Door Zuleika Lasten en Terrence Melendez
Op 1 september 2015 werden de voorgestelde wijzigingen van de Landsverordening op het beroep in belastingzaken en de 
Landsverordening administratieve rechtspraak in de centrale commissie van de Staten besproken. Bij eventuele goedkeuring van dit voorstel zal vooral de Landsverordening op het beroep in belastingzaken ingrijpend worden gewijzigd.
Verreweg de belangrijkste voorgestelde wijziging betreft de introductie van de mogelijkheid voor de belastingplichtige en de belastingdienst om in belastingzaken in hoger beroep te gaan wanneer ze het niet eens zijn met de uitspraak van de rechter in de beroepsfase.
Op dit moment is het, als iemand het niet eens is met een aanslag of beschikking van de Inspecteur, mogelijk om in bezwaar te gaan. Wie het niet eens is met de uitspraak op het bezwaar kan vervolgens in beroep gaan bij de Raad van Beroep voor Belastingzaken. Daarna is het echter afgelopen. Er is dus na de ambtelijke herziening slechts één keer de mogelijkheid om een oordeel te vragen van een onafhankelijke rechter. Internationaal wordt het gebruikelijk en wenselijk geacht dat er ten minste beroep mogelijk is bij twee onafhankelijke rechters. Ons huidige systeem voldoet dus niet aan moderne eisen van
rechtszekerheid.
In 2010 werd, om aan dit probleem tegemoet te komen, door de overheid voorgesteld om dan ten minste hoger beroep mogelijk te maken tegen de boete, omdat een boete wordt gezien als een strafmaatregel en een strafmaatregel toch zeker aan twee instanties moet kunnen worden voorgelegd. Vanuit de private sector werd dit echter resoluut afgewezen, vooral omdat de vrees bestond dat dan een algemene invoering van rechtspraak in twee instanties, dus naast een boete ook voor de belasting en premies, op de lange baan zou worden geschoven.
Bij goedkeuring van het huidige voorstel zal het hoger beroep door het Gemeenschappelijk Hof worden behandeld, dat zal bestaan uit een lokale rechter samen met een tweetal ervaren belastingrechters uit Nederland. Deze worden dan twee keer per jaar ingevlogen om op het eiland zittingen te houden.
Daarnaast wordt ook voorgesteld om bepaalde aspecten ten aanzien van de beroepsfase te veranderen. Het had namelijk de grote voorkeur van de Raad van Beroep voor belastingzaken en het Hof om de rechtspraak in belastingzaken, die nu door de Raad van Beroep worden afgehandeld, onder te brengen bij de gerechten in eerste aanleg. Op deze manier wil men de samenhang met de overige disciplines van het recht bevorderen. Aan de voorkeur van de Raad van Beroep en het Hof kan gevolg worden gegeven door in de toekomst de beroepschriften in Curaçao bij het gerecht in eerste aanleg te laten indienen. De Raad van Beroep voor belastingzaken zal daarom worden opgeheven.
Voorts wil de wetgever van de gelegenheid gebruikmaken om enkele zaken aan te passen om het proces gedurende de beroepsfase te verbeteren. Zo wordt de mogelijkheid geïntroduceerd voor het gerecht om een zaak zonder zitting af te doen (vereenvoudigde behandeling) en om zaken enkelvoudig af te doen.
Op Aruba is de mogelijkheid van hoger beroep reeds in werking getreden per 1 januari 2015, en op de BES vanaf 30 juni 2015. Inmiddels is bij het gerecht in eerste aanleg reeds een belastingrechter benoemd met als standplaats Aruba. Deze rechter zal ook rechtspreken op Bonaire, en vervolgens ook op Curaçao en Sint Maarten nadat daar het voorstel voor hoger beroep in werking is getreden.
Deze belastingrechter zal dan ongeveer drie keer per maand zittingen houden, hetgeen veel vaker is dan in de huidige situatie met de Raad van Beroep. Afhankelijk van het aantal fiscale procedures zal mogelijk nog een tweede belastingrechter worden aangetrokken met als standplaats Curaçao.
Met de invoering van hoger beroep in belastingzaken komen wij ook een stap dichter bij de mogelijkheid om in cassatie te gaan tegen de beslissing van het Hof. Dat kan namelijk pas wanneer op Aruba, Curaçao, Sint Maarten en op de BES-eilanden, de wetgeving is aangepast en hoger beroep bij het Hof tot de mogelijkheden behoort. Het wachten is wat dit betreft dus nog op Curaçao en Sint Maarten.
Voornoemde wijzigingen zijn belangrijk aangezien de Raad van Beroep gedurende de laatste jaren tussen de 400 tot 600 zaken per jaar heeft ontvangen. Het betreft dan zaken die betrekking hebben op Aruba, Curaçao, Sint Maarten en de BES tezamen. Conform de indicatie van het Gemeenschappelijk Hof gaat het voor een derde deel om Arubaanse zaken, een derde deel voor Curaçao en de rest voor Sint Maarten en de BES-eilanden.
Bij eventuele inwerkingtreding van de nieuwe landsverordening en doorvoering van de beoogde wijzigingen, zullen de belastingzaken hopelijk sneller kunnen worden afgehandeld en zullen de belastingplichtige en de belastingdienst additionele kansen worden gegeven om beslissingen van de rechter aan te vechten.
Na goedkeuring en implementatie van de voorgestelde landsverordening, kan de volgende stap worden genomen door het mogelijk te maken om processtukken via e-mail in te dienen en om ook via e-mail met het gerecht te communiceren over de voortgang van de zaak. Met ingang van 1 oktober 2015 zal Aruba het bovenstaande uitproberen door middel van een pilotproject, waarbij de bevindingen ook voor ons op Curaçao van belang zullen zijn. Het heeft lang geduurd, maar het ziet er nu dus werkelijk naar uit dat er belangrijke stappen worden gezet in de richting van meer rechtszekerheid en efficiency in belastingzaken.
Zuleika Lasten is Tax Partner en Terrence Melendez is Assistant Manager Tax van PwC Dutch Caribbean op Curaçao. Voor meer informatie zie ook de website: www.pwc.com/dutch-caribbean
