Voordat het betoog hieronder daadwerkelijk begint, merkt de redactie het volgende op: Indien de aanhoudende berichten over omkoping van Statenleden en de concrete recente aangifte hiervan door het nog jonge MAN-lid Yaël Plet grond van waarheid bevatten, dan verandert álles. In de zin dat dit zo verwerpelijk is en het politiek-democratische systeem dusdanig bij de wortel aantast, dat elke verdere discussie over wel of niet ontbinding en wel of geen nieuwe verkiezingen volstrekt overbodig is: op 28 april aanstaande dient het woord te zijn aan de bevolking en vanaf heden moeten politie, justitie en overige autoriteiten waarborgen dat dit in alle rust, vrijheid en zonder beperkingen kan plaatsvinden. Er is namelijk moed voor nodig zo’n aangifte te doen en dat zal dus niet lichtvaardig zijn gedaan. We moeten dus serieus met de mogelijkheid van (poging tot) omkoping rekening houden. Hopelijk onderneemt het Openbaar Ministerie snel en adequaat actie.
Handen af van de nieuwe verkiezingen. Er kan geen sprake zijn van het terugdraaien van de ontbonden Staten. Woorden - ja, echt waar - van Gerrit Schotte (MFK). Maar laat het géén vergissing zijn: dit zegt hij niet nu, maar verklaarde hij in alle overtuiging en vastbeslotenheid toen hij in september 2012 het regeringscentrum Fort Amsterdam moest verlaten. Toen had zijn regering, nadat het kabinet-Schotte de steun van de meerderheid verloor, besloten tot ontbinding van het parlement en dus automatisch tot vervroegde verkiezingen. De op dat moment demissionaire MFK-premier stond erop dat die stembusronde koste wat kost door zou gaan, opdat de kiezers hun stem konden laten horen.
Vandaag, ruim vier jaar later, zal diezelfde Schotte waarschijnlijk een draai van 180 graden maken en in de Statenzaal een net zo vurig pleidooi houden als toen, maar nu om de ontbinding van het parlement door het kabinet-Koeiman ongedaan te maken. Met het verstrekkende ernstige gevolg dat de reeds voor 28 april, wettelijk en reglementair bepaald, uitgeschreven verkiezingen worden geannuleerd. Waarom dat zo ernstig is, is gelijk aan de reden waarom de nieuwe gelegenheidsmeerderheid die draai maakt en nu geen verkiezingen wil: omdat het kamp-Schotte dan de komende drieënhalf jaar aan de regeringsmacht blijft. Onder aanvoering van een leider (weliswaar niet in de ministerraad, want met zijn veroordeling vorig jaar komt Schotte ondanks de hoger beroepsprocedure niet door de screening, maar vanuit de Staten kan de MFK-leider net zo veel, zo niet meer invloed uitoefenen op ‘zijn’ ministers) en een partij, die in alle opzichten dubieus te boek staan. En dus zeker niet het vertrouwen genieten van het grootste deel van het lokale bedrijfsleven, van het Koninkrijk (lees: Nederland) en van de belangrijkste bondgenoten van het Koninkrijk. Kortom: van de gerespecteerde naties. Eenvoudigweg omdat Curaçao dan wordt bestuurd door een regering die als onbetrouwbaar en zelfs malafide te boek staat, gezien de wijze waarop meerdere direct en indirect aan MFK en aan MFK gelieerde satellietpartijen en -politici bij justitie bekend staan.
Schotte meet met twee maten. Zoals het hem uitkomt. Dat doe hij wel vaker en hij is vast niet de enige. Maar het gaat hier en nu over een cruciaal - nee, fundamenteel - vraagstuk: de onomkeerbaarheid van een ontbindingsbesluit en dus het principe dat niet valt te tornen aan het doorgaan van de verkiezingen. Anders gezegd: de mogelijkheid van de bevolking om zich uit te spreken over haar leiders en deze zowel een mandaat te geven als anderen resoluut naar huis te sturen. Het gaat er bij het bepalen van het al dan niet aanhouden van de verkiezingsdatum niet om zich te verschuilen achter ‘een parlementaire meerderheid’ (trouwens: de 12 Statenleden van het kamp-Schotte vormen slechts 30 procent van de bij de laatste stembusronde uitgebrachte stemmen), maar om het respecteren van de wettelijke bepalingen. Nog wel neergelegd in de Staatsregeling, de constitutie van het Land Curaçao. Daarmee sollen zou betekenen dat het hek van de dam is; dan is daarna álles veroorloofd. En die weg moet Curaçao niet op willen.
Betoogd wordt in de brief aan de kersverse Statenvoorzitter, Gilmar ‘Pik’ Pisa (MFK en dus partijgenoot van Schotte), waarin de parlementsvergadering over het terugdraaien van het ontbindingslandsbesluit wordt verzocht, dat nieuwe verkiezingen ‘in strijd zouden zijn met internationale verdragen’. Met andere woorden dus eigenlijk: dat onze Staatsregeling zou botsen met internationaal recht. Dat bestaat niet, natuurlijk. Ook niet als twee verkiezingen zo relatief vlak achter elkaar zijn (5 oktober 2016 en 28 april 2017), zoals vijf fracties van het ‘Blok van 12’ uit de hoge hoed toveren. Eerder is het tegendeel het geval: de eis van redelijke intervallen dient ter bescherming van de burgers, er mogen niet onredelijk lange intervallen tussen verkiezingen zitten. Dat betekent natuurlijk niet dat er geen vervroegde verkiezingen mogen plaatsvinden als dat om bepaalde redenen nodig is. Een nationale constitutie, zoals de Staatsregeling van Curaçao, mag daar uiteraard voor bepaalde situaties keuzes in maken, zolang maar geen sprake is van een onredelijke beperking. Van een onredelijke beperking is hier geen sprake. Integendeel. Overigens is het verwerpelijk om zomaar een discussie kort te sluiten door je op internationale verdragen te beroepen. Dat is iets voor de wetgever van de Staatsregeling, of voor de rechter. Schotte gaat voor het gemak gewoon even met de verdragen op de loop. Dat heeft hij vermoedelijk niet van zichzelf maar van ‘zijn’ persoonlijke staatsrechtadviseur. Zie noten onderaan.
Een ander argument dat Schotte c.s. in de strijd werpen om de eigen draai ten opzichte van 2012 te rechtvaardigen - lees: recht te praten wat krom is - is dat het ontbindingsbesluit van de regering Koeiman niet of onvoldoende gemotiveerd zou zijn. Dit alleen al geeft aan dat MFK en daarin gesteund door KdNT, de overlopers van PS, MP van Marilyn Moses en de ‘onafhankelijke’ Statenleden Eduard Braam en Gassan Dannawi eigenlijk geen échte steekhoudende staatsrechtelijke argumenten hebben om een rechtmatig en op grond van de Staatsregeling tot stand gekomen Landsbesluit, getekend door de gouverneur, te willen vernietigen. Te beweren dat het bewuste besluit ongemotiveerd is genomen is niet meer dan een kanttekening, een opmerking, maar raakt niet het fundament - laat staan het principe - waarom de verkiezingen, waar het Hoofdstembureau al in volle vaart mee bezig is, geblokkeerd zouden moeten/kunnen worden. De motieven zullen overigens vandaag uitvoerig uit de doeken worden gedaan als demissionair minister-president Hensley Koeiman (MAN), uitgenodigd voor het Statendebat, tenminste daartoe in de gelegenheid wordt gesteld. Hopelijk krijgen ook de overige demissionaire bewindslieden van PAR en PNP de kans om hun handelen en besluitvorming formeel toe te lichten.
Het is eerder gezegd: de situaties van 2012 en anno 2017 vertonen veel gelijkenis. Het Antilliaans Dagblad typeerde dit onlangs in een hoofdredactioneel commentaar als ‘copy paste-politics’, waarbij politieke tegenstanders elkaar allerlei koekjes van eigen deeg geven. Prima, dat hoort bij het politieke spel. Dat wil echter niet zeggen dat als het even niet goed uitkomt de wet zomaar overboord kan worden gezet. Het Papiamentse gezegde ‘Lei pa un lei pa tur’ (De wet geldt voor iedereen) kan worden aangevuld met ‘Lei pa awe i lei pa mayan’ (De wet is er voor vandaag én morgen). Wetgeving en zeker grondwettelijke regelingen zijn er niet voor om naar eigen believen in te zetten of opzij te schuiven als ware het een wegwerpartikel. Dit überhaupt denken geeft al aan hoe ernstig de ware bedoelingen zijn van Schotte - die blijkbaar coûte que coûte regeringsmacht wil om zijn zaakjes te kunnen regelen - die daarin haast blind lijkt te worden gevolgd door zijn eigen fractie en daarnaast maar liefst zeven via andere partijen gekozen volksvertegenwoordigers.
Niet meten met twee maten dus. Wat toen in 2012 gold, geldt ook nu weer net zo: handen af van de verkiezingen! Dit is zo essentieel dat het te hopen is dat als het ontbindingsbesluit werkelijk wordt teruggedraaid er ten minste één iemand is die naar de rechter stapt.
Noten:
Artikel 3 Eerste Protocol EVRM: ,,The High Contracting Parties undertake to hold free elections at reasonable intervals by secret ballot, under conditions which will ensure the free expression of the opinion of the people in the choice of the legislature”.
Artikel 25 VN BuPo-Verdrag: ,,Elke burger heeft het recht en dient in de gelegenheid te worden gesteld (…) zonder onredelijke beperkingen:
(a) deel te nemen aan de behandeling van openbare aangelegenheden, hetzij rechtstreeks of door middel van vrijelijk gekozen vertegenwoordigers;
(b) te stemmen en gekozen te worden door middel van betrouwbare periodieke verkiezingen die gehouden worden krachtens algemeen en gelijkwaardig kiesrecht en bij geheime stemming, waardoor het vrijelijk tot uitdrukking brengen van de wil van de kiezers wordt verzekerd;
(c) op algemene voet van gelijkheid te worden toegelaten tot de overheidsdiensten van zijn land.”
