Curaçao is maar 444 vierkante kilometers groot en telt ca. 144.000 inwoners. Wij als eilandbewoners dienen sowieso zeer zuinig om te gaan met het beetje grond en natuur dat we hebben. Dit telt extra. Als gevolg van neveneffecten van klimaatverandering kan het territorium van Curaçao op termijn mogelijk kleiner worden door stijging van de zeespiegel. Door inefficiënte grondgebruik, extreme uitputting van natuurlijke hulpbronnen (onder meer fosfaat en koralen), vervuiling van bodem en grondwater, omkappen van bomen en dergelijke wordt de leefbaarheid van het eiland ernstig aangetast en gedegradeerd. Het kost heel veel geld en tijd om de verrichte schade aan de bodem en natuur te herstellen. Daarnaast dient een belangrijke vraag, gerelateerd aan ‘the nation building’ concreet te worden ingevuld: in hoeverre wordt er rekening gehouden met de terugkeer van voormalige eilandbewoners naar Curaçao, welke momenteel in het buitenland wonen? In Nederland wonen circa 130.000 Curaçaoënaars. Een vraag is: dienen deze inclusief of exclusief te worden meegerekend in de nationale planning van Curaçao? Dit kan mogelijkerwijs op termijn leiden tot verdubbeling van het bevolkingsaantal. Het inclusief meerekenen in de planning maakt de bouw van een ‘Smart City’ in ‘Groot-Willemstad’ extra van belang. Ruimtelijke planning is de beleidssector die belast is met de formulering en handhaving van een geactualiseerde visie, die inefficiënte verdeling van grond en natuur dient te voorkomen. Op Curaçao is het Eilandelijke Ontwikkelingsplan (EOP) het hoofdbeleidsinstrument dat de overheid hanteert voor actualisatie en handhaving van een nationaal ruimtelijke beleidsvisie. Het EOP is een multidisciplinair plan die met input van alle sectoren en relevante stakeholders wordt opgesteld. Het fungeert als nationaal kader voor de ruimtelijke planning van het gehele eiland, waarbij de geprognotiseerde ruimtelijke behoefte van ieder sector tegen elkaar wordt afgewogen en bepaald. Denk hierbij aan de vraag: of er meer schoolgebouwen, winkels en dergelijke moeten komen? Wat is de bestaande en toekomstige woningbehoefte? Gelet op een efficiënt grondgebruik, hoe hoog mag er gebouwd worden? Hoe staat het met onze natuur? Welke conserveringsgebieden blijven gehandhaafd en welke niet? Welke open landgebieden mogen ontwikkeld worden? Wat is de ruimtelijke impact van grote projecten, zoals de modernisering en/of de bouw van een nieuwe raffinaderij door Guangdong Zhenrong? Wat is de ruimtelijke impact als gevolg van de expansie van de luchthaven (onder andere Airport City) en zeehaven (onder andere Containerhaven)? Wat betekent de ontwikkeling van een ‘Logistics Hub’ ruimtelijk voor het eiland? Welke gebiedsdelen dienen gereserveerd worden voor de ontwikkeling van landbouw, veeteelt en visserij? Voor de formulering, actualisering en ontwerp van een nieuwe ruimtelijke visie voor Curaçao zijn de resoluties van Habitat III van primaire belang. Tijdens de conferentie in Quito, Ecuador, in 2016 werden 175 resoluties aangenomen. Een delegatie van de Curaçaose overheid heeft geparticipeerd aan deze conferentie. De hamvraag is: wat zijn mogelijke consequenties van de resoluties voor de ruimtelijke ontwikkeling van Curaçao? In het proces van planbeheer van het EOP heb je per definitie te maken met tegenstrijdige belangen, die in conflict staan met elkaar, welke ook tegen elkaar afgewogen moeten worden. De beleidsmakers, de overheidsambtenaren met hulp van externe adviseurs, formuleren voorstellen en maken ontwerpen, die zij aandragen ter afweging aan politici. Uiteindelijke moeten er politieke keuzes gemaakt worden en prioriteiten worden gesteld. Een gedegen financierings- en investeringsplan, verspreid over meerdere jaren, maakt eveneens onderdeel van de overall planning. De keuzes dienen niet alleen maatschappelijk, ruimtelijk-technisch, politiek, maar ook financieel haalbaar te zijn. Op basis van besluitvorming dient de politiek richting te gegeven op basis van duidelijke keuzes, wat in de komende 10 á 20 jaar moet gaan gebeuren aan de ruimtelijke ontwikkeling van Curaçao.
Sharnon Isenia,
Curaçao