen. Dit is volgens mij een eis wil je iets bijdragen aan de samenleving waarin je participant bent. Je aanpassen is een eerste vereiste en dat wordt op Curaçao te weinig of helemaal niet verwacht of geëist van de buitenlander. Komt dit omdat de Curaçaoënaar verschillende talen spreekt waardoor de behoefte om je als buitenlander te integreren afzwakt?
Discussies over slavernijverleden dragen mijns inziens niets bij tot de huidige situatie. Ook in Nederland loopt niet iedereen meer op klompen en de knotsen zijn nu museumstukken. In een zich steeds ontwikkelende samenleving zullen er volgens mij steeds weer nieuwe discussies opdoemen. De vraag is: wat wil je ermee? Ik heb na het zien van de aflevering mijn vraagtekens gehad omtrent de intentie van deze twee dames.
Frem Gonet, Nederland