De kogel is door de kerk. Op 26 februari jongstleden hebben de Staten van Curaçao de wet goedgekeurd om de AOV-leeftijd van 60 in een klap naar 65 jaar te verhogen.
We weten allemaal dat dit een tijdelijke oplossing is en dat er weer wat meer moet gebeuren om extra geld in het fonds te krijgen anders lopen we over enkele jaren weer vast. Op 26 februari is tegelijkertijd met het aanvaarden van de wet tot verhoging van de AOV-leeftijd een motie goed gekeurd om de regering te vragen om naar de mogelijkheid te kijken om de AOV’ers met een hoger inkomen ook mee te laten betalen.
Ik ben altijd voor een eerlijke verdeling van de lasten en dat de brede schouders het meest moeten dragen. Voor wat dit voorstel betreft ben ik echter wat terughoudender dan de meeste Statenleden.
Ik zal u uitleggen waarom; een gepensioneerde heeft meestal een veel lager inkomen dan toen hij/zij werkte. Voor zover ik kan nagaan is tegenwoordig bijna niemand in staat de 70 procent van het laatst genoten salaris bij pensioen te ontvangen. Enkele uitzonderingen daargelaten zoals de ambtenaren met misschien nog enkele anderen. Tussen de 30 en 50 procent pensioen is de meer gangbare norm.
U moet zich voorstellen dat iemand die tijdens zijn loopbaan 12.000 gulden verdiende nu met slechts 6.000 gulden moet rondkomen zonder vakantiegeld en zonder een eventuele bonus.
U zult zeggen, maar 6.000 gulden is een aardig bedrag waar menigeen niet aan toe komt, dat klopt; u hebt volkomen gelijk. U moet echter ook kijken naar de levensstandaard van iemand die plotseling van 12.000 naar 6.000 terug moet en het soms zelfs met heel wat minder moet doen. Al zijn lasten en uitgaven zijn op zijn hogere inkomen gebaseerd. Soms moet men zelfs zijn huis verkopen om aan de nieuwe omstandigheden het hoofd te kunnen bieden. Ze vallen nu in de ziekteverzekering die eerst door de werkgever werd vergoed. Ook de AVBZ wordt nu 1,5 procent, die eerst maximaal 0,5 procent was toen hij nog een dienstverband had. Daarbij komt nog dat in Nederland veel gepensioneerden er 7 tot 10 procent op achteruitgaan wegens het verlies dat de beleggingsfondsen hebben geleden, iets dat ook hier zou kunnen gebeuren. Het is alleen al om deze redenen niet goed om de gepensioneerde ook nog eens extra te laten betalen. Ik heb ook uitspraken gehoord dat de gepensioneerde in Nederland aan de AOW zou bijdragen. Dit is niet het geval. In Nederland is het nog steeds zo dat de gepensioneerde niet extra belast wordt wat de AOW betreft. Als het echter aan de Commissie Dijkhuizen ligt, wordt vanaf 2014 de AOW in Nederland langzaam gefiscaliseerd wat zou betekenen dat gedurende 18 jaar de AOW-premie geleidelijk wordt afgeschaft en de belasting langzamerhand wordt verhoogd. De AOW gaat dan van een volksverzekering over in een belastingheffing voor de oude dag. Hier zal dan eenieder naar inkomen aan meebetalen. De vraag is echter of de politieke partijen hiermee akkoord gaan. De CDA en SP hebben al laten weten dat ze hiermee niet akkoord zullen gaan.
In Nederland betaalt men 17,9 procent (Curaçao nu 15 procent) aan AOW-premie, wat ook in Nederland niet genoeg is om het fonds te laten draaien. Hierdoor wordt het fonds voor ongeveer 35 procent uit de algemene middelen aangevuld. Indien men geen maatregelen neemt zal de bijdrage uit algemene middelen in de toekomst wel kunnen oplopen tot 60 procent. Daar dit uit de algemene belastingen komt, heeft eenieder naar evenredigheid hieraan meebetaald, dus ook de gepensioneerde en de miljonair. Nederland kent ook differentiatie tussen de gepensioneerde die alleen staat, met een partner samen woont of z’n huis met iemand deelt. Iets waar wij misschien ook naar kunnen kijken.
Wij kennen op Curaçao, vergeleken met Nederland, ook een grote groep die kortingen krijgt op de sociale premies. Dit brengt met zich mee dat het totale inkomen van het fonds lager uitvalt. Verder moet hier ook gezegd worden dat enkele mensen denken dat indien wij de bevolkingsgroei aanpakken door meer mensen op ons eiland te laten immigreren het AOV-probleem opgelost zal worden. Dit is echter naar mijn mening niet correct. Immigratie kan misschien een tijdelijke oplossing bieden. Ten eerste hangt het er van af, over welke niveau van immigranten we het hebben. Zelfs in het geval wij het over hoog opgeleide immigranten hebben lost dit de situatie maar tijdelijk op. Dit is dan niets anders dan de problemen vooruitschuiven. Bij aantrekken van meer laag opgeleide immigranten krijgen we problemen met bv. onze ziektewetvoorzieningen. Maar hierover meer in mijn volgend artikel.
De overheid moet zelf ook kijken waar ze kunnen bezuinigen. Ik denk hierbij aan het steeds uitbesteden van werk aan consultants. Met een ambtenarenapparaat van om en nabij 4.000 man sterk moet het niet zo zijn dat voor elk wissewasje een consultant ingeroepen moet worden. Dit zijn dubbele kosten, die van de ambtenaar en die van de consultant. Het moet toch mogelijk zijn om uit eigen gelederen een groep samen te stellen, die als taak krijgt de regering op allerlei gebieden te adviseren.
Tot slot wil ik nog het volgende onder uw aandacht brengen. Er wordt gezegd dat de bijdrage aan fonds is gebaseerd op het principe van solidariteit en iedereen een gelijk percentage aan het fonds betaalt over zijn inkomen tot 100.000 gulden. Dit komt echter in de praktijk niet met de werkelijkheid overeen. De AOV is namelijk aftrekbaar van het inkomen. Het gevolg hiervan is dat iemand met een inkomen van bijvoorbeeld 30.000 gulden uiteindelijk een hoger percentage van z’n loon aan AOV betaalt, vergeleken met een inkomen van laten we zeggen 100.000 gulden. Dit komt door de verschillende tariefschijven van de belasting. Bij 100.000 gulden krijgt men een korting aan de hand van de 40 procent-tarievenschijf, terwijl bij 30.000 de 20 procent-tarievenschijf wordt toegepast.
Bij het sluiten van mijn artikel lees ik in de krant dat voor de zoveelste keer weer dat een advies van de ‘Raad van Advies’ door de regering naar de prullenbak verwezen. Als dit waar is, moet je je afvragen of een Raad van Advies nog enige waarde heeft. Ook de ‘Raad van Advies’ wordt met het belastinggeld van de burger betaald en indien er geen gebruik van wordt gemaakt, moet men zich gaan bezinnen of deze instantie wel nodig is.
Franklin Esser, Curaçao