Dit is het tweede deel met ‘highlights’ uit de nota over managen van ziekenhuizen, dat ik vrijblijvend in december 2004 aan het Sint Elisabeth Hospitaal (Sehos) heb aangeboden ter ere van mijn 35-jarige dienstverband. De toentertijd heersende situatie was de prikkel voor mij om deze nota op te stellen. De inhoud is echter nog steeds van toepassing.
Primaire processen zijn de activiteiten die direct verband houden met het hoofddoel van de organisatie. Secundaire processen, oftewel ondersteunende of regelende processen, zijn technische, bestuurlijke en beheersprocessen, zoals bijvoorbeeld Human Resources Management, administratie, informatievoorziening, Public Relation en marketing.
Oriëntatiecriteria hebben te maken met gerichte coördinatie van elke functionele eenheid. Deze oriëntatie dient gericht te zijn op functies, producten, geografische gebieden en/of markten.
Ten aanzien van het ziekenhuis is het dus goed de diverse oriëntaties in acht te nemen gerelateerd naar de diverse productie-eenheden, rekening houdend met de specifieke producten zoals (bloeduitslagen, röntgenfoto’s, zorg, diverse soorten behandelingen en interventies.
Voor het ziekenhuis geldt zeker dat de diverse processen afhankelijk zijn van andere interne productie-eenheden. De zogenoemde interdependentie-gedachte kan dus ook van toepassing zijn op micro-organisatorisch niveau.
Het Sehos dekt een fundamentele behoefte in deze gemeenschap. Het instituut schept verwachtingen omdat de gemeenschap ervan uitgaat dat de toegankelijkheid niet gestoord dient te worden en dat het ziekenhuis in staat moet zijn om de hulpbehoevende tijdens normale situaties en bij calamiteiten op (hoog) kwalitatieve wijze op te vangen.
Van de andere kant verwacht het Sehos dat de gemeenschap (overheid) de nodige middelen ter beschikking stelt, door middel van onder andere adequate tarievenstelsels die de kosten dekken. Hieraan heeft het tot nu toe veel geschort.
Het spanningsveld dat hierdoor ontstaat, is typisch voor de situatie waarin het ziekenhuis zich bevond en nog steeds bevindt. Het is daarom een goede zaak dat het ziekenhuis goed zicht heeft op de diverse processen die plaatsvinden (interne transparantie) en tegelijkertijd voor een goed beheer (management) dient te zorgen van de diverse bedrijfsonderdelen. Tevens is transparantie naar buiten toe van essentieel belang. Ook voor het nieuwe ziekenhuis zal het straks voor een goed functioneren, heel belangrijk zijn dat er een integraal management gevoerd wordt. Ik heb toentertijd niet onder stoelen en banken gestoken dat het Sehos tekortschoot in inzicht op diverse van bovengenoemde aspecten. Er is met mijn vingerwijzing niets gedaan. De huidige aanwijzing is naar mijn mening hier een gevolg van. Daar wil ik bij stellen dat het ook de politieke bewindvoerders zijn de hiervoor verantwoordelijk zijn (geweest).
Wordt vervolgd in deel 3.
Felix Pinedo

Pinedo heeft 42 jaar gewerkt op verschillende afdelingen en functies (van verpleegkundige tot beleids- en stafmedewerker) in het Sehos en heeft 20 algemeen directeuren zien voorbijkomen. Hij behaalde in die tussentijd een masterdiploma Healthcare/Nursing (MScN) in Engeland. Ook is hij jarenlang verbonden geweest aan de zorgbond CBV. Hij schreef in 2004 een positionpaper dat naar zijn mening nimmer ter harte is genomen en tot de dag van vandaag niet aan waarde heeft ingeboet.