Ambulance dienstverlening
Ter plekke aangekomen, trof ik een goed aanspreekbare vrouw aan die aangaf dat ze pijn in haar borstholte had en dat ze benauwd was. Luttele momenten daarna zakte ze in elkaar, was niet meer aanspreekbaar en gezien haar hartstilstand begon ik direct met reanimeren. Dat reanimeren zonder hulp was niet eenvoudig, temeer daar de familie door paniek eerder tegenwerkte dan van dienst was. Toch lukte het me hen de ambulance te laten bellen. De ambulancedienst was toen een onderdeel van de GGD en had de welluidende bijnaam <I>Go Get & Dump<I>.
Solo reanimeren is een zeer vermoeiende aangelegenheid, zodat het voor mijn gevoel een uur duurde (wat niet zo was) voordat de verlossende sirene zich aankondigde. Terwijl ik hartmassage bleef toedienen werd de patiënt de ambulance in geschoven. Ik was behoorlijk uitgeput, maar vond kracht bij de gedachte dat de ambulancebroeder mij zou aflossen op weg naar het ziekenhuis. Niets was minder waar, de broeder schoof naast de chauffeur op de voorbank. Nadat ik hem al hijgend verzocht had mij te komen helpen kwam de aap uit de mouw: hij had nog nooit gereanimeerd en had er ook geen opleiding in gehad. De patiënt redde het niet en bleek bij aankomst op de EHBO overleden.
We maken een sprong van dertig jaar naar 2010. Tijdens het doordeweekse spreekuur word ik geroepen voor een patiënt met pijn op de borst. Of ik direct kan komen. Het verzoek wordt gehonoreerd en samen met de toevallig stagelopende coassistent rijd ik naar de patiënt toe. Aldaar aangekomen blijkt de patiënte goed aanspreekbaar maar ze heeft forse pijn op de borst. Net als in 1980 zakt ook deze patiënt in elkaar en er wordt met reanimatie aangevangen; dit keer een stuk minder vermoeiend omdat we met zijn tweeën zijn.
De gebelde ambulance van de Cems is er snel en hier houdt de vergelijking met 1980 op. Want de ambulancedienst anno 2010 bestaat uit uitstekende professionals die je met een gerust hart een reanimatie kan laten overnemen, sterker nog, ze zijn er door de goede opleiding, vele training en ervaring veel beter in dan ik. De <I>Go<I>-factor van GGD is uiteraard gebleven, <I>Get<I> en <I>Dump<I> zijn niet meer en onze patiënte werd dan ook eerst keurig gestabiliseerd alvorens zij, met kloppend hart en aanspreekbaar, vervoerd werd naar het ziekenhuis.
Maart 2012: Ik rijd door Emmastad en zie het uitgestorven gebouw van de Cems, de semi-overheids-nv die de GGD ambulanceactiviteiten had overgenomen, wat in ieder geval leidde tot een enorme kwaliteitsverbetering. Het gebouw is donker en Aqualectra heeft het laatste spaarlampje een paar maanden geleden ook uit laten gaan, want een schuld hebben, dat mag terecht niet.
Het prachtige gebouw is nog niet omgedoopt in een chol-hotel maar dat zal een kwestie van tijd zijn. Deze toestand duurt al veertien maanden. En wie daarvoor verantwoordelijk is? Daar zullen we nooit achter komen want er zijn genoeg betrokkenen die nog veel meer andere betrokkenen de schuld kunnen geven, en zeer zeker zal niemand opstaan om te verklaren dat hij of zij een beleidsvergissing gemaakt heeft. Aan het personeel op de ambulances heeft het niet gelegen, dat mag duidelijk zijn. En de toenmalige directeur, de enige die van de overheid niet mee mocht naar de opvolger van Cems, kreeg een topbaan elders van diezelfde overheid; ook hij zal dus vrijuit gaan en naar de rest moeten we maar gissen.
De kwaliteit van het personeel op de ambulance gaat natuurlijk niet van de ene op de andere dag verloren, maar zonder training heeft dat zijn houdbaarheidsdatum. De Cems hield 1 januari 2011 op te bestaan en dat was niet alleen een gebouw. Het was ook een brok kwaliteit, opleiding en nascholing en die laatste twee staan zeker op een laag pitje. Het is dan ook te hopen dat de huidige toestand van het oude Cems-gebouw niet symbool staat voor de teloorgang van de ambulancedienstverlening in de toekomst en dat we niet teruggaan naar de GGD-tijd van 1980: <I>Go, Get & Dump<I>.
Alex Roose, huisarts
