Een nieuwe aanpak van de raffinaderij en de petroleumindustrie op Curaçao met het Chinese staatsbedrijf Guangdong Zhenrong Energy (GZE), waarmee al diverse vergaande afspraken zijn gemaakt, komt geen dag te vroeg. Niet alleen zijn miljarden nodig in upgrading, uitbreiding en mogelijk zelfs ook verplaatsing - noodzakelijk wil de sector überhaupt nog toekomst hebben - maar vooral ook moet de lucht boven en ten westen van de Isla schoon, althans tot de huidige internationaal aanvaardbare normen worden gebracht. Door de nasleep van de verkiezingen en de formatie van een nieuwe regeringscoalitie is het nieuws over de raffinaderij, die volgens de meest recente audit ‘in overtreding is’, enigszins op de achtergrond beland. Het is echter goed stil te staan bij de betekenis van de vergaande conclusies van de Inspecteur Milieu en Natuur in zijn inspectieverslag van de audit bij de door PdVSA geëxploiteerde raffinaderij. Namelijk dat bij de Isla binnen het wettelijke kader sprake is van verschillende overtredingen.
Nu zullen bewoners onder de rook hier niet erg van opkijken, zij hebben immers dagelijks te maken met de onverantwoorde uitstoot van de installaties, zeker als weer eens etmalen lang wordt afgefakkeld. Ook burger- en milieubewegingen zullen zeggen: ‘zie je wel’. Waar het om gaat is dat het nu formeel is vastgelegd door de inspectie met behulp van deskundige bijstand van het Amerikaanse bedrijf Fluor, na zowel technische als milieukundige audits. De analyse is uitgevoerd op basis van informatie en data afkomstig van de Isla/PdVSA zelf en de slotsom is dat het niet goed zit. Laat dit laatste nu als vaststaand feit worden beschouwd, om te voorkomen dat hier verder oeverloos over wordt gediscussieerd zonder toe te komen aan concrete oplossingen. PdVSA voldoet op Curaçao niet aan de norm, wet- en regelgeving; kán dat mogelijk niet (zonder miljarden aan investeringen; geld dat simpelweg ontbreekt) en zál dat ook niet doen. Voor de Venezolaanse staatsoliemaatschappij, zelf net als het land in zwaar financieel weer, geldt volgens het inspectieverslag dat enkel gekeken wordt naar economische output. In het huidige assetmanagement van Isla worden milieurisico’s enkel meegenomen als zijnde een ‘risico op het overtreden van de aan de vergunning gebonden eisen’.
De Curaçaose oliesector staat aan de vooravond van grote, eerder lange tijd voor onmogelijk gehouden, kansen tot verandering. Het contract met PdVSA is opgezegd, ofwel wordt na 2019 niet verlengd, en vooral: GZE staat te trappelen - zo blijkt uit alles - om de raffinage en opslag/overslag over te nemen en er op grote schaal nieuw leven in te blazen. Dat is hard nodig. Sommigen zien de olie het liefst helemaal verdwijnen, maar dat is onhaalbaar want er moet nu eenmaal ook brood op de plank. Opschoning is echter wel mogelijk en keiharde eis. Het is een goede zaak dat beoogd premier Eugene Rhuggenaath (PAR), met overheids-nv Refineria di Kòrsou straks in zijn portefeuille, hierbij open staat voor alle input en advies. Van eigen experts, maar ook van daarbuiten zoals de aangeboden bijstand van Buitenlandse Zaken in Den Haag met een netwerk van ambassade en consulaten in het enorme China. Want het betreft hier voor Curaçao waarschijnlijk de verreweg belangrijkste ontwikkeling sinds decennia en voor decennia.
