Analyse redactie: LOK ‘game changer’?
Raad van Advies drong aan op ‘ingrijpende aanpassing’ wetsontwerp
Zelden bracht de Raad van Advies (RvA), het hoogste onafhankelijk adviescollege van de regering en de Staten van Curaçao, zo’n uitvoerig adviescommentaar uit als in het geval van de ontwerp-LOK (Landsverordening op de kansspelen).
Maar in plaats van om daar ook uitgebreid gebruik van te maken, en als zodanig mee te nemen in het einddocument dat is aangeboden aan het parlement, meldt de Memorie van Toelichting (MvT) van de regering-Pisas (MFK/PNP) vrij weinig over het advies van de RvA.
Dit terwijl de Raad de facto direct al een waarschuwing doet uitgaan: ,,De Raad van Advies heeft een aantal bezwaren bij het ontwerp en adviseert de regering om het ontwerp niet bij de Staten in te dienen, tenzij het is aangepast.”
Vorige week stemde de ministerraad in Fòrti in met aanbieding van het pakket aan de Staten. Dus was de verwachting dat de indiener - Financiënminister Javier Silvania (MFK) - wel degelijk in ruime mate rekening zou hebben gehouden met de op- en aanmerkingen van de RvA en dat hij het LOK-wetsontwerp op kardinale punten zou hebben bijgewerkt.
In 48 pagina’s, de bijlagen niet meegeteld, gaat het adviescollege in op de nieuwe wet die alle kansspelen regelt, maar bovenal online gaming. De bezwaren hebben in hoofdzaak te maken met het feit dat een belangrijk deel van het ontwerp ‘niet in overeenstemming is met de geest en strekking van artikel 111 van de Staatsregeling’, dat onder meer betrekking heeft op zelfstandige bestuursorganen. Het gaat hier over de op te richten Curaçao Gaming Authority (CGA).
Bovendien is de Raad van oordeel dat de onafhankelijkheid van het (in te stellen) zelfstandige bestuursorgaan, tevens de kansspelautoriteit, in het geding is. En verwijst daarvoor naar het Landspakket (betreffende de afspraken met Nederland over door te voeren hervormingen; in dit geval inzake online gaming) en de FATF-aanbevelingen (Financial Action Task Force, waar deze krant onlangs al melding van maakte, red.) over de eis van financiële onafhankelijkheid van een kansspelautoriteit.
Verder is het naar de mening van de RvA noodzakelijk gebleken dat het heffings- en inningssysteem ten aanzien van de verschuldigde vergoedingen en vergunningsrechten wordt heroverwogen, namelijk om een coherent en sluitend heffings- en inningssysteem in te voeren dat op efficiënte wijze kan worden uitgevoerd.
Helemaal aan het slot van het advies zegt de RvA het nog eens overduidelijk: ,,De bezwaren kunnen alleen worden ondervangen door een (ingrijpende) aanpassing van het (voorliggende) ontwerp.” Met andere woorden: regering-Pisas en in het bijzonder minister Silvania, ga terug naar de tekentafel en doe uw huiswerk ten aanzien van de LOK over.
Dat is - als het goed is - de afgelopen periode, nadat de Raad op 22 augustus advies uitbracht, gebeurd. Het is de vraag echter, of dit ook in voldoende mate is gebeurd. In de Memorie van Toelichting gaat het kabinet weliswaar in op de wat de RvA meldt, maar volgens deskundigen is dit wel ‘erg dunnetjes’ gedaan. Slechts een beperkt aantal A-4’tjes besteedt de minister aan het omvangrijke RvA-advies.
Juist omdat de minister van Financiën al vanaf zijn aantreden in juni 2021 steevast aangeeft hoe belangrijk de online gaming-sector is voor Curaçao - ,,Aangenomen mag worden dat deze sector in de loop der jaren is gegroeid tot een van de grootste, mogelijk zelfs de grootste, online kansspelenjurisdicties ter wereld” - en hij regelmatig aangeeft dat ‘de online kansspelensector een belangrijke economische pilaar voor Curaçao kan zijn’, had uiterste zorgvuldigheid en volledigheid mogen worden verwacht.
Deze LOK-landsverordening strekt immers tot modernisering van de kansspelwetgeving van Curaçao. Daar komt héél wat bij kijken. Het is historisch zo gegroeid dat de verschillende kansspelen worden geregeld via separate wettelijke regelingen, die in uiteenlopende jaren in werking zijn getreden.
Met deze wet wordt beoogd om de regulering van alle kansspelen geleidelijk in dezelfde wettelijke regeling op te nemen. Een integratie van de regels voor álle op Curaçao bestaande kansspelen zal echter in fasen plaatsvinden. In het ontwerp waar het nu over gaat, de eerste fase, is het doel om met name nieuwe regels te introduceren voor de kansspelen op afstand.
Minister Silvania had en heeft grote haast. Hij heeft de wet dan ook al aangekondigd - in binnen- en vooral buitenland - nog vóórdat de wet er is, zelfs nog vóórdat deze goed en wel in de steigers stond. Een bekend Nederlands gezegde stelt dat je de huid niet moet verkopen voor de beer geschoten is. En in het Papiaments luidt het dat ‘Sòpi purá ta sali salu’ (Soep die te snel is bereid, valt te zout uit).
In de stukken staat te lezen dat de bewindsman van Financiën op 21 april 2023, door tussenkomst van de gouverneur, aan de Raad van Advies heeft verzocht om ‘binnen zes weken een spoedadvies’ over de LOK uit te brengen. Het meest opmerkelijke is dat hij dit deed nog zónder dat de desbetreffende ontwerp-landsverordening tegelijkertijd met dat verzoek aan de RvA was aangeboden.
Zelfs de ministerraad, bestaande uit de ministers van MFK en van PNP, hadden er op dat moment nog niet over beslist; dat gebeurde pas bij besluit van 7 juni 2023. Toen al wees het adviescollege erop dat het ambtelijke voorbereidingstraject en het bestuurlijke besluitvormingsproces ‘minstens anderhalf jaar hebben geduurd’; dit gezien de ‘omvang en complexiteit van het ontwerp’. De Raad liet weten van mening te zijn dat de vertraging niet afgewenteld mocht worden op de RvA als laatste adviesinstantie van de wetgever: ,,Een spoedadvies kan immers afbreuk doen aan de kwaliteit van de onderhavige landsverordening.”
Sinds vier maanden ligt er een degelijk document van de Raad van Advies van het Land Curaçao. Maar gezien hetgeen de Financiënminister vlak voor de jaarwisseling aan het parlement heeft gestuurd en het magere deel waarin in de MvT wordt ingegaan op het inhoudelijk commentaar van het hoogste adviescollege, is het de vraag of de Raad zou kunnen leven met het feit dat gekozen is het ontwerp op deze manier bij de Staten neer te leggen.
,,Wetgeving moet van goede kwaliteit zijn en dat vereist een degelijke voorbereiding”, maakt de RvA helder. Intussen rekent de minister zich al rijk: 20 miljoen gulden aan extra opbrengsten voor de Landskas vanaf 2024.
Het woord is nu aan de 21 Statenleden van coalitie en oppositie om te bepalen of de LOK voldoende is uitgewerkt en doordacht om - naast het toerisme - van de iGaming sector daadwerkelijk de tweede economische pilaar te maken; om écht de beloofde ‘game changer’ te worden.
