Dank dat jullie ook bij ons checken voor wat betreft hoor en wederhoor. Allereerst willen wij onze hoofdpersonages nogmaals bedanken voor hun openheid en eerlijkheid. Dat het tv-programma ‘Onder Elkaar - Hollandse maatjes’ schijnbaar veel commotie teweeg heeft gebracht op Curaçao bevestigt ons dat er nog veel te winnen valt als het gaat over de onderlinge verhoudingen.
Wij hopen dat het debat en de discussie daarover zullen gaan. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed en daar staan we met zijn allen voor. De tv-serie ‘Onder Elkaar’ staat voor diversiteit aan denkbeelden, levenswijzen en overtuigingen die onze samenleving rijk is.
In het kort een aantal korte opmerkingen met betrekking tot onze serie ‘Onder Elkaar’:
Het betreft een vijfdelige serie van 25 minuten per aflevering, gemaakt voor de NTR, Nederland 2. Het zijn portretten van mensen die vaak in een eigen wereld te midden van anderen leven.  Rijke Nederlanders op Curaçao, de lokale bevolking op Bonaire, de pinkstergemeente in Amsterdam en Almere, de leefwereld van oudere homo’s en Volendammers die geconfronteerd worden met overmatig drugs- en drankgebruik.
Voor de eerste aflevering zijn we circa zes weken in Curaçao aan het filmen geweest om de leefwereld van de rijke Nederlandse weer te geven. Formule van het programma is dat mensen onder elkaar echt en ongestoord zeggen wat ze vinden.
Alle hoofdpersonen zijn vooraf goed geïnformeerd met betrekking tot de inzet van de serie en hebben hun medewerking na de opnames ook schriftelijk verleend, tevens hebben zij van tevoren de mogelijkheid gehad de aflevering te bekijken en zijn zij allen hierover gebeld en geïnformeerd. Sommigen hebben hier ook van gebruik gemaakt.
Van misleiding kan geen sprake zijn. Alle deelnemers zijn vooraf goed geïnformeerd en wisten dat in het tv-programma de leefwereld van rijke Nederlanders zou worden belicht.
De titel van de tv-serie ‘Onder elkaar’ - waar iedereen van op de hoogte was - geeft ook duidelijk aan dat we specifiek één subcultuur en de verschillende meningen daarbinnen zouden belichten en niet zozeer de maatschappelijke context er omheen.
Als makers hebben wij, samen met de NTR, er bewust voor gekozen om mensen onder elkaar aan het woord te laten. Mensen de gelegenheid gegeven van hun hart geen moordkuil te maken. Alle uitspraken zijn in open gesprekken gedaan. Spijtig dat de kapper John John Schults, die maar voor vijf procent bij de filmopnames aanwezig was, de boodschappers nu ernstig bekritiseert.
John John Schults, overigens géén hoofdpersoon, heeft een aantal rijke Nederlandse dames aan ons voorgesteld. Wij hebben met hem daar mondeling en schriftelijk over gesproken en geschreven. Daarbij is duidelijk gemaakt dat het gaat over het in beeld brengen van de rijke (in Nederland geboren) gemeenschap in Curaçao, hoe vermaken zij zich, wat zijn de gebruiken, wat zijn hun normen en waarden en hoe verhouden zij zich ten opzichte van buitenstaanders.
Ook John John Schults is voor de uitzending gebeld en in de gelegenheid gesteld om de aflevering vóór uitzending te bekijken. Hij gaf echter aan erg druk te zijn en dat hij de uitzending wel op tv zou zien.
Na de uitzending kregen we trouwens van twee hoofdpersonen, in tegenstelling tot John John Schults, een positieve reactie. Als programmamakers schetsen wij een zo reëel mogelijk beeld van wat wij hebben gefilmd in een periode van zes weken. In de uitzending zitten meerdere momenten waar heel duidelijk wordt verwoord dat er verschillende soorten Nederlanders wonen op Curaçao.
Een aantal eerdere door ons gemaakte tv programma’s hebben ook veel impact veroorzaakt doordat taboes zijn doorbroken en voor het eerst personages op tv over gevoelige onderwerpen hun verhaal hebben gedaan.
Een tv-uitzending kan voor veel opschudding zorgen. Ook op internet merk je dat iedereen zijn mening ventileert en zaken sneller escaleren. Dat betreuren wij als makers. Voor sommige deelnemers aan het programma is dat heftig en onprettig en daarover praten we ook met hen.
Veel mensen vragen zich af waar de uitspraak ‘De neger komt wel uit het oerwoud maar het oerwoud komt nooit uit de neger’, vandaan komt. Deze tekst is een uitspraak van een van de personages. Waar het ging over politiek en criminaliteit op Curaçao.
In opdracht van de NTR is deze productie onafhankelijk en zonder andere bijdrages tot stand gekomen. Voorafgaand aan ons verblijf op Curaçao is er eerst gedegen onderzoek gedaan aangaande het onderwerp en eventuele geschikte hoofdpersonen. Vervolgens zijn de portretten tot stand gekomen in een periode van zes weken, waarin verschillende mensen zijn gesproken en benaderd of ze mee wilden werken aan de tv-uitzending. Uiteindelijk is in overleg met de eindredacteur besloten wie we als hoofdpersonen zouden gaan filmen.
De derde aflevering (komende zaterdag op Nederland 2) over Bonaire duikt in de wereld van de lokale Bonairiaanse Nederlanders. Wat ons betreft is het een mooie, indringende aflevering, waarvan we hopen dat deze een bijdrage kan leveren aan het debat over de sociaal-maatschappelijke problemen die zich op het eiland afspelen.
Mildred Roethof en Annegré Bosman,
Programmamakers ‘Onder Elkaar’