Hoe betrouwbaar zijn de catcracker en andere installaties van de Isla-raffinaderij (nog)? Eerst een grote brand, die volgens de leiding op de grond snel onder controle was, maar daarna nog urenlang in de schoorsteen nabrandde - zo kon iedereen op het eiland van grote afstand zien. En toen de ‘sneeuw’ van witte poeder, catalyst genoemd, die over de huizen, tuinen, auto’s en mensen ten westen van de raffinaderij neerdwarrelde. De vraag over de betrouwbaarheid en veiligheid van de grootste industrie op het eiland, gesitueerd in het hart van Curaçao, is meer dan ooit terecht. De sussende persberichten van Isla zijn niet voldoende om de toenemende ongerustheid weg te nemen. De overheid neemt in dezen een onvoldoende actieve houding aan om buurtbewoners, scholen en bedrijven te informeren. Uit eerdere ervaringen, ook in het buitenland, is bekend dat catalyst hoofdzakelijk bestaat uit poeder/zand met een fractie aan zware metalen. De hoeveelheid giftige bestanddelen is dusdanig laag dat er bij beperkte concentratie geen noemenswaardige effecten op de gezondheid verwacht worden, hoewel de stof mogelijk wel irritaties aan ogen en huid veroorzaakt. De wijken letterlijk onder de rook van Isla zijn langzaamaan wel wat gewend. Dat wil niet zeggen dat zij en de rest van de bevolking het ‘normaal’ moeten gaan vinden dat er regelmatig wat misgaat bij de raffinaderij. Integendeel, de omstandigheden zijn zodanig dat extra oplettendheid is geboden. Het is alom bekend onder welke bijzonder moeilijke condities Isla en de Venezolaanse moedermaatschappij PdVSA moeten opereren. De productie van ruwe olie en geraffineerde brandstofproducten holt achteruit, de inkomsten vallen fors tegen, er is geen kapitaal om te investeren in onderhoud, laat staan in vernieuwing/expansie, de fabricage en raffinage komen regelmatiger stil te liggen en er zijn vaker incidenten, met als gevolg minder output en minder opbrengsten et cetera. Het is een vicieuze cirkel, die alleen maar ten koste kan gaan van een goede staat van de fabriek. Bovendien weet de Isla/PdVSA al sinds de opzegging door het kabinet van PS-premier Ben Whiteman dat het contract na 2019 niet meer (automatisch) zal worden verlengd. Of dit de Venezolanen zelf valt aan te rekenen of niet - PdVSA en de regering-Maduro gaven immers niet thuis - doet er eigenlijk niet toe: de toestand van de installaties op het Isla-terrein zullen er in kwaliteit niet op vooruitgaan. Voor PdVSA is Isla Curazao een sterfhuis waar geen geld - een schaars goed in Venezuela momenteel - in wordt gestoken. ,,De staat van vele installaties op het Isla-terrein is zodanig dat het onverantwoord is om werknemers en omwonenden bloot te blijven stellen aan de risico’s van voortgezette ongewijzigde bedrijfsvoering.” Die conclusie trok onlangs de stichting Schoon Milieu op Curaçao (Smoc) op basis van het rapport van de technische audit door E&D Technologies in mei 2017. Het Technical Audit Report signaleert dat de installaties worden gebruikt tot deze kapot gaan (‘run to failure’). ,,While no major catastrophic incidents have occurred recently in the Isla Refinery, its performance and reliability /availability has been probably adversely affected by combination of variable crude supply and some inspection and maintenance practices, which do not always correspond to practices of similar refineries E&D specialists are familiar with and/or with recognized and generally accepted good engineering practices.” Dat was een jaar geleden. De situatie zal niet drastisch zijn verbeterd, eerder verslechterd. Het belang van veiligheid mag echter nimmer ‘ondergesneeuwd’ raken. Alertheid was altijd al nodig. Nu is extra en permanente waakzaamheid een must.